Banken die zogenaamd duurzame klimaatfondsen aanbieden, strooien beleggers nog al te vaak zand in de ogen. Sommige van die fondsen bevatten investeringen in kernenergie, biobrandstoffen, de wapenindustrie of in bedrijven die de mensenrechten schenden. Dat blijkt uit het rapport Beleggers op hete kolen van Netwerk Vlaanderen en de milieuorganisaties Bond Beter Leefmilieu, Friends of the Earth, Greenpeace en WWF. De organisaties onderzochten fondsen van Triodos, Van Moer Santerre, KBC, Dexia, Fortis en Delta Lloyd.
Er is grote nood aan scherpere criteria en meer transparantie voor duurzame beleggingsfondsen, stellen de auteurs van het rapport. Dat moet helpen het kaf van het koren te scheiden. Nu dreigt een wildgroei aan duurzame fondsen, zonder dat er controle is op de inhoud ervan. Duurzame beleggingen verliezen hun geloofwaardigheid.
Er is geen enkel fonds dat aan alle strikte criteria voldoet, maar het Triodos Values Pioneer Fund komt uit de studie duidelijk als beste naar voor. Dat fonds heeft een duidelijke afbakening van welke bedrijven echt duurzaam zijn en onderwerpt alle bedrijven aan een uitgebreide screening.
In het rapport geven de auteurs een overzicht van de portefeuilles van de bestaande fondsen en verduidelijken ze het verschil tussen duurzame en niet-duurzame technologie.
Kernenergie en steenkool in klimaatfondsen
Bij KBC, Fortis, Dexia en Van Moer Santerre vormen de nucleaire activiteiten van bedrijven blijkbaar geen beletsel om ze op te nemen in duurzame of groene fondsen. Van de onderzochte fondsen zijn die van Triodos de enige die garantie bieden op een kernvrije portefeuille. Kernenergie is geen oplossing voor het klimaatprobleem, onder meer vanwege de hoge kost, het ontbreken van een oplossing voor het hoogradioactief kernafval en het feit dat kerncentrales onvoldoende verzekerd zijn.
Steenkoolverbranding levert een grote bijdrage aan de klimaatopwarming. Daarnaast komen ook grote hoeveelheden zwaveldioxide vrij, wat leidt tot zure regen met alle bekende negatieve gevolgen. De kolenwinning bedreigt bovendien het milieu en schaadt de mensenrechten. Toch besliste E.ON een nieuwe steenkoolcentrale in Antwerpen te bouwen. E.ON is ook actief in kernenergie. Het verbaast dan ook dat dit bedrijf opduikt in een aantal fondsen die verkocht worden onder de noemer Climate Change of Alternative Energy.
Wapenproducenten en mensenrechtenschendingen
Fondsen die verkocht worden als groen, duurzaam, klimaatvriendelijk sluiten niet noodzakelijk andere maatschappelijk betwistbare praktijken uit. Sommige onderzochte producten investeren o.m. in wapenproducenten (Danaher), maar ook in bedrijven die internationale verdragen of mensenrechten met voeten treden (Archer Daniëls Midland en Veolia)
Klimaatvriendelijk beleggen, het kan
Dit betekent niet dat verantwoord investeren in klimaatoplossingen onmogelijk is. Heel wat fondsen beleggen in bedrijven die een voortrekkersrol spelen op vlak van energie-efficiëntie en duurzame energie-opwekking. Zo komt de windmolenproducent Vestas voor in verschillende van de onderzochte fondsen. Windenergie is één van de snelst groeiende vormen van hernieuwbare energieproductie. Het is op dit moment de meest rendabele hernieuwbare energietechnologie, in staat om significante aandelen in de elektriciteitsproductie te halen.
Een aantal fondsen belegt actief in voortrekkers op het vlak van milieutechnologie en energie-efficiëntie. Dat biedt de belegger de mogelijkheid te investeren in echte oplossingen voor het klimaatprobleem.
In alle aangeboden klimaatfondsen zitten bedrijven en sectoren die goed scoren op vlak van klimaatvriendelijke technologie. Wezenlijke verschillen zijn te vinden in hun houding ten aanzien van biobrandstoffen, kernenergie, en andere controversiële praktijken. Het Triodos Values Pioneer Fund valt op door haar duidelijke keuze voor duurzame bedrijven, haar uitsluitingscriteria en transparantie.
