Duurzaam beleggen staat in de sterk groeiende belangstelling van beleggers. Maar wat is duurzaamheid? Het begrip duurzaamheid kan breed omschreven worden, maar uiteindelijk bepalen de individuele normen en waarden of een beleggingsfonds voldoet voor de duurzame belegger. Keurmerken, labels en zelfs een EU taxanomie, kunnen helpen bij het maken van die individuele keuzes, maar zijn niet dé oplossing.
Duurzaamheid staat volop in de aandacht. Ook onder beleggers is er toenemende interesse om duurzaamheid in hun beleggingsbeleid en uiteindelijke portefeuilles te integreren. Dit blijkt alleen al uit de hoeveelheid geld die beleggers in 2019 richting duurzame fonden lieten stromen. Tot en met eind september bedroeg de totale netto instroom in duurzame beleggingsfondsen (die worden verkocht in Europa) maar liefst 70 miljard euro.
Niet alleen is dat een record in absolute zin. Ook in verhouding tot traditionele beleggingsfondsen blijkt duidelijk dat duurzaamheid aan terrein wint. Die 70 miljard euro aan nieuw beleggersgeld, was namelijk goed voor 39% van alle inflows in beleggingsfondsen. En ook dat was een nieuw record.
Steeds meer duurzame fondsen
Of het nu die grote geldstromen zijn of dat fondsaanbieders daadwerkelijk verantwoordelijker zijn geworden en dat ook toepassen in hun productaanbod? Dat is de vraag. Feit is dat er in ieder geval steeds meer duurzame beleggingsfondsen op de markt worden gebracht. In 2017 zagen 240 nieuwe duurzame beleggingsfondsen het levenslicht, in 2018 werden er 305 nieuw geïntroduceerd en in 2019 stond de teller per eind juni al op 168.
Inmiddels zijn er in Europa al meer dan 4.000 beleggingsfondsen beschikbaar die in de database van Morningstar staan aangeduid als duurzaam. Maar wat is duurzaam beleggen? In algemene zin valt die vraag wel te duiden. Duurzaam beleggen is iedere beleggingsbenadering die milieu, sociale en bestuurlijke aspecten en de impact daarvan meewegen in het gehele beleggingsproces.
Vele vormen van duurzaam
Echter, iedere individuele belegger zal bij duurzaamheid toch een ander beeld hebben hoe dit in het beleggingsproces wordt geïntegreerd en vooral in de uiteindelijke portefeuille tot uitdrukking komt. Immers, de ene duurzame belegger wenst in het geheel niet te beleggen in olie- en gasbedrijven, terwijl de andere er comfortabel mee is om er wel in te beleggen als de bedrijven maar tot de meest duurzame bedrijven in de industrie behoren. Of wat te denken van financiële waarden. De ene duurzame belegger gruwt van de gehele sector, de ander belegt met name in banken en verzekeraars die actief zijn in opkomende landen en de lokale bevolking daar toegang biedt tot financiële producten.
Zo zijn er vele voorbeelden te bedenken. Maar waar het uiteindelijk op neer komt, is dat de invulling van het begrip duurzaamheid wordt bepaald door de normen en waarden van iedere individuele belegger. Waar het voor fondsbeleggers al een uitdaging is om een beleggingsfonds op de beleggingsmerites te beoordelen, voegt duurzaamheid daar nog een extra dimensie aan toe.
Allereerst, vanwege het al eerder aangestipte feit dat het begrip duurzaamheid een zeer persoonlijke invulling kent. Ten tweede, omdat de wijze waarop duurzaamheid wordt geïntegreerd in het beleggingsproces invloed heeft op de samenstelling van de uiteindelijke portefeuille en daarmee op het risico-rendementsprofiel van een beleggingsfonds. Neem bijvoorbeeld twee beleggingsfondsen waarvan de een niet in olie- en gasbedrijven belegt, maar alleen in bedrijven die zich bezighouden met alternatieve energiebronnen en de andere alleen in de meest duurzame bedrijven in de industrie.
Aangenomen mag worden dat alternatieve energiebedrijven een hoger risico met zich meedragen in de zin dat het vaak nog jongere en kleinere bedrijven zijn en nog niet duidelijk is welke alternatieve energiebron en technologie in de toekomst dominant zal zijn. Dat levert een hoger risico op in vergelijking met de zeer grote en gevestigde namen in de olie- en gasindustrie zoals Royal Dutch Shell. Het eerst genoemde fonds zal dus een hoger risicoprofiel hebben dan het tweede fonds.
Duurzaamheidslabels
Om beleggers te helpen bij het selecteren van een duurzaam beleggingsfonds zijn er inmiddels duurzaamheidslabels in het leven geroepen. Onder andere in Frankrijk en Luxemburg bestaan dergelijke labels. Ook op EU niveau wordt daar aan gewerkt. Recent bereikten Europese regeringleiders en het Europese Parlement overeenstemming over verplichte taxonomie die per eind 2021 van kracht zal worden. Het raamwerk zal echter vooral kijken naar milieuaspecten, terwijl duurzaamheid ook sociale en bestuurlijke aspecten omvat.
Hoewel dergelijke labels beleggers zullen helpen bij het definiëren bij hun beleggingsuniversum, vormt het nog niet dé oplossing voor het vinden van het voor hen passende duurzame beleggingsfonds. Daarvoor zullen hun persoonlijke normen en waarden leidend blijven en zullen zij zelf uitgebreid een beleggingsproces, de portefeuilles en de impact van duurzaamheid op het risico-rendementsprofiel moeten onderzoeken. Het is bemoedigend dat, hoewel duurzaam beleggen nog een relatief jonge beleggingsbenadering is, er al veel initiatieven worden ondernomen (onder andere door Morningstar) om beleggers middelen aan te reiken om die afwegingen te maken. Wat dat betreft zie ik het nieuwe jaar vol verwachting en vertrouwen tegemoet.
Ronald van Genderen, Manager Research Analyst bij Morningstar
