Staatssecretaris van Economische Zaken Gerrit Ybema heeft een voorbeeld-gedragscode opgesteld die Nederlandse bedrijven kan helpen bij het opstellen van een eigen gedragscode. Ybema vindt dat de overheid bedrijven niet moet voorschrijven hoe zij zich in het buitenland moeten gedragen. Een gedragscode moet volgens hem vanuit het bedrijf ontwikkeld worden. Alleen dan zal hij door de medewerkers als een deel van de eigen cultuur worden ervaren. Ybema schrijft dit vandaag in een brief aan de Tweede Kamer, waarbij de voorbeeld-gedragscode als bijlage is toegevoegd.
Doel voorbeeldcode
Doel van de voorbeeldcode is vooral om bedrijven die actief in het buitenland zijn, of die plannen in die richting hebben, aan te sporen een eigen gedragscode op te stellen. Er zijn immers landen waar bedrijven
worden geconfronteerd met politieke of sociale problemen. Ondernemers moeten zich in die omstandigheden verantwoord gedragen. Een eigen gedragscode, waarover objectief wordt gerapporteerd, geeft zowel het bedrijf als het publiek zekerheid over de normen die worden gehanteerd.
Ybema stelt dat de voorbeeldcode vooral gezien moet worden als een checklist van maatschappelijke aspecten die volgens hem de aandacht verdienen bij het zaken doen in het buitenland. De OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen blijven het algehele internationale kader voor het gedrag van bedrijven in het buitenland. De toegevoegde waarde van de voorbeeldcode ziet Ybema vooral in het beklemtonen van het belang van respect voor de fundamentele arbeidsnormen en van het belang van het betrachten van openbaarheid over buitenlandse activiteiten. Ybema zal de voorbeeldcode bespreken met bedrijven waarin de overheid een belang heeft. Intermediaire organisaties als de Kamers van Koophandel en het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering zal worden gevraagd de voorbeeldcode bij hun achterban bekend te maken.
Ybema ziet weinig in het ontwerpen van een gedragscode voor de overheid als ondernemer in het buitenland. De overheid is niet zozeer ondernemer als wel marktpartij, vooral als afnemer van diensten en producten. Ybema wil dat in het aankoopbeleid wordt gekeken of producten op verantwoorde wijze tot stand komen. Hij wil ook bekijken of maatschappelijke toetsingcriteria kunnen worden gehanteerd bij de verlening van subsidies voor investeringen in het buitenland. Hij zal daarover met de betrokken uitvoerders en met andere departementen overleggen.
