De Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling heeft in samenwerking met onderzoeksbureau Profundo een onderzoek uitgevoerd naar de implementatie van het duurzaam beleggingsbeleid van Nederlandse pensioenfondsen. Deze studie spitst zich toe op het thema mensenrechten in de olie-, gas- en mijnbouwsector. Het is mede mogelijk gemaakt door Oxfam Novib en probeert pensioenfondsen en vermogensbeheerders enerzijds inzicht te geven in de huidige situatie en daarnaast ook handvatten te bieden om dit te verbeteren.
Uit de studie blijkt dat Nederlandse pensioenfondsen grotendeels vergelijkbare, algemene duurzaamheidscriteria hanteren in het beleid, zoals de VN Global Compact. Sectorspecifieke richtlijnen, zoals de Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) worden veel minder toegenomen in het beleid. De VBDO beveelt pensioenfondsen aan om ook de sectorspecifieke richtlijnen op te nemen in het beleid.
Externe leveranciers van duurzaamheidsinformatie hebben een relatief grote invloed op de implementatie van de duurzame beleggingsstrategie van Nederlandse pensioenfondsen. Ze selecteren de te screenen bedrijven, geven relevante informatie voor engagementgesprekken en leveren redenen waarom bedrijven uitgesloten dienen te worden. De VBDO raadt pensioenfondsen daarom ook aan om van verschillende bronnen gebruik te maken, om niet te afhankelijk te worden van slechts een bron.
Waar het beleid relatief uniform blijkt, zijn er verschillen waargenomen in de implementatie van het beleid. Dit uit zich dan vooral in welke bedrijven een engagementtraject wordt gestart of worden uitgesloten.
De belangrijkste reden om engagement te beginnen voor een pensioenfonds is vanwege het reputatierisico voor het pensioenfonds. De meeste bedrijven waarmee engagement wordt uitgevoerd op het gebied van mensenrechten zijn Freeport-McMoran, Rio Tinto, Total, Chevron en Vedanta Resources.
De negatieve ESG-impact is de voornaamste oorzaak voor een pensioenfonds om een bedrijf uit te sluiten. Overigens valt het op dat ondanks er grote misstanden plaatsvinden in deze sectoren, er nog weinig bedrijven worden uitgesloten van belegging. De bedrijven die het meest door pensioenfondsen worden uitgesloten, zijn Vedanta Resources, PetroChina Company, Sterlite Industries, Barrick Gold en Chevron.
