Onethische bedrijfspraktijken komen in de farmaceutische industrie op grote schaal voor. Incidenten op het gebied van productkwaliteit, veiligheid en onethisch gedrag kostten farmaceuten in de VS in de afgelopen tien jaar meer dan 30 miljard dollar aan boetes. Wanneer farmaceuten tekortschieten in interne procedures die toezien op ethisch handelen kan dit zowel de patiënten als de samenleving schade toebrengen. Dit schrijft onderzoeksbureau Sustainalytics in opdracht van ASN Bank over ontwikkelingen in de farmaceutische sector.
ASN Bank, onderdeel van de Volksbank, voerde vier jaar lang engagement met farmaceutische bedrijven over hun ethische gedrag. De bank brengt nu een evaluatierapport uit over het ethische bewustzijn van de farmaceutische sector en het effect van het engagement. De conclusie is gematigd positief: er is in de afgelopen jaren enige vooruitgang geboekt. De farma-industrie moet echter nog steeds haar normen verbeteren om te voorkomen dat de gezondheid van patiënten en nationale gezondheidszorgsystemen in het gedrang komen. Wel ziet ASN Bank effect van haar inspanningen: de bedrijven waar zij intensief mee in gesprek was, zijn het meest vooruitgegaan.
“Farmaceutische bedrijven zijn onmisbaar voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Wij willen dat hun gedrag meer in dienst van patiënten komt te staan. Daarom zijn we in gesprek gegaan met farmaceutische bedrijven waarin de ASN Beleggingsfondsen beleggen”, aldus Arie Koornneef, directeur van ASN Bank. “Onze conclusie: de bedrijven waarmee we intensieve gesprekken hebben gevoerd, doen het beter dan bedrijven waarmee we minder contact hadden. Zo wordt AstraZeneca transparant over de betalingen aan artsen wereldwijd. Dat beloofde het bedrijf in reactie op onze kritische vragen hierover tijdens de aandeelhoudersvergadering in 2018.”
Van beleid naar praktijk
In 2016 schreef Sustainalytics in opdracht van ASN Bank het rapport Van beleid naar praktijk. Daaruit bleek dat de grootste farmaceutische bedrijven ter wereld onvoldoende toezicht houden op en/of transparant zijn over het onderzoek en de ontwikkeling, productie, marketing en verkoop van medicijnen.
De bank voerde tussen 2015 en 2019 gesprekken met tien farmaceuten die goedgekeurd waren voor het beleggingsuniversum van de ASN Beleggingsfondsen. Met vier van deze bedrijven was het engagement intensiever: AstraZeneca, GlaxoSmithKline, Novartis en Novo Nordisk. Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen van deze vier bedrijven stelde ASN Bank vragen over betalingen aan gezondheidsprofessionals, de beloning van hun verkooppersoneel en de transparantie daarover. De bank sprak met elk bedrijf ook over specifieke onderwerpen, zoals productveiligheid, de rapportage van wangedrag, externe audits en het marketingbudget.
Vier thema’s
Alle tien farmaceuten in het ASN Beleggingsuniversum kregen rapportkaarten waarin hun procedures werden beoordeeld op vier thema’s:
- Ethisch handelen: procedures om onethisch gedrag tegen te gaan en ethisch gedrag te bevorderen.
- Ontwikkeling en distributie: procedures om veilige, gezonde medicijnen te ontwikkelen, produceren en te distribueren.
- Marketing: procedures om medicijnen op een verantwoorde manier in de markt te zetten.
- Beloning: procedures om ethisch handelen te stimuleren via het beloningsysteem.
De uitkomsten van het rapport
Vijf van de tien bedrijven blijven goedgekeurd voor de ASN Beleggingsfondsen: GlaxoSmithKline, AstraZeneca, Novo Nordisk, Astellas Pharma en Orion. Merck KGAA is nieuw goedgekeurd, vanwege goed beleid en weinig misstanden. Vier bedrijven zijn recent afgekeurd: Bristol-Myers Squibb, BTG, Indivior en Merck & Co. Novartis is in juni 2018 al afgekeurd vanwege ernstige misstanden, waaronder een omkopingsschandaal in Griekenland. Ook bij de goedgekeurde bedrijven komen nog steeds misstanden voor. ASN Bank blijft hier namens de ASN Beleggingsfondsen extra scherp op letten, en blijft ook met de bedrijven in gesprek.
