Als beheerder van pensioengeld voelt PGGM een verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren. De aandacht hiervoor hebben we systematisch geïntegreerd in ons beleggingsproces, net zoals andere ESG-factoren. De verwachtingen waaraan we moeten voldoen worden daarnaast ook ingevuld door de komst van OESO-richtlijnen voor Institutionele Beleggers en de UN Guiding Principles for Business and Human Rights.
Onze aandacht voor mensenrechten past goed in de opdracht om de ambitie uit te voeren van onze klant PFZW – een goed pensioen bieden dat kan worden genoten in een leefbare wereld. Het is dan ook een echte uitdaging voor onze beleggers om niet alleen te focussen op een goed rendement, maar waar mogelijk ook te beleggen met een positieve impact op de wereld.
Voorkom en beheer risico’s…
Voor een belegger schuilen er allerlei juridische, operationele en reputationele risico’s in ondernemingen die niet in staat zijn mensenrechtenschendingen te voorkomen of te beheersen. Tegelijkertijd biedt nieuwe regelgeving aanknopingspunten voor werknemers en lokale gemeenschappen om meer dan voorheen gerechtigheid te zoeken. Dit kan leiden tot meer onderzoek, vijandige aandeelhoudersvoorstellen en juridische claims tegen ondernemingen, wat hun lange termijnwaarde zal aantasten.
Daarnaast kunnen ondermaatse werkomstandigheden het voor ondernemingen moeilijk maken om de juiste werknemers te werven en te behouden, ze kunnen leiden tot vertragingen bij het uitvoeren van projecten en tot verlies van exploitatievergunningen. Negatieve mediaberichtgeving kan toe leiden tot weglopende klanten, tot openbaar protest, verlies van merkwaarde, enz. Wij denken dat dergelijke risico’s verkleind kunnen worden met een juiste implementatie van de Guiding Principles van de VN.
Een goed vertrekpunt voor beleggers om beter rekening te houden met mensenrechten, is het aannemen van een eigen mensenrechtenbeleid. Het ontwikkelen van het beleid en dit introduceren in de PGGM-beleggingsteams, heeft bijgedragen aan een hoger bewustzijn in de organisatie voor de noodzaak mensenrechten mee te nemen in het beleggingsproces – het hielp ons het verhaal beter te vertellen.
In samenwerking met een ervaren derde partij zijn we inmiddels bezig een mensrechtentraining op te zetten, en ontwikkelen we intern trainingsmateriaal. Daarmee bereiden we ons voor op vragen over mensenrechten en arbeidsrechten, die de pensioensector kan verwachten als gevolg van het sluiten van IMVO-convenanten. In deze afspraken, die ook met de pensioensector zullen worden gemaakt, legt de Nederlandse overheid met maatschappelijke organisaties en ondernemingen vast hoe internationaal misstanden op het gebied van mensenrechten en arbeidsomstandigheden kunnen worden voorkomen.
… en zoek kansen
Mensenrechten en arbeidsomstandigheden, mits goed gemanaged, bieden behalve risico’s ook kansen. We zien al voorbeelden van ondernemingen die bijdragen aan duurzame economische groei door een fatsoenlijk (minimum)loon uit te betalen. Dat heeft een positieve impact op SDG 8 (het VN-sustainable development goal voor fatsoenlijk werk en economische groei) en SDG 10 (minder ongelijkheid).
Bedrijven kunnen ook bijdragen aan het beëindigen van elke vorm van gedwongen arbeid (SDG 8) door te investeren in monitoring-, audit- en klachtenregelingen. Verder kunnen zij de bescherming van klokkenluiders versterken en een betere toegang tot de rechter te waarborgen (SDG 16, vrede en gerechtigheid).
Door onze beleggingen te richten op oplossingen kunnen we dus een positieve impact op de wereld hebben, maar ook door ondernemingen waarin we beleggen aan te moedigen een beter begrip te krijgen van de negatieve impact op hun omgeving. Dat zou hen beter in staat moeten stellen deze risico’s te beheersen en weg te nemen.
Jelena Stamenkova-van Rumpt, Advisor Responsible Investment PGGM
