“De vrijheid van werknemers om zich te organiseren en collectief te onderhandelen over hun arbeidsomstandigheden, is een basisvoorwaarde voor maatschappelijk verantwoord ondernemen,” benadrukt Marionne Lips van CNV Internationaal gisteren tegenover de leden van de Pensioenfederatie. “Ga als investeerder niet alleen in gesprek met het management van het bedrijf, praat ook met de vakbond. Dat levert uiterst waardevolle informatie voor IMVO-risicomanagement.”
Nederlandse pensioenfondsen, de Pensioenfederatie, maatschappelijke organisaties, vakbonden en overheid hebben het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen afgesloten om meer inzicht te krijgen in de internationale investeringsketen en zo zaken als mensenrechtenschendingen en milieuschade te voorkomen en aan te pakken. Voor de aangesloten pensioenuitvoeringsorganisaties, organiseert de Pensioenfederatie gisteren een bijeenkomst over de uitvoering van dit convenant en over internationaal maatschappelijk verantwoord beleggen.
“De vrijheid van de werknemers om zich te organiseren op de werkvloer is hierbij een belangrijk onderdeel,” benadrukt Marionne Lips, “Vakbondsvrijheid beschermt niet alleen werknemers, het is een voorwaarde voor goed overleg om te komen tot verbeteringen op de werkvloer, bijvoorbeeld als het gaat om veiligheid en gezondheid.”
Rechten
Vrijheid van vereniging is een universeel erkend mensenrecht. Vakbondsrechten zijn bijna overal vastgelegd in de nationale wetgeving. Ook veel internationale verdragen die relevant zijn voor het bedrijfsleven, zoals de UNGP’s en de OESO-richtlijnen, bevatten bepalingen over de vrijheid van organisatie en het recht op collectieve onderhandelingen.
“Toch is het in praktijk binnen veel bedrijven in lagelonenlanden voor werkenden moeilijk, of zelfs onmogelijk om een vakbond op te richten. Of werknemers die lid worden van een vakbond worden gediscrimineerd of zelfs ontslagen.” weet Marionne Lips, vanuit de praktijk van de samenwerking van CNV Internationaal met vakbondspartners in Azië, Afrika en Latijns-Amerika.
Impact
Pensioenfondsen hebben, door het vermogen dat zij beleggen, wereldwijd een enorme invloed. Deze macht kunnen ze inzetten om te voorkomen dat bedrijven – waarin zij investeren- schade toebrengen aan mens en milieu. Of door bedrijven aan te spreken als de schade al is ontstaan. Om die invloed beter te benutten is meer inzicht nodig in de risico’s en impact van de internationale beleggingsketen.
Risico’s
In het kader van de uitvoering van dit convenant moeten pensioenfondsen nagaan in hoeverre bedrijven waarin van zij investeren betrokken zijn bij misstanden op het gebied van mensenrechten en milieu. Dit onderzoek wordt ‘due diligence’ genoemd, ofwel IMVO-risicomanagement. Niet de risico’s voor het bedrijf staan daarbij centraal, maar de mogelijke en daadwerkelijke risico’s op negatieve impact voor belanghebbenden zoals werknemers en lokale gemeenschappen.
Meer weten
CNV Internationaal ontwikkelde een checklist met vragen die internationale bedrijven, maar ook investeerders kunnen hanteren om het gesprek aan te gaan met leveranciers in het buitenland.
