De totale CO2-voetafdruk van het Bitcoin-netwerk steeg in 2020 met ongeveer 25% terwijl het aantal transacties daalde met 6%. Dit komt neer op een klimaatimpact van ongeveer 402 kg CO2 per Bitcoin-transactie in 2020, zo blijkt uit de eerste resultaten van een nieuwe, door DNB ontwikkelde methode om de CO2-voetafdruk van Bitcoin te meten. Het is van belang om beter zicht te krijgen op de klimaatimpact van op blockchain gebaseerde digitale activa en deze beter vergelijkbaar te maken met bijvoorbeeld conventionele betaalmiddelen.
De klimaatimpact per Bitcoin-transactie stijgt
De nieuwe studie past in het werk van DNB om de klimaatimpact van de financiële sector inzichtelijker te maken. De eerste resultaten tonen dat de klimaatimpact in 2020 naar schatting 402 kg CO2 per Bitcoin-transactie bedraagt. Dit is vergelijkbaar met twee derde van de maandelijkse uitstoot van een gemiddeld Nederlands huishouden (611 kg CO2 per maand). Figuur 1 laat zien dat dit een stijging van 32% ten opzichte van 2019 betreft. De stijging van de klimaatimpact per transactie kan worden toegeschreven aan een forse toename van het totale energieverbruik van het Bitcoin-netwerk. De totale CO2-uitstoot steeg in 2020 met 25% van 36 naar 45 Megaton, terwijl het aantal transacties met 6% daalde van 119 naar 112 miljoen. Aangezien de elektriciteitsmix tussen hernieuwbare en fossiele brandstoffen redelijk constant bleef in deze periode, kan de stijging van de CO2-uitstoot bijna volledig worden toegeschreven aan de groei van benodigde rekenkracht van het Bitcoin-netwerk. Verdere groei van het energieverbruik is sterk afhankelijk van de Bitcoin-prijs. Als de waarde van crypto-activa zoals Bitcoin stijgt, trekt dat meer miners aan, die vervolgens meer elektriciteit verbruiken om crypto’s te delven.
Figuur 1: CO2-voetafdruk Bitcoin-netwerk 2019-2020, energieverbruik per opwekkingsbron
Bron: DNB, IEA, Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index
Duurzamere alternatieven voor gebruikte algoritme zijn beschikbaar
Niet alle crypto’s zijn gebaseerd op een energie-intensief algoritme. Het algoritme van onder andere Bitcoin en Ethereum heeft het grootste energieverbruik per transactie in vergelijking met andere technologieën met vergelijkbare functionaliteit die momenteel beschikbaar zijn. Dit is dan ook een van de redenen waarom bijvoorbeeld de Zweedse financiële toezichthouder zich recent heeft uitgesproken voor een EU-verbod op crypto’s die gebruik maken van deze energie-intensieve methode.
De totale klimaatimpact van crypto’s en conventionele betaalmiddelen is vooralsnog lastig te vergelijken
De nieuwe methode om de klimaatimpact van het Bitcoin-netwerk te berekenen bestaat uit vijf bouwstenen die elk zijn gebaseerd op open access databronnen. Het staat geïnteresseerden vrij om de nieuwe methode over te nemen en waar mogelijk te verbeteren of van een update te voorzien wanneer nieuwe data beschikbaar komt. Details zijn terug te vinden in de onderstaande DNB Analyse. Een vergelijking met het energieverbruik van conventionele betaalmiddelen is vooralsnog niet goed te maken. Eerdere DNB-analyses van cash en pinbetalingen bieden inzicht in de klimaatimpact per transactie, maar zijn door een mismatch in de methodes om de CO2-voetafdruk te bepalen lastig vergelijkbaar met crypto’s. Voor crypto’s als ook voor de conventionele betaalmiddelen is echter duidelijk dat de grote verscheidenheid aan mogelijke ontwerpkeuzes grote verschillen in de uiteindelijk CO2-voetafdruk per transactie kan opleveren.
