ING en Robeco (Rabobank Groep) investeren nog altijd in bedrijven die in recente jaren wapens leverden aan Libië. Deze investeringen kwamen aan het licht in een gepubliceerd praktijkonderzoek van de Eerlijke Bankwijzer in 2009. Uit nieuw onderzoek blijkt vandaag dat beide banken deze investeringen nog niet van de hand hebben gedaan. De Libische autoriteiten zetten deze week op grote schaal wapens in tegen de burgerbevolking van Libië.
Uit het onderzoek, uitgevoerd door Profundo in opdracht van de Eerlijke Bankwijzer en IKV Pax Christi, Banken en wapens: de praktijk[1] van juli 2009, bleek dat ING zowel met eigen geld als met door de bank beheerde beleggingsfondsen investeerde in de Europese wapenbedrijven EADS, Finmeccanica[2] en BAE Systems. Deze drie bedrijven zijn gezamenlijk eigenaar van het Franse bedrijf MBDA dat in augustus 2007 contracten ter waarde van 380 miljoen afsloot met Libië voor de levering van anti-tankraketten en een beveiligd communicatiesysteem.[3] ING heeft in september 2009 weliswaar haar wapenbeleid aangescherpt maar uit nieuw onderzoek van Profundo blijkt dat ING Bank nog altijd een lening aan EADS heeft uitstaan en dat door ING Groep beheerde beleggingsfondsen in 2010 nog aandelen en obligaties van de genoemde drie bedrijven had. Ook Robeco heeft begin 2010 haar wapenbeleid aangescherpt, maar beleggingsfondsen van Robeco hebben nog altijd aandelen van EADS en BAE Systems in bezit.
Investeringen van ING en Robeco in bedrijven die wapens leveren aan het regime in Libië dienen per onmiddellijk opgeschort te worden. Zowel ING als Rabobank/Robeco hebben in 2009/10 gelukkig hun wapenbeleid verbeterd[4] maar zoals we nu zien gaat hun nieuwe beleid niet ver genoeg. Fatsoenlijke banken investeren niet in bedrijven die wapens leveren aan dictators. Het maakt hierbij niet uit of het om investeringen met eigen geld of met geld van klanten gaat. En banken moeten niet wachten tot trage instituties als VN of EU een embargo instellen, aldus woordvoerder Peter Ras van de Eerlijke Bankwijzer.
In het genoemde onderzoek worden banken gevraagd om door middel van een intensieve dialoog klanten die wapens leveren aan dictators of zwak bestuurde staten te bewegen nieuwe wapenleveranties te voorkomen. Als deze dialoog binnen enkele maanden geen concrete resultaten oplevert, dient de investeringsrelatie beëindigd te worden. In het rapport staat een methodologie die banken kunnen gebruiken om te voorkomen dat ze investeren in foute wapenbedrijven. De schokkende ontwikkelingen in Libië vragen nu om snelle actie van de genoemde banken.
Naast investeringen van banken ligt er ook een verantwoordelijkheid bij de Nederlandse staat aangaande haar exportcriteria. Nederland heeft in het verleden grote hoeveelheden wapens, wapenonderdelen en militaire technologie verkocht aan repressieve regimes in het Midden-Oosten die nu worden ingezet tijdens protesten. Ook Libië heeft onderdelen van helikopters en nachtkijkers ontvangen vanuit Nederland. Vanuit Europa is er vanaf 2009 in totaal aan 343,7 miljoen aan wapens geëxporteerd naar Libië, waaronder tienduizenden vuurwapens en onderdelen voor straaljagers[5]. Een strengere regulering van wapenexport, zowel op Europees niveau als wereldwijd via een sterk mondiaal wapenhandelsverdrag, is nodig om verdere schendingen van mensenrechten te voorkomen.
De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, FNV, Milieudefensie en de Dierenbescherming. Doel ervan is verduurzaming van banken met behulp van de consument.
