(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 24 december 2003).
De onzekere toekomst van groenfinanciering is een hinderpaal. ‘Beleggers willen wel weer, maar we kunnen het geld niet kwijt.’
‘De markt van groene projecten is kopschuw geworden. Beleggers willen wel weer, maar we kunnen het geld niet uitgeven. Daardoor heeft het geen zin met bankbrieven de kapitaalmarkt op te gaan.’ Klaas Berkhout, adviseur special finance van ABN Amro, schetst de gevolgen van de nog steeds bestaande onzekerheid over het voortbestaan van de fiscale groenregeling. Hoewel de Tweede Kamer vorig jaar op het allerlaatste moment besloot de regeling te handhaven, is het vertrouwen in de markt van groenfinanciering nog steeds niet helemaal teruggekeerd.
Bankbrieven? ABN Amro heeft zogeheten groenbankbrieven uitstaan, een soort obligaties. Verschil met participaties in het ABN Amro Groen Fonds is dat bankbrieven een vaste rente hebben en een gegarandeerde terugbetaling van de inleg aan het einde van de looptijd. ‘Er zijn beleggers die vooraf willen weten wanneer ze het geld terug krijgen’, zegt Berkhout, de arrangeur van groene projecten voor het groenfonds en de groenbank. De bank is de enige financiële instelling die over beide beschikt. De groenfinanciering maakt geen verschil tussen een groenbank en een groenfonds . De fiscale voordelen zijn dezelfde. De groene belegger die zijn maximale vermogensvrijstelling reeds heeft benut, geniet een fiscaal voordeel van 2,5%. Dit ‘fundingvoordeel’ wordt doorgegeven aan de investeerder van het groene project. De rentekorting kan oplopen tot 1% van de marktrente.
Het Groen Fonds en de Groenbank van ABN Amro lenen het geld aan circa driehonderd projecten. Momenteel is de omvang euro 760 mln , waarvan circa euro 570 mln door het Groen Fonds. Gezamenlijk tellen de twee faciliteiten bijna 25.000 beleggers.
De fiscale stimulering (uit 1995) werd bij de invoering van de belastingherziening 2001 voor het eerst ingeperkt. Uiteindelijk kwam er een regeling die ongeveer gelijk was aan de oude. ‘Het vertrouwen kwam net weer terug’, zegt Berkhout, ’toen bij de belastingplannen van 2002 er weer sprake leek van opheffing van de hele regeling’.
Vanwege de niet zo consequente manier van vorige kabinetten heeft de bank voor de groene projecten een clausule opgenomen. Bij afschaffing van de groenregeling, kan ABN Amro de rente terugbrengen naar het ‘normale’ niveau of wordt de lening geïncasseerd. ‘Dit alles om de belegger in de groenbankbrieven en in het Groen Fonds te kunnen garanderen dat ze hun geld terug krijgen.’
De groene projecten zijn door de onzekerheid kopschuw geworden met het aanvragen van een groene financiering. Er komen mondjesmaat aanvragen binnen. Omdat er geen groenfinanciering nodig is, ligt ook de uitgifte van groene participaties en groenbankbrieven al lange tijd stil. De groene regeling schrijft namelijk voor dat minimaal 70% van inleg in groenprojecten moet zijn belegd.
Berkhout betreurt de ontwikkeling zeer omdat het met groene financiering juist de goede kant op ging. ‘De tijd is voorbij dat de interesse voor het milieu alleen bestond voor mensen met geitenwollen sokken. De regeling geeft een zetje aan projecten die moeilijk van de grond komen. Het unieke is ook dat je particulieren koppelt aan door de overheid gecertificeerde milieuprojecten die zonder subsidiegeld tot stand komen.’
Berkhout, van huis uit landbouwkundig ingenieur, adviseert de aanvrager voor een groenverklaring die door Novem in Utrecht wordt afgegeven. De aanvraag voor de groenverklaring is losgekoppeld van de financiering. ‘De projecteigenaar heeft de vrijheid om naar een andere bank te stappen. Daarmee optimaliseer je de marktwerking. We financieren trouwens wel veel projecten die we begeleid hebben in de aanvraagprocedure.’
Het inkomende geld wordt uitgezet aan ‘eersteklas debiteuren’. De belangrijkste categorieën zijn: groenlabelkassen, schone energie, duurzame sociale woningbouw door woningbouwcorporaties en biologische landbouw en veeteelt. Tot de grootste debiteuren behoren nutsbedrijven zoals Eneco. Ook staat er onder meer geld uit bij twee milieuvriendelijke afvalverwerkingsbedrijven, SBI in Oudehaske en Vagron in Groningen. De bank financiert vrijwel geen windenergie en bosbouw ontbreekt geheel in de portefeuille.
Een project met een te hoog financieel rendement komt niet in aanmerking voor een groenverklaring. Een eis is ook dat projecten een positief rendement hebben. De bank maakt onderscheid. ‘We hebben geen trek in projecten met een groot kredietrisico. Groenfinanciering is en blijft een normale financiering. Maar het voegt toch iets toe.’
Volgens Berkhout groeit binnen ABN Amro de bewustwording. ‘We hebben er ook lol in. Je kunt wat extra’s bieden aan zowel zakelijke als particuliere klanten.’ Hij vindt het daarom jammer dat de overheid de voortgang in de groene kredietverlening steeds weer belemmert. ‘De continuïteit voor zowel belegger als groene projecten is heel essentieel. ‘
