ASN Bank belegt in de farmaceutische industrie. Maar alleen in bedrijven die voldoen aan de duurzaamheidscriteria en die de juiste keuzes maken als het gaat om veiligheid, kwaliteit en integriteit. Die keuzes leiden niet altijd tot verantwoorde praktijken, bleek dit voorjaar uit een rapport van ASN Bank en Sustainalytics. Met scorekaarten en engagement probeert ASN Bank verbeteringen in gang te zetten.
De farmaceutische sector levert een essentiële bijdrage aan de gezondheidszorg. Zij maakt medicijnen die het leven van veel mensen verbeteren en zelfs het verschil kunnen betekenen tussen leven en dood. De farmaceutische bedrijven die deze medicijnen ontwikkelen en produceren, zijn dan ook onmisbaar voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Daarom beleggen enkele ASN Beleggingsfondsen in farmaceutische ondernemingen.
Alleen eerlijke farma
Toch zijn er ook redenen om kritisch te zijn over de farmaceutische industrie. Zo zijn medicijnen niet overal voor iedereen beschikbaar. Fabrikanten zijn niet altijd transparant over de ontwikkeling, productie en verkoop van hun medicijnen. Ze betalen bijvoorbeeld artsen om bepaalde medicijnen voor te schrijven. Hierdoor krijgen patiënten
soms niet de medicijnen die het beste voor ze zijn.
ASN Bank houdt sinds 2015 de bedrijven in de sector extra tegen het licht, met als insteek: alleen beleggen in eerlijke farma. Uit een eerste onderzoek dat ASN Bank liet uitvoeren door onderzoeksbureau Sustainalytics, bleek dat de vijftien grootste farmaceutische bedrijven ter wereld vaak wel een goed beleid hebben. Maar dat beleid leidt niet altijd tot verantwoorde praktijken.
Het ontbreekt aan voldoende toezicht op de praktijk en aan transparantie daarover. ‘Dat is voor ons volstrekt onacceptabel’, zegt adviseur duurzaamheid Jonna Tjapkes van ASN Bank. ‘We staan achter onze keuze om in deze industrie te beleggen. Maar we gaan alleen in zee met bedrijven die medicijnen op een verantwoorde manier op de markt brengen.’
In gesprek
Wat is dan eerlijke farma? Transparantie is het sleutelwoord, vertelt Jonna. Je moet kunnen laten zien wat je doet. ‘Daarom startten we engagement met de sector (zie kader ‘Engagement’) en gingen met tien farmaceuten in gesprek. Voor elk bedrijf maakten we een scorekaart met scores voor duurzaamheidscriteria die wij belangrijk vinden. Ook bezochten we aandeelhoudersvergaderingen en stelden daar kritische vragen over betalingen aan gezondheidsprofessionals, de beloning van verkooppersoneel en de transparantie daarover. Die vergaderingen zijn belangrijk, want als je daar een toezegging krijgt, legt een bedrijf zich erop vast.’ En dat levert wat op: ‘Onze scorekaarten en de vragen die we stellen, zijn voor de meeste bedrijven aanleiding om met ons in gesprek te gaan.’
Opvallend volgens Jonna is dat het beleid vaak wel goed is. De meeste farmaceutische bedrijven hebben beleid over ethische normen en waarden. Maar in de praktijk wordt het beleid niet altijd nageleefd en is er onvoldoende
toezicht op de interne en externe procedures. Ook zijn bedrijven te weinig transparant over wat ze doen. ‘Dat laatste is belangrijk, want door te rapporteren aan de buitenwereld en transparant te zijn, laat het bedrijf zien dat het zijn verantwoordelijkheid neemt.’
Kleine speler met invloed
Dit voorjaar verscheen een nieuw rapport van Sustainalytics. Hadden de gesprekken van de afgelopen jaren resultaat opgeleverd? Jonna: ‘We zijn gematigd positief. Er is vooruitgang geboekt, maar farmaceutische bedrijven kunnen én moeten nog veel verbeteren.’
