PGGM heeft beste verantwoord beleggingsbeleid

In een half jaar tijd is verantwoord beleggen duidelijk op de agenda gekomen van pensioenfondsen en pensioenverzekeraars. De kleine groep van pensioenaanbieders die al langer serieus bezig was met verantwoord beleggen heeft een flinke stimulans gekregen om het beleid sneller en ambitieuzer te implementeren. Een grote groep pensioenaanbieders probeert nu snel de opgelopen achterstand in te halen. Het best scoren de drie bedrijfstak-pensioenfondsen PGGM, PME en ABP. Zij worden gevolgd door bedrijfstakpensioenfonds PMT en pensioenverzekeraar SNS Reaal. Op het gebied van implementatie, transparantie en communicatie is echter nog een hele weg te gaan.

Dat blijkt uit onderzoek dat de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) in samenwerking met onderzoeksbureau Profundo en de Consumentenbond heeft uitgevoerd. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door Oxfam Novib, het Ministerie van VROM en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. In het onderzoek is een benchmark voor pensioenfondsen ontwikkeld die antwoord geeft op de vraag hoe je nu eigenlijk duurzaam belegt. Deze benchmark meet in hoeverre de pensioenfondsen een verantwoord beleggingsbeleid hebben en zich inspannen om dit beleid in praktijk te brengen en daarover naar buiten te treden. In eerste instantie zijn 24 pensioenfondsen en 6 pensioenverzekeraars onderzocht. Samen vertegenwoordigen zij ongeveer driekwart van de collectieve pensioenmarkt in Nederland.

Momenteel geven 26 van de 30 onderzochte pensioenaanbieders aan een verantwoord beleggingsbeleid te ontwikkelen of het huidige beleid door te lichten en eventueel aan te scherpen. Dit is een stuk meer dan de 25% die aangaf duurzaam te beleggen in ons onderzoek van 2006. Zij kijken daarbij naar verschillende instrumenten, zoals uitsluitingen, engagement, duurzaam stembeleid, ESG (Environmental, Social and Corporate Governance) integratie en duurzaamheidsfinanciering. De meeste pensioenfondsen zullen zich nog flink moeten inspannen om met een brede en goed doordachte combinatie van instrumenten hun verantwoord beleggingsbeleid vorm te geven. Zo doet maar 40% van de onderzochte pensioenaanbieders aan engagement (dialoog met bedrijven), speelt duurzaamheid maar bij 20% een rol bij hun stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen, en hanteert maar 1 op de 10 pensioenaanbieders duurzame criteria bij hun aandelenselectie.

De VBDO signaleert bovendien dat het naar buiten treden over het beleggingsbeleid een uitdaging blijft in de pensioenwereld. Zo zijn de meeste pensioenaanbieders niet duidelijk over welke vermogensbeheerders voor hen werken. Ook publiceren maar 5 van de 30 onderzochte aanbieders een overzicht van de bedrijven waarin zij beleggen en zoeken maar 3 van de 30 de dialoog met de samenleving.

Voor het onderzoek is het verantwoord beleggingsbeleid van de pensioenaanbieders beoordeeld op de aspecten inhoud van beleid, uitvoering en verantwoording. De totaalscore geeft dus aan welke pensioenaanbieders over de hele linie – inhoud, uitvoering en verantwoording – het beste verantwoord beleggingsbeleid hebben. De hoogste totaalscores behaalden de drie bedrijfstakpensioenfondsen PGGM, PME en ABP. Zij worden gevolgd door bedrijfstakpensioenfonds PMT en SNS Reaal. Deze laatste scoort het beste onder de pensioenverzekeraars.

Ook bij deze voorlopers valt nog veel te verbeteren. Het uitsluitingsbeleid heeft bijvoorbeeld bij de meeste pensioenaanbieders slechts betrekking op één categorie, producenten van controversiële wapens, en is daarmee nog niet evenwichtig. Daarnaast kunnen de voorlopers bedrijven waarin zij beleggen door middel van een actief engagement- en stembeleid nog veel actiever stimuleren tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. De dialoog met verschillende maatschappelijke belangenorganisaties zou daarnaast uitgebreid moeten worden en de VBDO ziet nog veel mogelijkheden voor verbetering van de transparantie.