(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 4 september 2002).
‘Groene bank’ Triodos begeeft zich succesvol in de wereld van durfkapitaal. Geld wordt verstrekt aan jonge bedrijven, actief in duurzame energie en biologische voeding.
Het beursklimaat is al enige tijd beroerd. Het zit de meeste marktdeelnemers daardoor niet mee. Particuliere beleggers zijn huiverig. ‘Groen beleggen’ verliest in een razend tempo glans nu het kabinet een einde wil maken aan fiscale voordelen. Aanbieders als Triodos zitten met de handen in het haar.
Ook buiten de beurs komen de klappen hard aan. Fondsen die durfkapitaal steken in snelgroeiende bedrijven hebben het zwaar vanwege ingezakte waarderingen en het zwakke beursklimaat. Participaties kunnen via een beursgang nauwelijks nog worden verzilverd.
Alexander Schwedeler, beheerder van het in 2001 opgerichte Triodos Venture Capital Fund, zegt weinig last te hebben van beide ontwikkelingen, al lijken die samen te komen in zijn functie. Dat beleggers afwillen van groenfondsen, heeft geen invloed op het wel en wee van het venture capital-fonds, zegt de 38-jarige Duitse econoom.
De belangstelling voor deelname aan zijn fonds is redelijk groot. Het fonds had euro 50 mln groot moeten worden na de tweede ophaalronde die deze maand wordt afgerond. Dat bedrag wordt net niet gehaald, maar in tegenstelling tot durfkapitalisten in de ict-sector die moeite hebben überhaupt overeind te blijven, is Schwedeler ver gekomen met ruim euro 40 mln. Het geld is grotendeels afkomstig van institutionele beleggers, zoals MeesPierson, Fortis, ING, Delta Lloyd, SMAP en Triodos Bank zelf.
Ook particulieren zijn betrokken via MeesPierson, zij het slechts voor 20% van het fonds. De Fortis-dochter merkte dat veel interesse bestond voor zo’n fonds. De bank laat klanten met ‘affiniteit met duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen ‘ participeren. Voor indirecte participatie is euro 100.000 nodig. Direct participeren kan vanaf euro 500.000.
Schwedeler ziet steeds meer interesse voor duurzaam beleggen. ‘Dat wordt beïnvloed door natuurrampen en voedselschandalen. Door de laatste overstromingen in Europa is milieu plotseling weer heel actueel geworden.’ Schwedeler merkt dat niet alleen instituten deels ‘duurzaam’ willen beleggen. ‘Ook bij rijke families is interesse sinds het geld wordt beheerd door mensen uit een jongere generatie.’
Net als ‘gewone’ durfkapitaalfondsen, pompt Triodos vers kapitaal in jonge bedrijven in ruil voor aandelen. Volgens Schwedeler gaan ‘groen’ en durfkapitaal prima samen. Hij zegt ideële ondernemers kritisch onder de loep te nemen voor een belegging. Daarna blijft hij sterk betrokken bij de bedrijven, soms als commissaris.
‘We hebben natuurlijk te maken met idealisme en optimisme en zelfs dollartekens in de ogen van ondernemers, maar het geloof was in de ict-sector nog veel sterker.’
‘Onze manier van investeren en het verzilveren van belangen zijn precies dezelfde als bij andere fondsen. De enige verschillen zijn dat we bereid zijn op lange termijn te investeren, dat we iets minder risico nemen en dat we een zeer specifieke focus hebben: duurzame energie en biologisch voedsel. Andere durfkapitalisten hebben dit niet ontdekt, maar dat komt wel.’
Sinds de oprichting in juni vorig jaar zijn zes participaties gerealiseerd. Het fonds investeerde in een bedrijf dat zich richt op de duurzame energiemarkt in Nederland (Econcern) en mailorderbedrijven van biologische producten in Denemarken, Engeland en Duitsland.
De niet-beursgenoteerde ‘duurzame ondernemingen’ zijn de eerste in de portefeuille die uiteindelijk ongeveer vijftien bedrijven moet bevatten in de sectoren biologisch voedsel, duurzame energie, milieutechnologie en milieuvriendelijke producten en diensten.
Schwedeler vertelt over het Deense Aarstiderne waarin is geparticipeerd. Wekelijks levert het bedrijf houten kisten gevuld met biologisch voedsel aan tienduizenden abonnees. Zij bestellen de dozen via telefoon, fax of internet.
Een tweede bedrijf is het Britse Future Forests dat zich richt op klimaatverandering door de toenemende uitstoot van CO2, het broeikaseffect. Zij zorgen dat mulitnationals of organisaties ‘CO2-neutraal’ worden. De hoeveelheid CO2-uitstoot die wordt gegenereerd, bijvoorbeeld via reizen, wordt weer uit de atmosfeer gehaald, bijvoorbeeld door de aanplant van bomen. ‘De hele top in Johannesburg is via dit bedrijf CO2-neutraal’, zegt hij.
De deelname aan Waschbär kwam tot stand nadat dit 15 jaar oude eco-postorderbedrijf aan de rand van de afgrond was geraakt. ‘We hebben vlak voor kerst een agressieve investeringsactie voltooid waarmee we de aandelen – zonder schulden – voor een goede prijs kochten.’ De investering in Waschbär was mede aantrekkelijk vanwege het adressenbestand van honderdduizenden milieubewuste klanten.
Schwedelers fonds mikt op een rendement van 15% netto en verdient geld via ‘exits’ waarbij aandelen worden verkocht aan grotere concerns of via een gang naar de beurs. Net als andere durfkapitalisten verzilvert Schwedeler belangen het liefst via een beursgang, al kijken mensen in de groene wereld volgens hem ‘kritisch’ naar de beurs. ‘Het is de mooiste exit en ook mogelijk in dit beursklimaat. Onlangs debuteerden twee Duitse bedrijven nog succesvol.’
Goedkoop is het duurzame fonds van Schwedeler niet. Beleggers betalen een plaatsingsfee van 2%. Daarnaast wordt over het gecommitteerde kapitaal een managementfee van 2,4% per jaar berekend. Dat vond bijvoorbeeld NIB Capital te veel en die haakte af.
‘De discussie over de hoge commissies die durfkapitalisten rekenen over toegezegd kapitaal is terecht. Maar wij zijn een klein en zeer gespecaliseerd fonds. De meeste beleggers betalen bovendien liever meer, mits het werk goed wordt gedaan.’
GERBEN VAN DER MAREL
