Niet alleen actuarissen missen detailkennis over ethisch en duurzaam beleggen. Het geldt ook voor vakbondsbestuurders, kamerleden en pensioenfondsbestuurders. Dat blijkt uit een debat over deze kwestie in Den Haag (Het Financieele Dagblad van 11 april). Zelf was ik aanwezig bij dit debat.
Actuarissen zijn bij zeshonderd van de zevenhonderd pensioenfondsen naast wettelijk certificeerder en adviseur vaak vertrouwenspersoon van het bestuur. De andere (grote) honderd fondsen kennen meerdere adviseurs. Actuarissen hebben er een deeltaak, namelijk het certificeren van de cijfers in samenspraak met de accountant, en het geven van een oordeel over de financiële positie en risico’s.
Risico’s zijn naast financiële risico’s de kans op bijvoorbeeld imagoschade als gevolg van onethische beleggingen. Vanaf 2007 moeten actuarissen ook naar deze risico’s kijken bij hun certificering. Dat deden ze al, maar nu is het daadwerkelijk verplicht. Actuarissen zijn op dit moment bezig zich (nog) meer te verdiepen in beleggingsaspecten en niet-financiële risico’s.
Het debat ging over het al dan niet invoeren van wetgeving. Mogen pensioenfondsen in bedrijven beleggen die landmijnen maken of waarvan bekend is dat ze kinderarbeid inzetten voor de productie? Naar mijn mening hoeven er geen regels te worden ingevoerd. Daar is een belangrijke reden voor die dinsdagavond tijdens het debat onderbelicht is gebleven.
Een pensioenfonds wordt door sociale partners gevraagd om de pensioenregeling die in het arbeidsvoorwaardenoverleg is overeengekomen, uit te voeren. Het pensioenfonds heeft een bestuur dat vervolgens ook weer uit deze sociale partners bestaat: evenveel werkgevers- als werknemersleden. Vakbonden bezetten dus de helft van de bestuurszetels. Het bestuur bepaalt hoe de pensioenregeling wordt uitgevoerd en dus ook hoe de premiegelden moeten worden belegd.
Met andere woorden, in een bestuur van acht mensen bepalen de vier leden van de werkgeversvereniging, maar dus ook de vier vakbondsleden, het beleggingsbeleid. Hoe kan het dat vakbondsleden akkoord gaan met niet-ethische beleggingen, als ze daar zo tegen zijn? In het debat spraken vakbondsmensen hun verontwaardiging uit over een beleid dat ze zelf hebben goedgekeurd. En niemand die ze daar vervolgens op aanspreekt. Regelgeving is dus niet nodig. De besturen bepalen zelf hun beleggingsbeleid en moeten hierover (uiteraard) verantwoording afleggen aan de achterban.
En de rol van de actuaris? Die moet als certificeerder de risico’s aangeven die samenhangen met bepaalde beleggingen en daar vervolgens over gaan communiceren.
Drs Stephen Verdonkschot AAG, partner bij HV&P adviseurs en actuarissen.
