Milieudefensie: Financiële instellingen verborgen vervuilers

13 Nederlandse financiële instellingen zijn verantwoordelijk voor de uitstoot van 244 miljoen ton CO₂, bijna anderhalf keer de jaarlijkse binnenlandse uitstoot van Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van Profundo, in opdracht van Milieudefensie. “Met hun wereldwijde leningen aan en beleggingen in bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het oppompen van olie en gas, wakkeren Nederlandse financiële instellingen gevaarlijke klimaatverandering verder aan”, aldus Donald Pols, directeur van Milieudefensie. “Wij roepen minister Kaag van Financiën op om banken, verzekeraars en pensioenfondsen wettelijk te verplichten om hun CO₂-uitstoot terug te dringen in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs.”

Het onderzoek van Profundo toont aan dat de Nederlandse financiële sector een verborgen grote vervuiler is vanwege de gefinancierde uitstoot. ING, ABN AMRO en Rabobank spelen hierin de hoofdrol en zijn verantwoordelijk voor 60% van die uitstoot. ING steekt er met kop en schouders bovenuit en is verantwoordelijk voor 102 miljoen ton CO₂. Op plaats twee staat verzekeraar Aegon met 35 miljoen ton CO₂. Verder zijn verzekeraars ASR en Achmea onderzocht en zeven pensioenfondsen.*

Tijd van vrijblijvendheid voorbij

Pols: “Juist banken, verzekeraars en pensioenfondsen kunnen vrij snel hun uitstoot naar beneden brengen door te kiezen voor het financieren van de schone economie in plaats van de vervuilende economie.” Eerder dit jaar bleek uit de Klimaatcrisis-Index, een onderzoek van NewClimate Institute, dat de klimaatplannen van acht financiële instellingen zwaar tekort schieten om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Pols: “De tijd van vrijblijvendheid is voorbij. Het kabinet moet nu doorpakken en ingrijpen om investeringen in de fossiele industrie te stoppen. Alleen dan kan de financiële sector een vliegwiel voor verduurzaming worden. Een overheid die blijft vertrouwen op de vrijwillige inspanningen van financiële instellingen die steek na steek laten vallen, verzuimt.”

Onderschatting

Profundo benadrukt dat de 244 miljoen ton CO₂ zeer waarschijnlijk een onderschatting is van de gefinancierde uitstoot van de Nederlandse financiële sector, vanwege de selectie van instellingen, activaklassen en de beschikbare uitstootgegevens van bedrijven. Bovendien houdt dit cijfer enkel rekening met de scope 1 (eigen installaties) en scope 2 (ingekochte energie) uitstoot van de bedrijven waarin financiële instellingen investeren. Alle andere uitstoot in de waardeketen van de bedrijven (scope 3) is nog niet meegeteld. Voor veel bedrijven is dit het allergrootste deel van hun uitstoot. Profundo schat de gefinancierde scope 3 uitstoot op 869 miljoen ton CO₂, meer dan drie keer zoveel als de gefinancierde scope 1 en scope 2 uitstoot.

De Nederlandsche Bank waarschuwt

Milieudefensie benadrukt dat klimaatverandering grote risico’s met zich meebrengt voor financiële instellingen. Zo kunnen bijvoorbeeld beleggingen in olie- en gasbedrijven aan waarde verliezen door wijzigend beleid. Volgens De Nederlandsche Bank beheersen de meeste financiële instellingen deze klimaatrisico’s op dit moment niet goed.

*pensioenfonds ABP, BpfBouw, PMT, PH&C, PFZW, PME en Pensioenfonds Detailhandel, die samen goed zijn voor 61% van het pensioenvermogen (eind 2021).