De inspanningen van de financiële sector om een grotere rol te spelen in de duurzame ontwikkeling van Nederland worden tegengewerkt door de aanhoudende kritiek uit de samenleving en het onvermogen van de sector daar een gezamenlijk weerwoord op te vinden. Dat is een van de conclusies uit het rapport Terug naar een duurzame toekomst dat vandaag is verschenen. Het zou daarom beter zijn als de commissie-de Wit, die weer is begonnen met haar onderzoek, zich zou richten op het vinden van toekomstbestendige oplossingen, in plaats van het aanwijzen van schuldigen. Alleen met een constructieve insteek, aansluitend bij de werkelijke behoeften van de samenleving, kan het noodzakelijke vertrouwen in de financiële sector hersteld worden.
Banken, verzekeraars, institutionele beleggers en beleggingsinstellingen zijn allemaal op hun eigen manier bezig met het verduurzamen van hun producten en diensten, maar doen dat vooral vanuit een individuele kijk op de behoefte in de markt. Dat levert een versnipperde aanpak op die weinig massa maakt door het gebrek aan samenwerking. Een strategische keuze of een vergaande integratie in de bedrijfsstrategie, zoals we dat inmiddels wel volop zien in de reële economie, ontbreekt.
Uit het onderzoek dat de afgelopen acht maanden op eigen initiatief van de onderzoekers is gedaan, rijst een tegenstrijdig beeld op: Aan de ene kant zien we dat de dialoog over duurzaamheid tot en met 2007 een zekere snelheid begon te krijgen, maar dat die na de financiële crisis van 2009 traag en gefragmenteerd is geworden, waardoor momentum ontbreekt. Anderzijds is er binnen de financiële sector wel degelijk sprake van tal van initiatieven, die echter weinig zichtbaar zijn. Of weinig zichtbaarheid krijgen omdat het interessanter is om op de "slechte" kant van de sector te blijven hameren. Tegelijkertijd constateren we een zekere moedeloosheid in de relatie tussen sector en de samenleving; wijzen op andere mogelijkheden wordt door de sector snel opgevat als kritiek en ‘banken bashen’. Toch gloort er ons inziens hoop, omdat we voor ons onderzoek zoveel mensen hebben gesproken die daar verandering in willen brengen. Die enorme potentie van mensen in de financiële sector kan pas ten volle tot ontplooiing komen als ze weten dat collega’s bij andere partijen ook hun best doen om meer mee te laten wegen dan alleen maar geld. Waar het nu lijkt dat de initiatieven vooral van buiten de sector komen, zien wij kansen voor de financiële sector zelf.
Uit ons onderzoek leiden wij een viertal aanbevelingen af:
1. Maak het strategische belang van duurzame ontwikkeling voelbaar
2. Werk aan vernieuwing van de competenties van de financiële professional
3. Schep een permanente verbinding tussen de samenleving en de sector
4. Geeft ruimte aan vernieuwende initiatieven binnen de sector
