Pensioenfondsen geven nauwelijks inzicht in de wijze waarop zij sociale en milieuaspecten mee laten wegen in hun beleggingsbeleid. Dat is de belangrijkste conclusie van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) na bestudering van 85 procent van het totale beleggingsvolume van de Nederlandse pensioenfondsen. Een andere conclusie is dat de fondsen ver achter blijven met duurzaam beleggen.
De VBDO heeft de jaarverslagen van 73 pensioenfondsen over 2003 onderzocht. Iets meer dan dertig procent (23 stuks) geeft informatie over duurzaam beleggen, de overigen geven helemaal geen informatie over duurzaam beleggen. Van deze 23 pensioenfondsen geven slechts negen pensioenfondsen ook kwantitatieve informatie over duurzaam beleggen.
Ook via de websites is nauwelijks aanvullende informatie te vinden. Niet meer dan acht pensioenfondsen geven informatie over het meewegen van sociale of milieuaspecten in hun beleggingsbeleid via internet.
Het gebruik van sociale en milieu-aspecten in het beleggingsbeleid kan volgens de VBDO op vier manieren plaatsvinden:
– Negatief: door het gebruik van uitsluitingscriteria zoals het niet (bovenmatig) willen investeren in de wapenindustrie;
– Best in Class: door te investeren in bijvoorbeeld bedrijven die relatief goed presteren op sociaal of milieugebied;
– Engagement: door het aangaan van de dialoog met ondernemingen en het inzetten van het stemrecht om bedrijven te stimuleren beter op sociaal en milieugebied te presteren;
– Integratie: door informatie over de prestaties van ondernemingen op sociaal en milieugebied te gebruiken in het vermogensbeheer.
Voor de VBDO is Corpoarte Governance dus niet hetzelfde als duurzaam beleggen. Wel is de VBDO van mening dat goede Corporate Governance essentieel is als instrument voor toezicht op ondernemingen door aandeelhouders en dus ook voor toezicht op sociale- en milieu-aspecten.
De VBDO heeft geprobeerd een inschatting te maken van de volumes die bij de pensioenfondsen (in 2003) in deze vier verschillende categorieën omgaan. Aangezien de jaarverslagen over 2003 en de websites maar zeer beperkt inzicht in deze volumes geven, heeft VBDO ook gebruik gemaakt van allerlei andere beschikbare bronnen. Alleen voor de categorieën Best in Class en Engagement kon de VBDO een redelijke inschatting van de betreffende volumes maken.
In 2003 gaat er bij de pensioenfondsen veel meer volume in deze categorieën om dan in de voorgaande jaren (zie tabel 1). VBDO sluit niet uit dat de volumes nog groter zijn maar heeft daar geen publieke bronnen voor kunnen vinden.
|
Methode
|
2003
|
2002
|
2001
|
|||
|
|
%
|
|
%
|
|
%
|
|
|
Engagement
|
2,96
|
12,3
|
0,71
|
2,5
|
0,77
|
2,7
|
|
Best-in-class
|
0,33
|
1,4
|
0,17
|
0,6
|
0,17
|
0,6
|
|
TOTAAL
|
3,29
|
13,7
|
0,89
|
3,1
|
0,94
|
3,3
|
Ter vergelijking: in 2003 belegden particulieren voor circa 1,7 procent volgens de Best in Class- methode en de pensioenfondsen dus voor slechts 0,34 procent.
De VBDO vindt het opmerkelijk dat de pensioenfondsen zo buitengewoon terughoudend zijn met het geven van informatie over het gebruik van sociale en milieuaspecten in hun beleggingsbeleid. Over de oorzaak daarvan kan de VBDO slechts speculeren: ,,Ik heb geen idee wat de oorzaak is van deze terughoudendheid. Het roept bij mij veel vragen op. Durft men niet uit te komen voor de geringe belangstelling binnen de pensioenfondsen voor sociale en milieuvraagstukken? Wil men de deelnemers niet te veel op het idee brengen dat pensioenfondsen hier meer aandacht aan zouden moeten geven? Het blijft gissen. Wel kan ik op basis van dit onderzoek concluderen dat de pensioenfondsen zowel wat betreft transparantie als wat betreft aandacht voor sociale en milieuvraagstukken nog achterlopen bij de beursgenoteerde ondernemingen, aldus Piet Sprengers, directeur van de VBDO.
Het Radio 1 programma De Ochtenden van vandaag (28 februari) gaat uitgebreid in op de conclusies uit het VBDO rapport en heeft reacties gevraagd van vertegenwoordigers uit de pensioenwereld.
