Ondernemingspensioenfondsen scoren nog steeds slecht op het gebied van verantwoord beleggen

Ondernemingspensioenfondsen lopen achter op bedrijfstakpensioenfondsen op het gebied van duurzaamheid. Dit terwijl een aantal van de ondernemingen die aan het pensioenfonds verbonden zijn zich wel profileren op het gebied van duurzaamheid. Zo staat het pensioenfonds van Albert Heijn (Ahold Pensioenfonds) op de 38ste plaats en dat van AkzoNobel (Pensioenfonds AkzoNobel) op plaats 30. Philips (Philips Pensioenfonds) komt, ondanks een stijging, niet verder dan plaats 18. Dit blijkt uit de derde ‘Benchmark verantwoord beleggen door Nederlandse pensioenfondsen’ uitgevoerd door de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO), i.s.m. onderzoeksbureau Profundo. Gemeten werd op beleid, implementatie en verantwoording.

“Grote institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen spelen een grote rol in de verduurzaming van de kapitaalmarkt. Het is een positief teken dat zij ondanks de economische crisis doorgaan met het opstellen en implementeren van een verantwoord beleggingsbeleid”, zegt Giuseppe van der Helm, directeur VBDO. “Toch zijn er kanttekeningen te maken. Het is opmerkelijk dat ondernemingspensioenfondsen al drie jaar op rij slecht(er) scoren dan bedrijfstakpensioenfondsen en de beroepspensioenfondsen. Vooral omdat deze pensioenfondsen soms verbonden zijn met bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Deze conclusies komen overeen met de resultaten van het rapport ‘Responsible Pensions?’ uit 2009 van FairPensions. Dat is een partij uit het Verenigd Koninkrijk met als doel het verduurzamen van pensioenfondsen uit de VK.” VBDO wil verbetering zien komend jaar.

Verder geven veel pensioenfondsen niet prijs met welke vermogensbeheerders zij in zee gaan en of deze zijn gekozen op basis van duurzaamheidscriteria. Daarnaast is opvallend dat slechts 16 van de 51 onderzochte pensioenfondsen overzichten van hun beleggingen publiceren. Wanneer je aangesloten bent bij een pensioenfonds zou je toch moeten kunnen achterhalen wat er met je geld gebeurt. Transparantie is een van de peilers van een verantwoord beleggingsbeleid.

De benchmark laat ook zien dat pensioenfondsen nog werk te verzetten hebben op de volgende gebieden:
 Het grootste gedeelte van pensioenfondsen heeft alleen beleid ten opzichte van aandelen;
 35 van de 51 pensioenfondsen publiceren geen overzicht van hun beleggingen;
 er moet meer transparantie komen over vermogensbeheerders en hoe zij zich commiteren aan het verantwoord beleggingsbeleid van pensioenfondsen;
 34 pensioenfondsen voeren geen maatschappelijke dialoog over hun beleggingsbeleid.

De 51 onderzochte Nederlandse pensioenfondsen hebben het afgelopen jaar wel vooruitgang geboekt op de volgende punten:
 33 pensioenfondsen passen uitsluitingsbeleid toe op controversiële wapenindustrie en wapenfabrikanten. 14 pensioenfondsen hebben ook bedrijven uitgesloten om andere redenen, zoals kinderarbeid en milieuvervuiling;
 15 pensioenfondsen maken gebruik van milieu, sociale en corporate governance (ESG-)criteria;
 27 pensioenfondsen voeren actief engagement met de bedrijven waar zij in beleggen (Corporate Responsibility);
 38 pensioenfondsen geven aan dat governance, milieu en/of sociale onderwerpen een rol spelen bij het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen;
 20 pensioenfondsen investeren een klein gedeelte van hun kapitaal in duurzame energie, innovatieve schone technologie en microfinanciering.

Methodologie van de benchmark Pensioenfondsen
De VBDO onderzocht 51 Nederlandse pensioenfondsen op negen criteria, verdeeld over drie cathegoriën: beleid, implementatie en verantwoording. De methodologie is de afgelopen jaren in grote lijnen gelijk gebleven om de continuïteit en vergelijkbaarheid te waarborgen.
Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Oxfam Novib.