Een opsteker is dat de bedrijven waarmee ASN Bank het meest intensief heeft gesproken, ook de meeste progressie hebben geboekt. Jonna: ‘Ik vind het mooi dat we als relatief kleine speler invloed hebben. Zo stelden we bijvoorbeeld op de aandeelhoudersvergadering van AstraZeneca een vraag over transparantie over betalingen aan artsen. In sommige landen is die wettelijk verplicht, maar niet overal. Tijdens de vergadering kregen we de toezegging dat AstraZeneca in alle landen openheid van zaken gaat geven, óók als dat niet wettelijk verplicht is.
Echt een mooi resultaat, want je kunt je voorstellen dat er op dit gebied veel misgaat in landen zonder duidelijke wetgeving.’
Portefeuille opnieuw bepaald
Naar aanleiding van het rapport maakte ASN Bank opnieuw de balans op. Sommige farmabedrijven bleven in het beleggingsuniversum (de verzameling goedgekeurde bedrijven waarin de ASN Beleggingsfondsen kunnen beleggen). Andere gingen eruit (zie kader). Jonna: ‘We blijven alle bedrijven in ons beleggingsuniversum beoordelen volgens onze scorekaarten. Ook blijven we met hen in gesprek. Stap voor stap dragen wij zo bij aan het eerlijker maken van de farmaceutische industrie.’•
Het volledige rapport van ASN Bank en Sustainalytics is hier te vinden:
www.asnbank.nl/over-asn-bank/duurzaamheid/mensenrechten/eerlijke-farma.html
Engagement
ASN Bank voert engagement met bedrijven in de farmaceutische en de kledingindustrie op basis van sectorspecifiek onderzoek. Dat is bijzonder, want meestal benadert de bank individuele bedrijven waarin de ASN Beleggingsfondsen beleggen. ASN Bank neemt contact op met de bedrijven via e-mail en soms per telefoon om extra informatie te verkrijgen en aan te dringen op verbeteringen. Ook stelt zij kritische vragen op aandeelhoudersvergaderingen. Het doel is om bedrijven bewuster te maken van hun prestaties op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit en deze te verbeteren. Het engagement werkt wederzijds: ASN Bank krijg inzicht in de keuzes die bedrijven maken. Andersom begrijpen de bedrijven beter wat ASN Bank van hen verwacht.
Wel of niet toegelaten voor belegging?
Dit zijn de bedrijven die ASN Bank en Sustainalytics hebben onderzocht:
Wel toegelaten:
GlaxoSmithKline scoort als enige een voldoende op alle onderwerpen waarover ASN Bank engagement heeft gevoerd. Omdat er nog verbetering mogelijk is, blijven we in gesprek.
AstraZeneca en Novo Nordisk scoren gemiddeld een voldoende. Ze gaan vooruit, maar er is verbetering mogelijk. Daarom is het engagement niet afgerond en blijven we in gesprek.
Astellas Pharma en Orion doen nog niet genoeg om de consumenten te beschermen en de patiënt centraal te stellen, maar gaan vooruit. Ook met deze bedrijven blijven we in gesprek.
Merck KGaA maakte geen deel uit van het eerste onderzoek. Het bedrijf is recent nieuw toegelaten omdat het beleid voldoet aan onze duurzaamheidscriteria.
Niet toegelaten:
BTG, Indivior en Merck & Co lieten onvoldoende of geen vooruitgang zien en zijn daarom verwijderd uit het beleggingsuniversum. De score van Bristol-Myers Squibb ging achteruit. Het bedrijf is betrokken bij ernstige misstanden. Bovendien heeft het matig beleid voor diverse duurzaamheidscriteria. Daarom is het verwijderd uit het beleggingsuniversum. Novartis was al eerder verwijderd omdat het betrokken was bij ernstige misstanden.
Dit artikel is overgenomen uit goedgeld magazine van ASN Bank (september 2019)
