De provincie Utrecht organiseerde als eerste overheidsinstantie op 9 november jl. een grootschalig seminar over duurzaam vermogensbeheer bij overheden. Provincies en gemeenten beheren samen maar liefst een vermogen van 30 miljard. Van duurzaam vermogensbeheer, wat inhoudt dat naast financiële eisen ook maatschappelijke eisen worden gesteld aan beleggingen, is nog nauwelijks sprake bij de overheid. Maar dat wil de provincie Utrecht samen met andere overheden en bedrijfsleven veranderen: Want waarom wel criteria voor duurzame inkoop van producten binnen de organisatie, en geen ciriteria voor beleggen?
Gedeputeerde financiën Jan van Bergen laat zien dat Utrecht een presterende provincie is en een voortrekkersrol vervult door zelf duurzaam vermogensbeheer te gaan ontwikkelen. Hij roept andere overheden op om hetzelfde te doen.
Solide rendement en maatschappelijke meerwaarde
Doel van het seminar was om kennis uit te wisselen, (voor)oordelen weg te nemen en een netwerk te bevorderen dat duurzaam vermogensbeheer door overheden stimuleert. De aanwezige sprekers toonden aan dat duurzaam vermogensbeheer naast een solide rendement maatschappelijke meerwaarde heeft en kan voorkomen dat in activiteiten wordt belegd die haaks staan op maatschappelijke issues waar de overheid waarde aan hecht. Bijvoorbeeld het Nederlandse milieu- en mensenrechtenbeleid. Op het seminar waren – naast een ruime vertegenwoordiging van vermogensbeheerders – vele (semi-)overheden vertegenwoordigd.
Onderzoek KPMG
Uit onderzoek van KPMG – uitgevoerd met cofinanciering van het programma PREDO (met preventie naar duurzaam ondernemen) – bleek dat overheden een aantal dilemmas zagen rond duurzaam vermogensbeheer op het gebied van rendement, wetgeving en maatschappelijke meerwaarde. Het seminar droeg bij aan het wegnemen van tal van aannames.
Duurzaam beheer niet ten koste van rendement
Dat duurzaam vermogensbeheer ten koste gaat van het rendement werd ontkracht door de heer Derwall van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij toonde aan dat rekening houden met milieu, sociale en ethische criteria bij beleggen geen negatieve invloed heeft op het risico/rendement van beleggingen, maar eerder positief: baat het niet dan schaadt het niet, met uitzicht op een beter risico/rendement. In het bijzonder beleggen in ondernemingen die efficiënt omgaan met grondstoffen, afval en energie scoorden tot 6% jaarlijks rendement beter dan ondernemingen die geen actief milieubeleid hadden.
Wet FIDO staat duurzaam beleggen niet in de weg
De financiële toezichthouder van de decentrale overheden, het Ministerie van Binnenlandse Zaken, plv. Directeur-Generaal de heer Van Kalmthout kwam tot de conclusie dat duurzaam beleggen – een belangwekkende maatschappelijke trend niet in de weg wordt gestaan door de wet FIDO. Voor duurzaam beleggen gelden geen andere regels dan voor gewoon beleggen, zolang men maar de financiële risicos goed in de gaten houdt.
Waar ligt de meerwaarde?
Maatschappelijke meerwaarde van duurzaam beleggen zit volgens de heer Sprengers, directeur Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling, in de signaalwerking naar bedrijven. Als investeerders in ondernemingen heb je de gelegenheid om het management aan te spreken op misstanden. Hij daagde de overheden uit om de eigen verantwoordelijkheid te nemen. De overheid kan onder meer in haar positie van obligatie- of aandeelhouder van bedrijven, duurzame bedrijfsvoering stimuleren.
Groeiende belangstelling creëert nieuwe financiële producten
Tijdens het seminar werd duidelijk dat duurzaam vermogensbeheer nagenoeg nieuw is voor de treasuryafdelingen van provincies, gemeenten en waterschappen. Tegelijkertijd is er serieuze belangstelling voor. Het Ministerie van VROM wordt gezien als mogelijke partner, immers, staatssecretaris Van Geel heeft overheden verzocht duurzaam in te kopen. Waarom ook niet bij de inkoop van financiële dienstverlening? De vermogensbeheerders geven aan dat het ontwikkelen van een duurzame obligatie- en garantieproducten (aandelen) geen probleem is. Er bestaan al enkele producten. Ook de levensloop, pensioenen en liquiditeiten zijn te verduurzamen. De vermogensbeheerders leggen de bal op de stip voor de overheid: het is nu een kwestie van stappen ondernemen.
Provincie Utrecht werkt aan duurzaam beleggingsbeleid
De provincie Utrecht zal de komende tijd zelf een duurzaam beleggingsbeleid ontwikkelen en daarbij andere overheden betrekken, inclusief het rijk. Zij neemt daarmee haar eigen verantwoordelijkheid om de economie te verduurzamen en innovatie te stimuleren bij het bedrijfsleven.
