(Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad van 5 december 2003).
In een artikel in Het Financieele Dagblad van 2 december menen Vera Dalm en Paul de Clerck van Milieudefensie dat Triodos Bank met de aanpassing van de duurzame beleggingscriteria voor Triodos Meerwaardefondsen een verkeerde richting inslaat. De aanpassing behelst naast een aantal verscherpingen ook een verruiming naar sectoren zoals de auto-industrie en de olie- en gaswinning. Dat ligt in de milieubeweging uiteraard gevoelig, dat was ons bekend. Waarom dan toch deze keuze?
Beleggen in multinationals is per definitie een kwestie van vuile handen krijgen. Dat geldt voor alle duurzame beleggingsfondsen. Dalm en De Clerck suggereren echter dat er een duidelijke lijn te trekken is door alle aan olie en gas gerelateerde ondernemingen van beleggen uit te sluiten. Dat is kortzichtig: als je op die manier consequent wilt zijn, komt geen enkele multinational meer voor belegging in aanmerking. Dan moet je kiezen voor duurzaam sparen of groen beleggen in uitsluitend duurzame pioniers. Dat kan onverminderd bij Triodos Bank.
Als je (ook) kiest voor beleggen op de beurs blijft natuurlijk het dilemma dat het gaat om ondernemingen die producten voortbrengen die belastend zijn voor het milieu, maar die ook niet meer weg te denken zijn uit ons dagelijks leven. Dat hebben we onder ogen willen zien. Het resultaat is de verscherping van de minimumeisen en de verruiming van de producten waarin we beleggen als daaraan voldaan wordt. In de auto-industrie blijkt dat het geval, in bijvoorbeeld de olie- en gaswinning (nog) niet.
Uiteraard heeft het beleggen in relatieve koplopers alleen zin als we onze stem laten horen. Dalm en De Clerck hebben echter weinig vertrouwen in deze rol. Zij geloven in de macht van het getal en denken dat ondernemingen niet naar ons zullen luisteren als ons aandelenbelang gering is. Dat een actiegeoriënteerde milieugroepering als Milieudefensie zo weinig geloof heeft in het argument en de dialoog is op zichzelf triest, maar gelukkig ook niet de praktijk. Wij discussiëren jaarlijks actief en zeer kritisch met meer dan 150 beursgenoteerde ondernemingen over duurzaamheid en doen suggesties voor verbetering. Die wij vervolgens in de praktijk terugzien. Een vorm van positieve actie met meerwaarde.
Natuurlijk gaan veranderingen bij multinationals langzaam en zijn ze in eerste instantie oppervlakkig. Uit ons onderzoek blijkt echter dat in de auto-industrie sommige bedrijven steeds meer rekening houden met het milieu en sociale aspecten. Die bedrijven willen we stimuleren in deze keuze.
Maar we zijn er ook van overtuigd dat zonder de vernieuwende pioniers in de biologische landbouw en duurzame energie het besef dat het ook anders kan onvoldoende wordt gevoed. De directe financiering van deze ondernemingen ziet Triodos Bank dan ook als haar kernopdracht. Tegelijkertijd willen we niet weglopen voor de werkelijkheid dat onze pensioenen op de beurs belegd worden en voor de veranderingen die in het beursgenoteerde bedrijfsleven plaatsvinden. Ook daar kunnen we een kritische rol vervullen via onze duurzame beleggingsfondsen. Ons inziens kan het één niet zonder het ander.
We waarderen het dat maatschappelijke organisaties dit met argusogen volgen en hebben er begrip voor dat sommigen het oneens zijn met onze strategie. We gaan dan graag de discussie aan. Ons gezamenlijke streven – zo snel mogelijk naar een duurzame samenleving – blijft ons verbinden. Laten we dus niet alleen met elkaar de strategie bediscussiëren, maar vervolgens met kracht samen achterblijvers aanspreken en koplopers belonen.
Bas Rüter is fondsmanager Triodos Meerwaardefondsen.
