(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 18 december 2003).
Triodos Groenfonds financiert projecten op het gebied van natuur en milieu. ‘Groen beleggen is de correctie op de markt zonder geweten.’
‘Veel van onze molens staan op plekken met de meeste wind. Wij waren er vroeg bij. Daar profiteert onze belegger van’, zegt fondsmanager Bas Rüter van het Triodos Groenfonds. Een gesprek met de fondsbeheerder van het ‘vlaggenschip’ van Triodos gaat niet over de rente of de inflatie. De Triodos Bank is ‘pionier in duurzaam bankieren’ en het Triodos Groenfonds speelt daarin een belangrijk rol.
De ramp met de kernreactor in Tjernobyl in 1986 was voor de in 1980 opgerichte Triodos Bank het moment om in windenergieprojecten te stappen, vertelt Rüter. Twee jaar later financiert de bank de eerste windparken. Tot 1995, het jaar van de fiscale groenregeling, had de bank het monopolie in windenergie. Het fonds financiert thans 17 windparken en 70 ‘solitaire’ turbines. Dat komt neer op een vijfde van de windenergie in Nederland.
Om voor financiering in aanmerking te komen moeten de projecten ‘vernieuwend’ zijn. ‘Daarom komen mensen naar ons toe. Het zit bij jullie in de genen, zeggen ze.’ Het Groenfonds financiert voornamelijk in de vorm van leningen. De inkomsten bestaan uit rente. ‘Degelijke kredieten’, aldus Rüter die biologie studeerde. Dat vernieuwende projecten meer risico’s meebrengen, noemt hij een ‘fabeltje’. Qua rendement en risicoprofiel vergelijkt het fonds zich met een normaal obligatiefonds. Het verschil zit in de fiscale voordelen. Groene beleggers zijn tot euro 50,185 vrijgesteld van 1,2% vermogensrendementsheffing. Daarnaast geldt een fiscale aftrek van 1,3%. Het belastingvoordeel meegerekend, is het rendement vergelijkbaar met gewone obligaties.
Het fonds financiert ruim 217 projecten in Nederland. Dat komt neer op euro 1 mln per project. Duurzame energie, voornamelijk windenergie, is de grootste sector. Daar zit de helft van het fondsvermogen in. De tweede categorie beleggingen is de biologische landbouw (aandeel 35%). Het gaat om zo’n honderd landbouwbedrijven en vijftien handels- en voedingsverwerkende bedrijven. Het is een moeilijke sector met een bescheiden groei, door verslechterde economische situatie en onzekere afzetmogelijkheden.
De derde categorie bestaat uit natuur en landschapbeheer. In 2002 ging het om slechts 22 projecten (12% van de portefeuille). De meeste financieringen komen tot stand in samenwerking met het aan de overheid gelieerd Nationaal Groenfonds. Rüter: ‘De grootbanken doen de grote aankopen, dat is een echte prijsvechtermarkt. Wij doen de meer innovatieve projecten.’
Een ‘vernieuwend’ project noemt de fondsbeheerder de participatie in een golfbaan in Gaasterland. ‘Bij golfbaan denk je niet direct aan duurzaam . Maar dat geldt wel voor het stuk groen in en om de golfbaan en ons Groenfonds financiert dat gedeelte.’ Vernieuwend zijn ook de projecten voor uitbreiding van de natuur. De subsidieregeling voor grondaankoop voor de Ecologische Hoofdstructuur speelt een belangrijke rol. Versnipperde natuurgebieden vinden aansluiting bij andere natuurgebieden in Nederland. ‘Jarenlang heb ik me daarvoor ingespannen’, zegt de fondsbeheerder en oud-politicus voor Groen Links in de Provinciale Staten. ‘Het gaat vaak om boeren die een nieuwe draai willen geven aan hun bedrijf of om agrarische natuurverenigingen. In het op één na volste land ter wereld zijn dit belangrijke ontwikkelingen.’
De overheid geeft niet alleen. Rüter voerde als voorzitter van de groene fondsen in Nederland vorig jaar campagne om het kabinet-Balkenende 1 af te brengen van zijn voornemen om de 1,3% fiscale aftrek voor groen beleggen af te schaffen. Met succes. Beleggers lijken over de schrik heen. Inmiddels is bij het Triodos Groenfonds een ‘stuwmeer’ van projecten ontstaan die wachten op financiering. Het fonds geeft nu aandelen uit.
‘De groenregeling is wat ons bindt’, zegt Rüter over de collega-groenfondsen. ‘Maar als na het periodieke overleg de deuren sluiten, beconcurreren we elkaar in het vinden van projecten en beleggers.’ Grootbanken worden actiever met duurzame financiering, stelt hij tevreden vast. Een voorbeeld is ABN Amro , waar hij al jaren over de vloer komt voor de ‘Triodos-rapportage’ over duurzaamheid. ‘Ik merk dat ze zich hebben ontwikkeld van reactief naar proactief.’ Ondernemingen zijn gedwongen meer naar niet-financiële aspecten te kijken. Ze kunnen niet wegkomen met: ik houd me aan de wet. Ophoepelen jullie.’
Het Groenfonds van Triodos groeit de laatste jaren hard. Komt dat door ‘slimmigheid’ van de belegger die uit is op fiscale voordelen? ‘Ja, dat kan best. Maar qua rendement worden ze er ook niet beter van dan als ze niet groen zouden beleggen. Mensen nemen niet gauw genoegen met een laag rendement. De fiscus compenseert dat. Ik vind het positief wat er gebeurt. Met groen ondernemen wordt iedereen beloond. Degene die investeert in kippen met snavels, als de burger die kiest voor groen. Groen beleggen is de correctie op blind kapitalisme, de correctie op de markt zonder geweten. Het kost de belegger geen geld en hij slaapt er lekkerder door.
TON DIETEN
