De Europese Commissie komt vandaag met de eerste concrete initiatieven waarmee de financiële sector in de EU het voortouw kan nemen op de weg naar een groenere en schonere economie. De voorstellen van vandaag bevestigen dat Europa vastberaden is om de wereldleider te worden in de strijd tegen klimaatverandering en de uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs. De deelname van de financiële sector zal krachtige impulsen geven aan de inspanningen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Tegelijk zal dit ook een stimulans zijn voor de duurzaamheid en het concurrentievermogen van de EU-economie.
In uitvoering van het allereerste EU-Actieplan duurzame financiering ooit bieden de voorstellen de financiële sector de kans om voluit te gaan voor de strijd tegen klimaatverandering.Er zijn dwingende argumenten om de financiële sector ten dienste te stellen van onze planeet. Allereerst vormt de impact van klimaatverandering nu reeds een bedreiging voor financiële stabiliteit en veroorzaakt deze grote economische schade door overstromingen, bodemerosie of droogte. Vorig jaar kwam de verzekeringsschade door rampen uit op een recordbedrag van 110 miljard EUR. In de tweede plaats is het zo dat als we onze ogen te lang sluiten voor de realiteit van de mondiale opwarming, vele investeringen van vandaag weleens overbodig zouden kunnen blijken. Tegelijk moeten we de nieuwe zakelijke kansen voor duurzame economische activiteiten maximaal aangrijpen. De financiële sector in de EU heeft het potentieel om duurzame financiering uit te breiden en zo een wereldleider op dit gebied te worden. Dit kan ook een positief effect hebben op economische groei en banencreatie. Zo worden de doelstellingen van de kapitaalmarktenunie (KMU) ondersteund om financiering aansluiting te doen vinden bij de behoeften van de Europese economie en de EU-agenda voor duurzame ontwikkeling.
Valdis Dombrovskis, vicevoorzitter en belast met Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: “We moeten ons geld inzetten voor projecten die aansluiten op onze doelstellingen om de economie koolstofarm te maken en de strijd tegen klimaatverandering aan te binden. Dit is belangrijk voor het milieu en de economie, maar ook voor de financiële stabiliteit. Tussen 2007 en 2016 zagen we een stijging met 86% van de economische schade van rampen als gevolg van extreme weersomstandigheden. De voorstellen van vandaag laten zien dat de Europese Unie vastbesloten is om onze investeringen de juiste richting uit te sturen. Zij moeten de geweldige krachten van kapitaalmarkten kanaliseren naar de strijd tegen klimaatverandering en andere duurzaamheidsthema’s.”
Jyrki Katainen, vicevoorzitter en belast met Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen: “Om de 2030-klimaatdoelstellingen van de EU te behalen, is per jaar rond 180 miljard EUR aan extra investeringen in energie-efficiëntie en hernieuwbare energie nodig. Het is van essentieel belang dat we particulier kapitaal mobiliseren om duurzame investeringen te financieren. Dankzij het Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI) worden nu al particuliere beleggingen aangetrokken om die doelstellingen te behalen. De voorstellen van vandaag zullen zorgen voor meer transparantie over duurzame financiering en de beleggingskansen die dat biedt. Zo krijgen investeerders de beschikking over betrouwbare informatie om de transitie mogelijk te helpen maken naar een koolstofarme, hulpbronnenefficiënte en circulaire economie.”
Meer investeringen zullen naar duurzame activiteiten worden gekanaliseerd dankzij nieuwe regels die de criteria vastleggen om uit te maken of een economische activiteit ecologisch duurzaam is. Dit geharmoniseerde EU-brede classificatiesysteem (of “taxonomie”) zal met name investeerders helpen die vaak over onvoldoende informatie beschikken over wat nu groen is en wat niet. Alle financiële partijen die beleggingen beheren namens hun cliënten of begunstigden, zullen hen nu moeten informeren over wat de impact is van hun activiteiten op de planeet of hun lokale milieu. Met deze regels krijgen investeerders die willen investeren in de toekomst van de planeet, dus meer keuze en kunnen ze toch rendement behalen.
Belangrijkste punten van de maatregelen
- Een eengemaakt EU-classificatiesysteem (“taxonomie”): Het voorstel bevat geharmoniseerde criteria om uit te maken of een economische activiteit al dan niet ecologisch duurzaam is. Stap voor stap zal de Commissie in kaart brengen welke activiteiten als duurzaam gelden. Daarbij zal zij rekening houden met marktpraktijken en -initiatieven en gebruikmaken van het advies van een groep technische deskundigen, die momenteel in oprichting is. Met dit voorstel zouden economische spelers en investeerders duidelijkheid moeten krijgen over de vraag welke activiteiten als duurzaam kunnen gelden. Zo kunnen zij beter onderbouwde beleggingsbeslissingen nemen. Een en ander kan ook als basis dienen wanneer in de toekomst normen en labels voor duurzame financiële producten worden vastgesteld, zoals de Commissie had aangekondigd in haar Actieplan duurzame groei financieren.
