‘Een groene belegging is een groene belegging’, wordt vaak gedacht. Helaas zijn de woorden ‘groen’ en ‘duurzaam’ op het moment abstracter dan dat. Dit is een voordeel voor aanbieders van beleggingsproducten die vrijwel ieder product als groen kunnen labelen, maar een nadeel voor diegenen die écht groen willen beleggen. De AFM kondigde daarom aan in 2022 duurzaamheidsclaims scherper in de gaten te houden.
Is duurzaam beleggen wel duurzaam?
De AFM liet weten dat onderzoek van vorig jaar uitwees dat beleggingen wel erg vaak het labeltje ‘duurzaam’ krijgen. Soms is het passend. Denk bijvoorbeeld aan het beleggen in groene energie, glasvezel, een duurzaam alternatief voor de eerdere landelijke netwerksystemen, of het beleggen in deelfietsen van Donkey Republic. In andere gevallen is een ‘groen’ label helemaal niet passend.
Dat aanbieders het liefst een groen label op hun beleggingsproducten plakken, is niet vreemd. Met alle aandacht die de klimaatverandering krijgt, willen beleggers immers graag hun geld in een betere wereld steken. Bij beleggen in duurzame bedrijven denken velen direct aan beleggingen die CO2-neutraal zijn en geen gebruikmaken van kinderarbeid. Jasper Haak van AF Advisor laat weten dat niet alle duurzame beleggingen daadwerkelijk bijdragen aan een betere wereld. “Er is nog steeds veel niet aan regels gebonden,” vertelt hij.
Een goed voorbeeld van een twijfelachtige duurzame belegging is een belegging in kernenergie en gas. Volgens het besluit van de Europese Commissie is gas een duurzame brandstof voor het opwekken van elektriciteit. Dat zou betekenen dat het beleggen van een vermogen in gas als ‘duurzaam’ kan worden gelabeld. Een ander voorbeeld is een beleggingsfonds dat als duurzaam werd bestempeld, maar Ferrari financierde. Hoe dieper er in duurzame beleggingen wordt gedoken, hoe meer vraagtekens op komen zetten.
Knelpunten in kaart gebracht door de AFM
De AFM heeft beloofd scherper te letten op deze twijfelachtige duurzaamheidsclaims, maar wat moet de belegger zich hierbij voorstellen? In Position paper AFM en duurzaamheid dat al in 2020 door de AFM werd gepubliceerd, worden de knelpunten duidelijk in kaart gebracht. Hierbij werden externaliteiten, biases, irrationaliteit en informatie-imperfecties benoemd en uitgewerkt. De combinatie van het moeilijk nagaan wat de precieze invulling is van een beleggingsfonds en het gebrek aan afbakening van het begrip ‘duurzaamheid’ zorgt grotendeels voor de informatie-imperfecties. Voor beleggers wordt het dus moeilijk gemaakt een belegging te vinden die daadwerkelijk duurzaam is.
Een ander risico waar de AFM bijzondere aandacht aan schenkt, is het zogenaamde ‘greenwashing’. Veel beleggers vertrouwen hun vermogen toe aan een aanbieder in ruil voor een lager rendement wanneer het fonds bijdraagt aan verduurzaming. Hierdoor worden aanbieders geprikkeld hun beleggingsproducten als duurzaam te labelen wanneer ze dit eigenlijk helemaal niet zijn.
