De Consumentenbond heeft onderzocht hoe verantwoord banken ondernemen. Dit levert een top tien op met twee kleine banken die zich stelselmatig toeleggen op de financiering van duurzame projecten op plaats één en twee (ASN Bank en de Triodos Bank) en de Rabobank als duurzaamste grote bank op plaats drie. De resultaten van het onderzoek staan in de Consumentengids van december die vandaag verschijnt.
Banken kunnen een sleutelrol vervullen in het realiseren van een duurzame samenleving. In verschillende rollen kunnen zij sturen op duurzaamheid. Als investeerder kunnen zij geld verschaffen voor duurzame ontwikkeling. Als productontwikkelaar kunnen zij financiële producten ontwikkelen die duurzame ontwikkeling stimuleren. Als machtige stakeholder hebben zij invloed op het gedrag van de leiding van bedrijven. Binnen hun eigen bedrijfsvoering kunnen zij vervuiling tegengaan en zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. Richting consumenten kunnen banken zich transparant opstellen over hun werkwijze, zodat consumenten een weloverwogen keuze kunnen maken voor een bepaalde bank.
Het onderzoek naar sociaal bankieren bekijkt hoe duurzaam de banken deze verschillende rollen invullen. We hebben bijvoorbeeld gevraagd of de banken internationale richtlijnen voor verantwoord ondernemersschap onderschrijven, of ze programmas hebben voor mensenrechten en tegen corruptie, of ze duurzame producten aanbieden, of ze duidelijke interne milieudoelstellingen hebben, hoe ze omgaan met duurzaamheidsverslaglegging enzovoort.
Uit een consumentenpeiling blijkt dat consumenten nog nauwelijks stil staan bij het al dan niet maatschappelijk verantwoord zijn van hun bank. Laat je consumenten aangeven welke aspecten van verantwoord ondernemen ze belangrijk vinden, dan kiezen ze vooral voor aspecten dicht bij huis, zoals de aanwezigheid van filialen in dunbevolkte gebieden. Hoewel ook het tegengaan van kinderarbeid hoog scoort.
Veel consumenten (43%) geven wel aan bereid te zijn hun spaargeld over te hevelen naar een meer duurzame spaarrekening bij hun eigen bank als deze dezelfde rentevergoeding geeft. Slechts 22% is ook bereid hiervoor over te stappen naar een andere bank. Het weghalen van overstapbarrières zou mogelijk meer consumenten kunnen overhalen om duurzaam te gaan bankieren. Het starten van een overstapservice door de banken per 1 januari 2004 is een goede stap om overstappen makkelijker te maken. Uiteindelijk willen wij dat nummerportabiliteit wordt ingevoerd om het overstappen naar een andere bank nog eenvoudiger te maken.
Ook blijkt dat veel consumenten weinig vertrouwen hebben in het positieve effect van duurzame financiële producten op bijvoorbeeld het milieu of de mensenrechten. Goede vergelijkbare informatie zou dit vertrouwen kunnen vergroten. Consumenten kunnen vanaf januari op onze website informatie vinden over veel aspecten van duurzaam bankieren, zodat ze weten wat de banken met hun geld doen.
