(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 19 september 2002).
Het nieuwe kabinet wilde af van een deel van de belastingvoordeeltjes voor beleggers in groenfondsen. Een goede bezuiniging. Een beetje te goed. Het groen beleggen is nu op sterven na dood. Slechts een enkeling stopt er nog geld in. Dat was nu ook weer niet de bedoeling. Staatssecretaris Van Eijk staat open voor reanimatie van de regeling.
De banken waren begin juli onaangenaam verrast, maar nog niet in paniek. Uit het Strategisch Akkoord van het kabinet-Balkenende bleek dat het zou bezuinigen op de fiscale vrijstellingen voor de Tante Agaath-leningen en beleggen in groenfondsen. De heffingskorting op het belastbaar inkomen zou verdwijnen. Maar de vrijstelling voor de vermogensrendementsheffing van 1,2% zou wel blijven bestaan. Een halvering van het fiscale voordeel zou de aantrekkelijkheid van de regeling iets moeten verminderen en de overheid zou kunnen bezuinigen.
Intussen blijkt dat de groenregeling voor de belegger alle glans heeft verloren. Volgens Peter Blom, directeur van Triodos Bank, is de geldstroom voor groene fondsen volledig tot stilstand gekomen. ‘In plaats van voorzichtig afremmen hebben we te maken met een feitelijke stopzetting en afbouw van de regeling. De belegger houdt nog maar een minimaal rendement op zijn groene beleggingen over en stapt over naar de traditionele producten.’
Volgens de nieuwe staatssecretaris van Financiën, Steven van Eijk, is het heel simpel. Hij moet zijn bezuinigingsdoelstellingen halen. Verschillende bronnen rond het kabinet vertellen dat Van Eijk niet zo gecharmeerd is van de fiscale voordeelconstructies ontsproten aan het brein van een van zijn voorgangers, Willem Vermeend. Ze zijn dan ook een makkelijke bezuinigingsprooi gebleken.
Van Eijk heeft intussen bezoek gehad van een bankendelegatie. Hoewel hij nog geen concrete toezegging heeft gedaan om de groenregeling weer in ere te herstellen, leek hij wel ontvankelijk voor de argumenten van de boze banken, zo vertelt Peter Blom. ‘Voor Van Eijk is het geen principezaak. Hij is een pragmaticus. Als het geld dat bezuinigd moet worden ergens anders is te vinden, dan kan de regeling blijven bestaan.’
En intussen heeft KPMG al uitgerekend dat deze fiscale regeling meer geld oplevert dan zij kost. ‘Bij de keuze voor deze bezuiniging heeft het kabinet niet gekeken naar de samenhang van dit fiscale voordeel en de voordelen die het heeft voor de duurzame projecten en de samenleving als geheel’, zegt Blom.
Van Eijk bleek ook gevoelig voor het argument dat de overheid zich een onbetrouwbare partner toont. Blom: ‘De overheid is hier de schuldige, maar de grootbanken krijgen de schuld en lijden gezichtsverlies. Als de overheid niet betrouwbaar is, passen wij als banken er voor om in de toekomst mee te werken aan nieuwe initiatieven. Wij moeten aan onze continuïteit denken.’
