Onderzoek naar duurzaamheid bekroond

Duurzaamheid vormt voor beleggers en ondernemers een steeds belangrijker thema. De koudwatervrees die aanvankelijk bestond, wordt de laatste jaren weggenomen door onderzoekers als dr. Jeroen Derwall. In zijn proefschrift concludeerde hij dat “de verschillende aspecten van duurzaam ondernemen en beleggen wel degelijk relevant zijn voor managers en beleggers die streven naar het behalen van een optimaal financieel resultaat.” Voor dit proefschrift is deze UM-onderzoeker nu een internationale prijs toegekend.

In zijn proefschrift verwees Derwall het argument dat rekening houden met duurzaamheidsthema’s een verslechtering van het financieel rendement betekende, naar het rijk der fabelen. Sterker nog, hij toonde aan dat bedrijven die bovengemiddeld scoren op milieuverantwoord ondernemen een hogere beurswaarde realiseren dan bedrijven die minder milieuverantwoord werken. Hiervoor werd een aandelenportefeuille gecreëerd van duurzame bedrijven die over een periode van acht jaar werd gevolgd en in die acht jaar significant beter presteerde op de beurs dan minder duurzame portefeuilles. Jeroen Derwall geeft een mogelijke verklaring: “Beleggers bepalen hun strategie op basis van verwachtingen over de winst van een bedrijf. Op het moment dat bedrijven hun daadwerkelijke winsten rapporteren en deze overtreffen die verwachtingen, kan dat voor opwaartse koerssprongen zorgen voor deze bedrijven. We vermoeden dat dat de goede prestaties verklaart.”

Onderzoek in deze lijn, van Derwall en collega’s prof. dr. Rob Bauer (UM) en prof. dr. Kees Koedijk (tegenwoordig UvT), werd de afgelopen jaren meerdere keren beloond met internationale prijzen. Zo kregen ze de Amerikaanse Moskowitz Prize voor het beste onderzoek op het gebied van sociaal verantwoord beleggen en de European Finance & Sustainability Research Award van het Franse Social Investment Forum. Dit instituut kent nu laatstgenoemde prijs voor 2008 toe aan het proefschrift van Derwall. Maandag 21 januari haalde hij hem op in Parijs. “Al is het niet de eerste prijs, het blijft een eer om op deze manier erkenning voor je onderzoek te krijgen. Ik vind het belangrijk onderzoek te verrichten dat ook buiten de academische kring aanspreekt. In de jury zitten zowel praktijkmensen als academici, dus blijkbaar wordt het als relevant voor de praktijk gezien.”

Bij de begrippen duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen denken mensen vaak vooral aan milieu. Het onderzoek van Derwall en collega’s richtte zich in eerste instantie ook op de economische waarde die een bedrijf realiseert, afgezet tegen de mate waarin het het milieu vervuilt: de ‘eco-efficiency’. Er zijn echter ook andere criteria die bedrijven duurzaam maken, zoals hun ‘human capital beleid’. Bedrijven die hierop goed scoren, blijken productiever en winstgevender dan bedrijven die laag scoren. Derwall: "Dergelijke informatie is niet expliciet van financiële aard is, maar heeft wel degelijk financiële consequenties voor beleggers. Het helpt hen en ondernemers bij het managen van risico en rendement. Om duurzaamheid beter te begrijpen, moet je naar zulke deelaspecten kijken." Dat doet hij dan ook. Daarnaast onderzoekt hij momenteel welke aspecten beleggers belangrijk vinden en welk type beleggers baat heeft bij dergelijke informatie. Ging de aandacht in het onderzoek tot nu toe uit naar beleggers in aandelen, de horizon wordt momenteel verbreed naar bijvoorbeeld obligatiehouders en vastgoedbeleggers.

Het belang dat ‘de praktijk’ hecht aan dergelijk onderzoek, blijkt onder andere uit de participatie van vermogensbeheerders als ABP Vermogensbeheer en FORTIS in het multidisciplinaire onderzoeksnetwerk ECCE (European Centre for Corporate Engagement), dat Derwall, Bauer en Koedijk oprichtten in januari 2007. ECCE wil zich ontwikkelen tot de internationale bron voor praktische en waardetoevoegende kennis op het gebied van duurzaam ondernemen en beleggen. Voor de wetenschap, maar met name ook voor de financiële praktijk. ECCE opereert vanuit de gedachte dat financiële prikkels noodzakelijk zijn om de markt te overtuigen van het belang van duurzaam ondernemen en beleggen. Het zwaartepunt van het centrum ligt in Maastricht. Jeroen Derwall zegt daarover: ‘Onze onderzoeksgroep is uniek vanwege de combinatie financiële markten en duurzaam ondernemen en beleggen.