Grote Nederlandse investeerders hebben in hun investeringsplannen te weinig aandacht voor waterduurzaamheid. Rick Hogeboom, promovendus aan de Universiteit Twente, ontwikkelde een meetlat om duurzaam omgaan met water bij grote banken, verzekeraars en pensioenfondsen in kaart te brengen. De twintig onderzochte bedrijven scoren daarin doorgaans matig. Het onderzoek is de basis voor het artikel ‘Water sustainability of investors: development and application of an assessment framework’, dat vorige week werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Cleaner Production*.
Investeringskeuzes
Door hun investeringskeuzes bepalen banken, verzekeraars en pensioenfondsen in sterke mate hoe de economie van morgen eruit komt te zien. En daarmee hoe het met de waterbronnen en -voorraden gesteld zal zijn. En daar is nog een wereld te winnen, stelt Hogeboom.
Hogeboom en zijn collega’s ontwikkelden een model om businessmodellen en investeringsvoorstellen te beoordelen, gebaseerd op het Water Footprint-concept. De Water Footprint is een alomvattende indicator van watervraag en -vervuiling, die in de ruimte en de tijd zowel directe waterconsumptie en -vervuiling in de operaties van beoogde investeringsactiviteiten weergeeft als indirecte consumptie en vervuiling in de bevoorradingsketen van deze activiteiten.
In een casestudy namen de onderzoekers twintig Nederlandse investeerders onder de loep. Aan de hand van criteria in drie categorieën wordt de watervoetafdruk geanalyseerd: efficiënte allocatie, duurzame schaal en eerlijke verdeling. Efficiënte allocatie draait om de efficiënte inzet van water in het productieproces, duurzame schaal vergelijkt het totaal van alle watergebruikers in de regio met ecologische plafondwaarden en het criterium eerlijke verdeling maakt inzichtelijk hoe het gebruik zich verhoudt tot andere gebruikers, niet in de laatste plaats huishoudelijk water.
Noodzaak voor aandacht voor water
Het World Economic Forum, waar leiders uit politiek en bedrijfsleven samenkomen, waarschuwde vorig jaar dat watercrises een van de grootste systeemrisico’s vormen voor de mondiale economie in termen van impact, van dezelfde orde als massavernietigingswapens en grootschalige migratie.
“Het model dat we ontwikkeld hebben, kan investeerders helpen beter te doordenken welke implicaties hun keuzes hebben op het gebied van waterduurzaamheid. We zien dat er veel over duurzaamheid wordt gesproken, maar dan gaat het met name over terugdringen van CO2”, stelt Hogeboom, “Het operationaliseren van de prestaties op het gebied van waterduurzaamheid behoeft nog veel aandacht, er lijkt sprake te zijn van veel onwetendheid bij investeerders. In hun rapportages komt de indicator waterduurzaamheid nauwelijks voor. Vaak blijft het bij verhalen over nieuwe ecotoiletten of andere kleine maatregelen, terwijl de grote winst juist te boeken is door kritisch naar de hele keten te kijken.”
Water footprint-concept
Het Water Footprint-concept is zo’n 15 jaar geleden bedacht door dr.ir. Arjen Hoekstra, hoogleraar waterbeheer aan de Universiteit Twente. Deze waterindicator heeft bijgedragen aan het feit dat onder andere bedrijven zich steeds bewuster zijn van hun watergebruik (watervoetafdruk), met name bedrijven die actief zijn in landbouw-gerelateerde producten als voeding en kleding. Om deze bedrijven te helpen in hun verbetertrajecten, richtte prof Hoekstra in 2008 mede het Water Footprint Network op. Jaren van praktijkervaring en vorderende wetenschappelijke inzichten leidden tot een standaard, de Water Footprint Assessment handleiding. Hierin worden de meest relevante aspecten van waterduurzaamheid benadrukt, op basis waarvan de juiste vragen kunnen worden gesteld in een (waterduurzaamheids)beoordeling.
Een eerder gepubliceerd onderzoek van de UT (http://www.mdpi.com/2071-1050/7/4/4341) op basis van deze methodiek vormde de inspiratie voor deze studie om ook de op de achtergrond opererende investeerders onder de loep te nemen. Investeerders die benieuwd zijn naar hun score op waterduurzaamheid kunnen via Water Footprint Network leren over best practices of in contact komen met professionals die ze verder kunnen helpen (waterfootprint.org).
*Volledige details van de publicatie: Rick J. Hogeboom, Ilja Kamphuis, Arjen Y. Hoekstra, Water sustainability of investors: Development and application of an assessment framework, Journal of Cleaner Production, Volume 202, 2018, Pages 642-648, ISSN 0959-6526, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.08.142.
