(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 24 augustus 2004).
Beleggingsfondsen die investeren in arme landen bestaan al. De keuze voor beleggers groeit. Straks zelfs een aandelenemissie?
Een filiaal van de bankendochter in Haïti ging laatst in vlammen op. ‘Het bankieren onder oorlogsomstandigheden, is niet gemakkelijk. Dan kom je voor de moeilijkste situaties te staan.’
Aan het woord is Judith Brandsma. Ze is woordvoerder in Nederland en adviseur van IPC, een Duits adviesbureau dat zich bezighoudt met microkredieten.
De risico’s van microkrediet, de verstrekking van kleine leningen aan inwoners van straatarme landen of van landen die uit een oorlog komen, zijn groot. Toch hebben de inwoners daar ook krediet nodig. ‘IPC neemt doelbewust de uitdaging aan’, zegt Brandsma.
Omdat ‘normale’ banken er geen brood in zien, of omdat het gewoon te gevaarlijk is, zijn klanten uitgeleverd aan geldwoekeraars. Of ze zijn afhankelijk van goededoelenorganisates.
Het in Frankfurt gevestigde IPC is de drijvende kracht achter Procredit-bank, een netwerk van achttien microfinancieringsbanken verspreid over drie continenten, waaronder landen als Haïti en Mozambique, alsmede ’transitielanden’, zoals Georgië en Kosovo. Stichting Doen van de Postcodeloterij, de FMO en een telg van de Brenninkmeijers zijn aandeelhouders. De Procredit-banken (4500 medewerkers) financieren in totaal voor euro 1,2 mrd aan meer dan 300.000 klanten als marktkooplui en timmermannen.
Microkrediet kent niet alleen risico’s. Met een goede aanpak is het een activiteit die zich terugverdient. Deze moderne uitvoering van ontwikkelingshulp is zelfs zeer rendabel.
Procredit behaalde vorig jaar een rendement van 12%, zo blijkt uit de toelichting van de gisteren gestarte uitgifte van obligaties van euro 6 mln. Particulieren kunnen kiezen uit een rente van 5% (voor drie jaar) of van 6,5% (vijf jaar).
Dat klanten van microfinanciering hun leningen netjes terugbetalen, is ook de ervaring van clubs als Triodos , Oikocredit en ASN. Zij houden zich met hun sociaal-ethische beleggingsfondsen ook bezig met microkrediet.
Met een nog bescheiden gezamenlijk fondsvermogen van euro 40 mln. De inleg zal echter sterk toenemen door de verkregen fiscale stimulans, vergelijkbaar met die voor groenfondsen.
Het model van ‘concurrent’ IPC is ook succesvol. Zodanig dat het eigen vermogen omhoog moet. Daarvoor dient de uitgifte van obligaties. Met het opgehaalde geld wordt het vermogen van Procredit versterkt.
Ook wil IPC zijn leidende rol in het netwerk vergroten. De inschrijving staat sinds medio juli al open in Duitsland, waar de emissie veel aandacht kreeg omdat sociaal-ethisch beleggen daar nieuw is.
IPC verzorgt de emissie helemaal zelf. Gewone banken halen trouwens hun neus op voor een transactie van deze omvang. Dit jaar komt IPC nog met een sociaal-ethisch beleggingsfonds.
In een volgende fase worden particuliere aandeelhouders gezocht voor het netwerk. Ook staat een beursgang op de agenda, hoewel niet voor 2005. Een beursgang? Brandsma beaamt: ‘Ja, het is een grote stap.’
