Nederlandse pensioenfondsen gaan de samenwerking aan met maatschappelijke organisaties (ngo’s), vakbeweging en overheid om duurzaam te beleggen. Samen tekenen zij vandaag het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen.
Door het beleggen van hun vermogen kunnen pensioenfondsen wereldwijd invloed hebben op bijvoorbeeld mensenrechten en het milieu. Om die invloed beter te kunnen inzetten, is meer inzicht in de risico’s in de wereldwijde beleggingsketen en samenwerking met (lokale) partners nodig. 73 fondsen, samen goed voor zo’n 1180 miljard euro aan belegd vermogen, tekenen vandaag daartoe het convenant.
Fondsen vergroten inzicht
Door wereldwijd risico’s en negatieve impacts door beleggingen in kaart te brengen op basis van UNGP’s en OESO-richtlijnen, krijgen pensioenfondsen meer inzicht in waar risico’s en impacts op bijvoorbeeld mensenrechtenschendingen of milieuschade voordoen. Daarmee kunnen zij risico’s verminderen en hun invloed aanwenden om problemen op te lossen. Hierbij kunnen ze gebruik maken van de kennis en ervaring van de andere deelnemende partijen van het convenant en hun (lokale) partners.
Projecten op mensen- en arbeidsrechten
Binnen het convenant gaan partijen samenwerken aan zes projecten waarbij samenwerking de invloed van pensioenfondsen kan vergroten. In januari wordt de eerste casus bekend gemaakt.
Veel draagvlak voor convenant
Drie ministeries, zes maatschappelijke organisaties en drie vakbonden ondertekenen dit convenant. Daarmee is er breed draagvlak voor het convenant.
Naast de 73 pensioenfondsen en de Pensioenfederatie, tekenen de maatschappelijke organisaties Oxfam Novib, PAX, Amnesty International Nederland, Save the Children Nederland, World Animal Protection en Natuur & Milieu, de vakbonden FNV, CNV en VCP, minister van Financiën Hoekstra, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Kaag én minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Koolmees.
Nederlandse pensioensector
Pensioenfondsen beleggen samen voor zo’n 1340 miljard euro. Dat is geld van deelnemers in pensioenfondsen, die het geld laten groeien tot een goed pensioen voor hun deelnemers. Binnen de pensioensector ondertekenen 73 fondsen het convenant, samen goed voor zo’n 1180 miljard euro beheerd vermogen. De diversiteit onder fondsen is groot, organisaties verschillen enorm in omvang en invloed. In dit convenant slaan de fondsen de handen ineen om samen met overheden, vakbonden en ngo’s wereldwijd hun invloed positief aan te wenden.
Acht convenanten ondertekend
Het convenant is tot stand gekomen onder begeleiding van de SER. Met dit nieuwe convenant wordt er binnen de financiële sector breed gewerkt aan internationaal maatschappelijke verantwoord investeren. Eerder werden convenanten gesloten met banken en verzekeraars.
Er werden ook al convenanten voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) ondertekend in de sectoren Duurzame Kleding en Textiel, Duurzaam Bosbeheer, Plantaardige Eiwitten, Verantwoord Goud en Voedingsmiddelensector. In totaal zijn er nu acht convenanten ondertekend. Gesprekken zijn nog gaande in onder andere de Natuursteensector, de Sierteeltsector en de Metallurgische sector. Kijk voor een volledig overzicht op www.imvoconvenanten.nl.
Jacqueline Cramer, onafhankelijk voorzitter tijdens totstandkoming convenant
‘Al met de eerste gesprekken over dit convenant was bij alle partijen de bereidheid om te komen tot een convenant groot. Ik ben er trots op dat we dat samen binnen één jaar voor elkaar hebben gekregen. Deze ondertekening is de eerste stap, mooi als de partijen hun voortvarendheid vast kunnen houden in de uitvoering van de afspraken in het convenant.’
Mariëtte Hamer, voorzitter SER
‘Sinds het SER-advies over IMVO-convenanten in 2014 zijn er acht convenanten afgesloten. Sectoren nemen hiermee zelf het initiatief om meer inzicht te krijgen in hun keten en die te verduurzamen. Na banken en verzekeraars is er nu ook het pensioenconvenant, daarmee heeft de financiële sector de mogelijkheid om in tal van bedrijfssectoren IMVO tot de norm te maken. En daarmee als cruciale hefboom te fungeren in de transitie naar duurzame groei. Goed dat de convenanten daarvoor als instrument kunnen dienen.’
Shaktie Rambaran Mishre, voorzitter Pensioenfederatie
‘Als pensioensector beleggen wij geld van hardwerkende Nederlanders. Met deze opdracht komt ook de verantwoordelijkheid dat goed te doen: we willen niet alleen dat deelnemers een goed pensioen te wachten staat, maar ook dat zij daarvan kunnen genieten in een schone en veilige wereld. Met onze beleggingen kunnen we wereldwijd invloed uitoefenen op ondernemingen waarin we beleggen en de manier waarop zij met mens, dier en milieu omgaan. Het IMVB-convenant biedt daar handvatten voor. Uniek voor onze sector is dat wij nog een stap verder gaan en samenwerken met overheid, NGO’s en vakbonden in concrete casussen. Zo kunnen we gebruik maken van elkaars kennis en netwerk om nog meer impact te hebben. Ik ben dan ook blij dat zoveel fondsen vandaag het convenant tekenen.’
Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
‘Met het convenant laten pensioenfondsen zien dat zij hun verantwoordelijkheid serieus nemen: Door het pensioengeld van deelnemers (en gepensioneerden) prudent te beheren, met oog voor rendement en risico’s voor mensenrechten en milieu.’
Wopke Hoekstra, minister van Financiën
‘Ik ben blij dat pensioenfondsen, in navolging van de bancaire sector en verzekeraars, hun verantwoordelijkheid nemen en zijn gekomen tot dit convenant. Deze samenwerking tussen pensioenfondsen, ngo’s, vakbonden en overheid draagt bij aan het voorkomen van negatieve gevolgen van beleggen voor mens, dier en milieu. Ik vind het daarnaast van groot belang dat de financiële sector bouwt aan de vertrouwensband met de consument. Transparantie is daarbij van groot belang.’
Arend van Wijngaarden, voorzitter CNV
‘Met dit convenant hopen we meer inzicht te krijgen in de wereldwijde beleggingsketen van pensioenfondsen. Om zo ook arbeidsrechten voor werknemers in de gehele keten gerespecteerd te krijgen.’
Tuur Elzinga, vicevoorzitter FNV
‘Mensen werken gemiddeld één dag in de week voor hun pensioen. Dan wil je niet dat dit geld wordt belegd in bedrijven die hun eigen personeel slecht behandelen. De FNV-vertegenwoordigers in de pensioenfondsen letten daar al op. Maar met dit convenant kunnen wij onze kennis en internationale connecties nu ook breder beschikbaar stellen aan de andere convenantspartijen.’
Bob van der Wal, lid dagelijks bestuur VCP
‘Een groot deel van werkend Nederland legt jaarlijks 20% apart voor zijn of haar ouderdomsvoorziening. Dit bedrag moet renderen om tot een volwaardig pensioen te komen. Vanaf nu niet meer tegen iedere prijs. De meeste deelnemers van deze inleg gedragen en voelen zich als rentmeester van de aarde en dat zal aan volgende generaties doorgegeven moeten worden. Daar liggen de grenzen als het gaat om beleggen en investeren. De transformatie naar een duurzame wereld is niet langer meer een “actiebeweging” maar een bestuurlijke inspanning waarmee overigens ook goede rendementen te halen zijn.’
Pim Kraan, directeur Save the Children Nederland
‘De Nederlandse pensioensector is met een beleggingsportefeuille van zo’n 1340 miljard euro een van de grootste ter wereld. Nederlandse pensioenfondsen hebben dus wereldwijd grote invloed. Dankzij het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen kunnen zij in samenwerking met verschillende partijen grootschalige positieve veranderingen teweegbrengen voor kinderen.’
Pascal de Smit, directeur World Animal Protection Nederland
‘Gezien de enorme dierenwelzijnsrisico’s die verbonden zijn aan beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen, zien we voor World Animal Protection een belangrijke rol weggelegd om pensioenfondsen te helpen die te identificeren en te mitigeren. We verwachten dat het convenant daarvoor van grote waarde zal zijn.’
Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib
‘Met dit convenant nemen pensioenfondsen verantwoordelijkheid. Terecht, want als grote financiële én maatschappelijke spelers verwacht ik dat zij beleggingsrisico’s, zoals de aantasting van arbeidsrechten, tegengaan en juist een positieve bijdrage leveren aan de strijd tegen armoede en voor het klimaat. Als ngo’s blijven we hen uiteraard kritisch volgen en toezien op concrete resultaten.’
Emine Bozkurt, directeur mensenrechtenbeleid Amnesty International
‘Wij zijn blij dat een groot aantal pensioenfondsen dit convenant heeft ondertekend, en hebben er vertrouwen in dat dit convenant een belangrijke bijdrage zal leveren aan het verder maatschappelijk verantwoord maken van beleggingen van pensioenfondsen. Als pensioenfondsen de lat hoog leggen, zal dit doorwerken in het beleid en de praktijk van de bedrijven waarin ze beleggen. Uiteindelijk is ons doel dat bedrijven opereren met respect voor mensenrechten.’
Jan Gruiters, algemeen directeur van PAX
‘De Pensioenfondsen die dit convenant ondertekenen, hebben een gezamenlijk vermogen van honderden miljarden euro’s. Deze macht moeten ze inzetten om te voorkomen dat bedrijven waarin zij investeren schade toebrengen aan mens en milieu. Ook moeten ze bedrijven aanspreken als de schade al is ontstaan. PAX zal dit vanuit haar rol als waakhond scherp in de gaten houden.’
Robin Schouten, senior fiduciair manager bij Kempen en lid van het IMVB-comité
‘Wij moedigen de pensioenfondsen die wij als klant hebben aan om het IMVB-convenant te ondertekenen. De doelen van het convenant sluiten goed aan bij de ambities die onze klanten hebben op het vlak van verantwoord beleggen. Ook sluit het convenant goed aan bij de kernwaarden van onze organisatie. Bij sommige pensioenfondsen zien wij nog wat aarzeling. Dit komt doordat de praktische invulling van het convenant pas na de startdatum verder wordt uitgewerkt, bijvoorbeeld ten aanzien van rapportagevereisten. Wij zien het IMVB-convenant echter als een positieve stimulans om beleggingen evenwichtiger te maken voor maatschappelijke ontwikkelingen. Uit deelnemersonderzoeken komt vrijwel unaniem de wens voor een meer maatschappelijk georiënteerd beleggingsbeleid naar voren. Naast de noodzakelijke uitsluitingen kan het pensioenfonds draagvlak winnen onder deelnemers door thema’s te selecteren en hier een positieve bijdrage aan te leveren.’