- Verplichtingen en openbaarmakingseisen voor beleggers: Het voorstel voor een verordening zal voor coherentie en duidelijkheid zorgen rond de vraag hoe institutionele beleggers (zoals vermogensbeheerders, verzekeraars, pensioenfondsen) of beleggingsadviseurs ecologische, sociale en governance (ESG) factoren bij het nemen van beleggingsbeslissingen moeten laten meewegen. Precieze eisen zullen verder worden uitgewerkt in gedelegeerde handelingen, die de Commissie in een later stadium zal vaststellen. Ook zullen vermogensbeheerders en institutionele beleggers moeten aantonen hoe hun beleggingen op die ESG-doelstellingen zijn afgestemd. Zij zullen ook openheid van zaken moeten geven over de vraag hoe zij aan die verplichtingen voldoen.
3. Low-carbon benchmarks: Met de voorgestelde regels zal er een nieuwe categorie benchmarks komen. Deze bestaat uit de low-carbon-benchmark of de “koolfstofvrije” versie van standaardindices, en de positieve koolstofimpact-benchmarks. Deze nieuwe marktstandaard moet de koolstofvoetafdruk van bedrijven weergeven en moet investeerders meer informatie geven over de koolstofvoetafdruk van een beleggingsportfolio. De low-carbon-benchmark zou zijn gebaseerd op een standaard “decarbonisering”-benchmark. Met de positieve koolstofimpact-benchmark zou een beleggingsportfolio dan weer beter kunnen worden afgestemd op de doelstelling van het Klimaatakkoord van Parijs om de globale opwarming onder 2° C te houden.
4. Cliënten beter adviseren over duurzaamheid: De Commissie heeft zopas een consultatie geopend om na te gaan hoe ESG-overwegingen het beste kunnen worden meegenomen in het advies dat beleggingsondernemingen en verzekeringdistributeurs hun individuele cliënten geven. Deze consultatie kan dan uitlopen op aanpassingen van gedelegeerde handelingen die zijn vastgesteld in het kader van de richtlijn markten voor financiële instrumenten (MiFID II) en de richtlijn verzekeringsdistributie. Wanneer deze partijen nagaan of een beleggingsproduct aan de behoeften van hun cliënten voldoet, zouden zij volgens de voorgestelde regels ook moeten kijken naar de duurzaamheidsvoorkeuren van elke cliënt. Dit moet een bredere groep beleggers toegang geven tot duurzame beleggingen.
Achtergrond
De EU en regeringen over de hele wereld hebben zich verbonden tot de doelstelling van een duurzamere economie en samenleving toen zij het Klimaatakkoord van Parijs en de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de VN goedkeurden. De EU maakt nu al een verschil dankzij het klimaat- en energiekader van de EU voor 2030, de energie-unie, het Actieplan circulaire economie en de uitvoering door de EU van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. Deze inspanningen staan ook centraal bij het EU-project voor een kapitaalmarktenunie.
Momenteel wordt onvoldoende geïnvesteerd in het ondersteunen van een ecologisch duurzaam economisch systeem dat de strijd aanbindt met klimaatverandering en de uitputting van hulpbronnen. Wil de EU haar 2030-doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs halen, dan is 180 miljard EUR extra investeringen per jaar nodig. Om die kloof te overbruggen, zou meer particulier kapitaal naar duurzame beleggingen moeten worden geleid. De eerste stap van de Commissie was haar Actieplan duurzame groei financieren. Dat bouwde voort op het eindrapport dat een deskundigengroep op hoog niveau inzake duurzame financiering in januari 2018 presenteerde. Deze deskundigengroep was in 2016 door de Commissie opgericht. De Commissie heeft ook een publieke consultatie over de plichten van institutionele beleggers en vermogensbeheerders op het gebied van duurzaamheid georganiseerd.
Op 22 maart 2018 heeft de Commissie een conferentie op hoog niveau georganiseerd om te overleggen hoe de Commissiestrategie voor duurzame financiering het beste in de praktijk kan worden gebracht. Op die conferentie spraken EU-leiders en cruciale particuliere spelers hun steun uit voor en deden zij toezeggingen voor de veranderingen in het financiële bestel en de economie die daarvoor nodig zijn.
