Op dit moment wordt in Nederland nog veel te weinig duurzaam geïnvesteerd. De financiële sector moet versneld in beweging komen om dit te veranderen, en de overheid moet zorgen dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Financiering in transitie: naar een actieve rol van de financiële sector in een duurzame economie’ dat vandaag door minister Kaag van Financiën in ontvangst is genomen.
De Nederlandse economie staat vanwege de klimaat- en biodiversiteitscrisis voor een grote verduurzamingsopgave. Nieuwe economische activiteiten zullen moeten worden opgebouwd, terwijl veel bestaande activiteiten moeten worden afgebouwd of omgebouwd. Dit vraagt om aanzienlijke investeringen en brengt risico’s met zich mee waarop financiële instellingen en toezichthouders zich moeten voorbereiden. Om de transitie naar een duurzame economie met zo min mogelijk schade door te komen, is het van belang dat de geldstromen van banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders zich sneller dan nu verplaatsen van niet-duurzame activiteiten naar activiteiten zoals duurzame landbouw, circulaire bedrijvigheid en duurzame energie-infrastructuur. Het beprijzen of verbieden van negatieve duurzaamheidseffecten zijn daarvoor belangrijk, maar niet voldoende. De financiële sector zal ook een belangrijke rol in de transitie naar een duurzame economie moeten vervullen. In zijn advies beveelt de Rli de minister van Financiën daarom aan om een aantal concrete maatregelen te nemen die zijn gericht op het versneld in beweging brengen van de financiële sector. Deze maatregelen komen bovenop de maatregelen die de minister al aan de Tweede Kamer heeft aangekondigd in haar Beleidsagenda voor duurzame financiering van 7 juli 2022.
Veranker de duurzame ontwikkeling in het businessmodel van financiële instellingen.
Zorg dat banken hun rekenmodellen voor het beoordelen van investeringsvoorstellen zo aanpassen dat de transitie naar een duurzame economie niet langer wordt belemmerd en maak de verantwoording over duurzaamheidsbeleid breder dan alleen CO2-uitstoot. Zorg dat bijvoorbeeld ook verantwoording wordt afgelegd over het effect van economische activiteiten op biodiversiteit en grondstoffengebruik.
Geef verduurzaming een grotere rol in het toezicht op de financiële sector.
Zorg dat de Nederlandse Bank en de Autoriteit Financiële Markten ook toezicht houden op de duurzaamheidseffecten van financiering en maak de hoogte van de belasting die banken betalen afhankelijk van hun duurzaamheidsprestaties.
Stimuleer duurzame beleggingen in het nieuwe pensioenstelsel.
De vernieuwing van het pensioenstelsel kan worden benut om ervoor te zorgen dat pensioenfondsen, met behoud van hun rendementsverwachting, meer kunnen beleggen in de duurzame economie van Nederland.
Creëer een volwaardige nationale investeringsinstelling.
Bundel en versterk de kracht van bestaande instellingen en instrumenten. Invest-NL en delen van het Nationale Groeifonds en het Klimaatfonds kunnen het fundament vormen voor een nieuwe investeringsinstelling waarin overheid en bedrijfsleven samen kunnen zorgen voor veel meer duurzame investeringen.
