Nieuw onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, in samenwerking met het Braziliaanse onderzoekscollectief Olho de Ruralistas, legt voor het eerst de lobbypraktijken in Brazilië door de zakelijke klanten van Nederlandse banken bloot. ABN AMRO, ING en de Rabobank financierden tussen 2019 en 2023 bijna 2 miljard dollar aan 18 hoofdrolspelers binnen de agrilobby in Brazilië. Rabobank is veruit de grootste met 86% van alle transacties en faciliteert zo ontbossing, milieuvervuiling en mensenrechtenschendingen in Brazilië. De agrilobby-grootbedrijven dwarsbomen belangrijke initiatieven van de Braziliaanse president Lula om milieustandaarden en sociale rechten te verbeteren. Julia Bakker, woordvoerder namens de Eerlijke Bankwijzer: ‘De studie laat zien dat Rabobank, ABN AMRO en ING hun klanten beter moeten monitoren en in hun beleid uiteen moeten zetten hoe ze omgaan met dit soort lobbypraktijken. Als grootste Nederlandse financier in Brazilië heeft Rabobank hier het voortouw te nemen.’
Agribusiness Parliamentary Front als belangrijk lobbykanaal
Het onderzoek analyseert de Nederlandse financiering van 18 hoofdrolspelers in de agrilobby in Brazilië, zoals vleesgiganten JBS, Marfrig en Minerva. Tussen 2019 en 2023 hebben Nederlandse banken bijvoorbeeld alleen al 138,7 miljoen dollar aan deze drie wereldleiders in de vleesexport verstrekt. Rabobank heeft hier met 60% het grootste aandeel in. Een belangrijk lobbykanaal voor deze 18 kernspelers is het Agribusiness Parliamentary Front: een machtige, partij-overstijgende groep parlementariërs die bijna twee derde van het Braziliaanse
congres verenigt. Dat zij veel macht hebben, blijkt onder meer uit een recente nederlaag van President Lula. Door een recent wetsvoorstel werden grootgrondbezitters in de agribusiness beschermd, ondanks het illegaal verkrijgen van hun grond. Afgelopen Oktober sprak Lula hierover
een veto uit. Dit veto werd weggestemd door een 2/3de meerderheid in het congres georkestreerd door het FPA. Meer dan een miljoen mensen van inheemse gemeenschappen kunnen nu hun aanspraak op hun eigen land verliezen. Dit is geen eenmalig gebeuren. In het rapport worden
verschillende voorbeelden uitgewerkt die wijzen op het structurele en consistent doordrukken van wetten en maatregelen die desastreus zijn voor de bescherming van het milieu en mensenrechten.
Lobby gaat lijnrecht in tegen milieu- en sociaal beleid
De lobby van de vleesgiganten staat op gespannen voet met de milieu- en sociale standaarden die de drie Nederlandse banken hanteren. De Rabobank eist bijvoorbeeld dat bij grote projecten vrijwillige, voorafgaande, en geïnformeerde toestemming wordt verkregen van betrokkenen.
Tegelijkertijd zien we dat grote handelaren in agrarische producten bij de Braziliaanse regering via de FPA lobbyen voor versnelde aanleg van de Ferrogrão-spoorlijn, die het grondgebied van zes inheemse bevolkingsgroepen doorkruist. Hierdoor komt het recht op vrijwillige, voorafgaande, en geïnformeerde toestemming onder druk te staan. Daarmee financiert de Rabobank praktijken die niet in lijn zijn met eigen standaarden.
Strengere normen voor lobby-activiteiten nodig
De Eerlijke Bankwijzer roept Nederlandse banken op om beleid op te stellen dat eist dat ook de lobbypraktijken van hun klanten in lijn zijn met de milieu- en sociale standaarden van de bank. De Rabobank in het bijzonder dient snel in gesprek te gaan met zakelijke klanten die wetgeving rond ontbossing, milieuvervuiling, landrechten en mensenrechten in Brazilië proberen af te zwakken of ondermijnen. Tot slot roept de Eerlijke Bankwijzer alle banken op om meer inzicht te bieden in lobbyprocessen waarin hun klanten betrokken zijn, ook als dit via bedrijfsverenigingen of zogenaamde denktanks gaat.
