De Autoriteit Financiële Markten is gestuit op grote onvolkomenheden bij de verkopers van teakfondsen. Het gaat onder meer om ondeskundige bedrijfsvoering, onduidelijke geldstromen, schimmige bedrijfsstructuren en een enkel geval van regelrechte oplichting.
Dat zegt Theodor Kockelkoren, bij de AFM verantwoordelijk voor het vergunningenstelsel voor verkopers van dit soort ‘beleggingsobjecten’, waarbij geld wordt gestoken in bomenplant. Veel teakfondsen komen niet door de toets of houden ermee op.
De AFM bereidt zich al anderhalf jaar voor op het toezicht op dit soort ‘exotische beleggingen’. Eind dit jaar moet het vergunningenstelsel klaar zijn. De toezichthouder is ‘erg bezorgd’ en ’treurig’ over wat wordt aangetroffen. Het merendeel van de aanbieders voldoet niet aan de eisen.
De toezichthouder kreeg 44 aanvragen binnen voor een vergunning. Tot nu toe kregen slechts drie aanbieders groen licht van de AFM, onder wie nummer twee onder de teakfondsen, Terra Vitalis.
Volgens de AFM kunnen deze nieuwe vergunninghouders niet garanderen dat ze de beloofde rendementen uitkeren. ‘We kunnen alleen zeggen dat hun bedrijfsvoering professioneel is’, stelt de toezichthouder.
Eenentwintig aanbieders trokken zich terug na tussenkomst van de AFM. Bij negen wees de toezichthouder de aanvraag af. ‘Beleggers die zakendoen met deze aanbieders zouden zich zorgen moeten maken’, zegt Kockelkoren.
Elf andere aanvragen, onder meer van marktleider Goodwood Investments, liggen nog ‘onder de hamer’. Met deze groep voert de AFM volgens Kockelkoren ‘discussies’ over aanpassingen van de bedrijfsvoering. ‘Als het allemaal in orde geweest was bij ze, hadden ze al een vergunning gehad.’
Beleggen in teakplantages is in Nederland erg populair ondanks enkele eerdere gevallen van grootschalige fraude. Particulieren staken sinds midden jaren negentig ongeveer euro 500 mln in percelen van teakplantages in met name Midden- en Zuid-Amerika. De AFM zegt niet te weten om hoeveel Nederlandse beleggers het precies gaat, maar de schatting is enkele tienduizenden.
De AFM is anderhalf jaar geleden begonnen met het doorlichten van de branche. Inmiddels werken tien man fulltime aan de teakbranche. Dat is volgens de AFM erg veel mankracht in verhouding tot het ingelegde geld.
De beursautoriteit stuit op vreemde zaken zoals onduidelijke bedrijfsstructuren met een kerstboom aan Nederlandse en buitenlandse vennootschappen. Sommige partijen kunnen niet aantonen hoe geldstromen lopen. ‘We vragen ze waar het geld is en hoe bijvoorbeeld het onderhoud wordt gefinancierd. Ze hebben geen sluitend verhaal of overhandigen geen boekhouding. Je vraagt je af of ze de informatie niet kunnen of niet willen geven.’
De AFM stuit ook op nogal wat ‘gelukszoekers’. ‘Die krijgen we één keer aan de telefoon en daarna zijn ze voor ons spoorloos.’
