De Eerlijker Bankwijzer is teleurgesteld over het besluit van diverse banken om hun medewerking aan onderzoeken van de Eerlijke Bankwijzer stop te zetten. Die beslissing volgde op de mededeling van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) om zich terug te trekken uit de ‘Contactgroep Eerlijke Bankwijzer’, een overlegorgaan dat juist in het leven was geroepen om de dialoog tussen banken en de Eerlijke Bankwijzer te faciliteren. Overigens gaat de Eerlijke Bankwijzer gewoon door met het beoordelen van banken op hun beleid en praktijk op het gebied van mensenrechten en duurzaamheidsbeleid.
De Nederlandse Vereniging van Banken liet in een emailbericht op vrijdag 31 augustus aan de Eerlijke Bankwijzer weten te stoppen met de Contactgroep Eerlijke Bankwijzer, een overleggroep van vertegenwoordigers van de banken en de Eerlijke Bankwijzer. Rabobank en ABN AMRO lieten vandaag weten niet meer aan onderzoeken van de Bankwijzer te willen meewerken. Het besluit maakt een einde aan een poging van de Eerlijke Bankwijzer en de NVB om het onderlinge verhoudingen te verbeteren.
Onafhankelijk instrument
De Eerlijke Bankwijzer is een onafhankelijk instrument van NGO’s en vakbond. De banken zijn steeds gevraagd medewerking te verlenen aan onderzoeken. Sinds 2017 wilden de (meeste) banken echter geen medewerking meer verlenen aan onderzoeken.
‘Wij bieden banken steevast de kans om bij elk onderzoek twee keer hun reactie te geven op conceptonderzoekresultaten, zodat er sprake is van hoor en wederhoor’, zegt Peter Ras, projectleider van de Eerlijke Bankwijzer. ‘Ook hebben we steeds geluisterd naar opmerkingen van banken over onze methodologie, waar mogelijk hebben we ook verbeteringen aangebracht. Maar de Eerlijke Bankwijzer blijft een onafhankelijk instrument dat het publiek informeert over het beleid van banken rondom duurzaamheid en mensenrechten. De Eerlijke Bankwijzer bepaalt welke criteria wij bij ons onderzoek gebruiken en niet de banken. Wat opvalt is dat banken vooral kritisch op de methodiek zijn als zij in hun ogen te laag scoren en tevreden als ze goed scoren. Het lijkt erop dat sommige banken niet goed met kritiek vanuit de samenleving kunnen omgaan.’
Afspraken niet nakomen
Met de ING, ABN Amro en Rabobank heeft de Eerlijke Bankwijzer het afgelopen jaar afspraken gemaakt waarmee deze banken intensief betrokken konden zijn en inbreng konden leveren aan een praktijkonderzoek naar mensenrechtenschendingen in olie- en mijnbouw. Helaas kwamen de banken hun afspraken niet na, waardoor het onderzoek werd vertraagd.
‘De samenleving wil dat banken zich verantwoorden over hun investeringsbeleid en de uitvoering daarvan. Met deze beslissing laten banken zien dat zij de roep om maatschappelijke verantwoording van hun beleid nog steeds niet goed begrepen hebben. Banken blijven met kritiek op de methodologie de aandacht afleiden van waar het echt om zou moeten gaan: het leven en welzijn van mensen en dieren wereldwijd.
‘Hoewel we prima onderzoek kunnen doen zonder medewerking van de banken, is het voor diepgaander onderzoek juist waardevol als banken vragen van de Eerlijke Bankwijzer willen beantwoorden. Nu enkele banken aangeven dat niet meer te willen doen, lopen zij daarmee ook een kans mis om beter verantwoording af te leggen over hun impact op het klimaat, de leefomgeving en op mens en dier.’
Internationale standaarden
De onderzoeksmethode van de Eerlijke Bankwijzer is ontwikkeld in samenwerking met vergelijkbare initiatieven van coalities van NGO’s en vakbonden in 8 andere landen, waaronder Frankrijk en Duitsland, Brazilië en Japan.
De criteria van de Eerlijke Bankwijzer zijn gebaseerd op nationale en internationale standaarden, richtlijnen en best-practices, waaronder de OESO-richtlijnen, het Klimaatakkoord van Parijs, en de VN-richtlijnen voor bedrijven op het gebied van mensenrechten.
De afgelopen jaren hebben banken mede in reactie op onderzoeken van de Eerlijke Bankwijzer meer dan 200 aanscherpingen van hun beleid doorgevoerd.
