(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 24 januari 2004).
Het Oikocredit Nederland Fonds leent aan kleinschalige ondernemers in de derde wereld. Het beoogde rendement van het fonds is twee procent. Voor een belegging is dat weinig, zelfs bij het lage risico. Vergelijkt men echter het directe rendement met liefdadigheid, dan behaalt een belegger met het fonds een 102 procent hogere opbrengst.
Oikocredit Nederland Fonds bestaat ruim een jaar en ‘belegt’ voor negentig procent in Oikocredit, een ontwikkelingsorganisatie die in 1975 werd opgericht door de Wereldraad van Kerken. Oikocredit groeide uit tot specialist in het verstrekken van krediet aan kleine ondernemers in ontwikkelingslanden, zogenoemde microkredieten. Inmiddels is er een brede belangstelling voor Oikocredit en kunnen particuliere beleggers via het fonds deelnemen. Oikocredit is een internationale organisatie, het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland. De totale organisatie beschikt over een vermogen van een kleine euro 200 mln, het fonds heeft een omvang van euro 20 mln.
Oikocredit (en het fonds) sturen aan op een uitkering van twee procent aan de participanten. Sinds 1989 is dat slechts twee keer niet gelukt en werd één procent uitgekeerd, de laatste keer wegens de cycloon Mitch. De prijs van het fonds blijft staan op euro 200 en tegen die prijs kunt u weer van uw participatie af.
Er wordt verwacht dat het fonds binnen afzienbare tijd een status als sociaal-ethische belegging zal krijgen, waardoor het dezelfde fiscale behandeling zal krijgen als groeninstellingen. Dit zal het nettorendement van het fonds en de interesse voor het fonds doen toenemen.
Hoewel een hoog rendement geen doelstelling is, is er wel veel aandacht voor de beperking van het risico door middel van geografische spreiding. Zo blijken microkredieten in Afrika risicovoller te zijn dan in Azië en Latijns Amerika. Ter wille van de reductie van risico wordt de helft van de portefeuille ( duurzaam ) belegd in obligaties en aandelen.
Het sterk vraaggedreven Oikocredit is een internationale organisatie met zestig medewerkers in de ontwikkelingslanden waar zij actief is. Deze lokale medewerkers beoordelen de kredietaanvragen tezamen met de medewerkers van het hoofdkantoor. Oikocredit leent niet rechtstreeks aan ondernemers, maar doet dit door gelden te verstrekken aan coöperaties en lokale microkredietbanken die op hun beurt uitlenen aan kleinschalige ondernemingen (gemiddeld een krediet van $ 200). De debiteuren zijn vaak vrouwen en leningen worden in vrijwel alle gevallen terugbetaald. Oikocredit hanteert de stelregel dat geld geven afhankelijkheid schept, maar dat lenen zelfstandigheid geeft.
De gelden worden uitgeleend tegen een ‘marktconform’ rentepercentage dat laag is vergeleken bij woekerrentes die door andere geldschieters worden gevraagd aan ondernemers die doorgaans nauwelijks toegang hebben tot kredieten. Een gedeelte van de rente-inkomsten die de lokale valutafondsen maken, wordt gereserveerd om mogelijke dalingen van valuta’s niet te laten doorwerken in uiteindelijke resultaten. De beheerkosten van het fonds zijn met 0,45 procent tot een maximum van euro 500 vrij beperkt.
Liefdadigheid en verstandig beleggen worden gedreven door verschillende motieven. Rijk worden met het Oikocredit Nederland Fonds zult u niet. Dat neemt echter niet weg dat het fonds bepaalde defensieve kwaliteiten heeft en een interessante mogelijkheid is voor degene die meer met zijn geld wil dan een goed rendement.
speerpunten
Sterke punten
Het fonds zal waarschijnlijk een vrijstelling als sociaal-ethisch fonds verkrijgen en daardoor dezelfde fiscale behandeling krijgen als groenfondsen (maximaal 2,5% ‘extra’ rendement). Veel beleggers blijken daar gek op te zijn.
Een sterk ontwikkelde risicobeheersing draagt ertoe bij dat er enerzijds ook geld geleend kan worden aan risicovolle projecten, terwijl anderzijds het totale risico beperkt blijft.
Risico’s
Enkel zakelijk bekeken is maximaal 2% (bruto) rendement niet veel.
Het specialistische karakter van Oikocredit maakt het voor beleggers niet eenvoudig om ontwikkelingen in de kredietportefeuille te volgen en te doorgronden.
Strategie
Oikocredit Nederland Fonds belegt maximaal 90% in Oikocredit, wat op zijn beurt een zo groot gedeelte van zijn vermogen via microkredieten uitleent aan kleinschalige ondernemers in ontwikkelingslanden. Om risico’s aanvaardbaar te houden, wordt ook belegd in aandelen en vooral obligaties.
Management
Oikocredit heeft dertig medewerkers op het hoofdkantoor (waaronder kredietanalisten) en heeft wereldwijd zestig lokale medewerkers.
Door zijn omvang en ervaring op het gebied van microkredieten mag Oikocredit een expert genoemd worden.
Freddy van Mulligen
