Eerste duurzaam gerenoveerde rijksmonument in Nederland

Zojuist is het eerste duurzaam gerenoveerde rijksmonument in Nederland in gebruik genomen. Daarbij werd net bekend dat het ook het eerste monument is met een groenverklaring van het Ministerie van VROM in het kader van de regeling groenprojecten. Door de samenwerking tussen eigenaar Triodos Vastgoedfonds en huurder AT Osborne kreeg het pand aan de Kennedylaan in Baarn een nieuwe toekomst. De aanpak laat zien dat de duurzame renovatie van een rijksmonument mogelijk is. Energieverbruik en CO2-uitstoot zijn daarbij drastisch verminderd. Het monument is van een G naar een C energie-label gegaan, van ‘rood’ naar ‘lichtgroen’. De 120 medewerkers van AT Osborne beschikken over aantrekkelijke werkplekken in een pand met karakter, tegen een prijs vergelijkbaar met de grijze kantorenflat van voorheen.

De duurzame renovatie werd mogelijk door de samenwerking tussen eigenaar Triodos Vastgoedfonds en huurder AT Osborne. Zij hadden drie ambities: duurzame renovatie, energieverbruik en CO2-uitstoot drastisch verminderen en eigentijdse voorzieningen toevoegen om daarmee het object nieuwe toekomstwaarde te geven.

Het monument dateert oorspronkelijk uit 1771 en is in 1905 herbouwd. Via oude bouwtekeningen en "kijkoperaties" is de originele opzet in kaart gebracht als basis voor het herstel van bijvoorbeeld oude houten kapconstructies. Die kijkoperaties boden ook perspectief voor de toevoeging van duurzame innovaties die niet voor de hand liggen in een monument, zoals technische installaties voor warmte-koude-opslag met warmtepomp. Samen met andere energiebesparende maatregelen zoals nieuwe klimaatplafonds voor verwarming, koeling en ventilatie, warmteterugwinning, isolatie met vlokken van gerecycled papier, speciaal monumentenglas en energie-efficiënte verlichting, zorgt dat voor vermindering van het gasverbruik met 66%. De CO2-uitstoot is verminderd met 26%. Het elektriciteitsverbruik is gestegen, maar de totale energiekosten zijn gedaald met 25%. Daar staat een aanzienlijke toename van het comfort tegenover met een optimaal binnenklimaat op het gebied van temperatuur, licht, lucht en akoestiek. Ook anderzijds zijn er voorzieningen die het werkplezier verhogen zoals draadloze datacommunicatie zodat medewerkers ook buiten op het landgoed kunnen werken. In het gebruik zijn duurzame maatregelen als gerecycled tapijt en cradle-to-cradle meubilair toegepast.

Vooroordelen zijn er te over, rondom duurzame renovatie van monumenten. "Beleggers denken dat het te duur wordt. Bouwers schatten het als te ingewikkeld in. Potentiële gebruikers stellen vraagtekens bij de kostenkant en het comfort. Onze ervaring verwijst dit alles naar het land der fabelen", zegt directeur Gerhard Jacobs van AT Osborne. "Wij zijn er in geslaagd met een duurzame aanpak een karaktervolle huisvesting te realiseren tegen een prijs die vergelijkbaar is met de doorsnee kantorenflat waarin we zaten. Ook is het heel goed mogelijk binnen de regels van monumentenzorg een spannende, innovatieve uitstraling aan het gebouw te geven".

Guus Berkhout, investment manager Triodos Vastgoedfonds: "Het verduurzamen van een monument werd tot nu toe als een vrijwel onmogelijke opgave gezien. Deze case laat zien dat verduurzamen van monumenten mogelijk is. Hierbij is -met uitzondering van een innovatief gebouwbeheersysteem- alleen gebruik gemaakt van "proven technology". Door bestaande technieken te combineren is dit resultaat mogelijk. Wij verwachten dat dit voorbeeld navolging zal vinden. Als verduurzaming voor monumenten mogelijk is, is dit voor alle bestaande ‘gewone’ kantoorpanden zeker mogelijk."