Duurzaamheid en beleggen in staatsobligaties van opkomende landen is geen eenvoudige combinatie. Een obligatielening kan de infrastructuur en de economie vooruithelpen. Maar de opbrengst van de lening moet wel goed besteed worden. Drie stappen die duurzame beleggers kunnen zetten.
Als aandelenbelegger heb je meerdere mogelijkheden om rekening te houden met mens, milieu en maatschappij. Je kunt de dialoog aangaan met bedrijven waarin je belegt als die achterblijven in duurzaamheid, de duurzame koplopers selecteren of bepaalde bedrijven uitsluiten zoals fabrikanten van wapens of tabak.
Een aandelenbelegger is indirect mede-eigenaar van een onderneming. Daardoor kan hij het gesprek met het management van die onderneming aangaan, voorstellen doen én stemmen op de aandeelhoudersvergadering. Voor beleggers in obligaties van het bedrijf gaat de deur ook vaak open.
Duurzame staatsobligaties: ander verhaal
Voor beleggers in staatsobligaties die duurzaam willen beleggen, is het een heel ander verhaal. Een dialoog met een land of regering aangaan, is lastiger en eigenlijk onmogelijk. De vraag is ook of het actief aanspreken van een land een effectieve manier is om veranderingen te bewerkstellingen. Zouden de Verenigde Staten zich – als grootste uitgever van schulden ter wereld – iets aantrekken van een obligatiebelegger? De vraag stellen is deze beantwoorden.
Duurzaamheid en beleggen in staatsobligaties van opkomende landen is eveneens geen eenvoudige combinatie. Deze landen worden als risicovoller gezien, bijvoorbeeld omdat ze niet altijd politiek stabiel zijn. Enerzijds kan een obligatielening van een opkomend land de infrastructuur en de economie van een land vooruithelpen. Anderzijds moet de opbrengst van de lening wel goed besteed worden. Toch is duurzaam beleggen in staatsobligaties uit opkomende landen niet onmogelijk.
Best-in-class-methode
Als belegger kun je ervoor kiezen om te beleggen in het beste of duurzaamste jongetje van de klas, de zogenoemde best-in-class-methodiek. Hierbij beoordeel je de belegging op tal van factoren als het gaat om mens, milieu en maatschappij. Zo telt bij een autoproducent het gebruik en de inzet van schone technologie (elektrisch rijden) mee, maar ook productveiligheid, het personeelsbeleid en de eigendoms- en bedrijfsstructuur. Een eigenzinnige topman, zoals Elon Musk bij Tesla, kan dan voor een bedrijf met een leidende positie in elektrisch rijden toch een probleem zijn.
Ook landen kunnen op duurzaamheid worden beoordeeld. Denk hierbij aan democratische rechten zoals stemrecht, onafhankelijke rechtspraak, persvrijheid, mensenrechten, (jeugd)werkeloosheid, (toegang tot) gezondheidszorg, CO2-uitstoot en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en de milieu-impact daarbij. Op basis van deze indicatoren wordt inzichtelijk welk land met duurzaamheid vooroploopt en welk land – fors – achterblijft.
Bij een land kan er ook worden gekeken waaraan het geld van de obligatielening wordt besteed. Gaat de opbrengst naar het winnen van hernieuwbare energie, schoon transport, duurzame landbouw of nationale parken? Een zogenoemde groene staatsobligatie is gekoppeld aan dit soort duurzame projecten. Of wordt de lening gebruikt om het gat in de staatsbegroting te dichten?
Driestappenplan
Het toevoegen van obligaties uit opkomende landen (ook wel emerging market debt genoemd) aan een beleggingsportefeuille kan extra rendement opleveren.
Duurzame beleggers kunnen:
- een eerste stap zetten door niet te beleggen in staatsobligaties van landen waartegen de Europese Unie en/of de Verenigde Naties sancties hebben ingesteld, zoals Noord-Korea of Syrië;
- een stap verder gaan door landen uit te sluiten waartegen een wapenembargo loopt. Leningen van onder meer Iran, Rusland, Sudan en Zimbabwe worden dan ook niet opgenomen;
- een derde stap nemen door te beleggen in opkomende landen op basis van de best-in-class-methodiek en een groter deel van hun portefeuille te reserveren voor landen met een betere score op het gebied van mens, milieu en maatschappij.
Ton Cremers, vermogensbeheerder en specialist op het gebied van duurzaam beleggen bij Van Lanschot
