Over de hele wereld woedt het Coronavirus. Het is dagelijks overal in het nieuws. Het is op dit moment te vroeg om aan te geven wat de gevolgen zullen zijn voor de economie, maar nu is al duidelijk dat ons land in een recessie zal terechtkomen. De diepte van deze recessie is afhankelijk van de duur van de lockdown, niet alleen hier maar ook wereldwijd. De export – zo belangrijk voor de economie van ons land – zal diep geraakt worden door de recessie elders. We mogen ons erin verheugen dat we in een welvarend leven met een sterke economie en een goed functionerende overheid. Deze heeft een groot pakket aan steunmaatregelen aangekondigd. Deze maatregelen steunen zowel het MKB als kleine zelfstandigen zoals zzp’ers. Zeker is dat er een recessie zal aankomen, maar hopelijk zal het pakket aan maatregelen de recessie iets kunnen verzachten.
De impact van deze pandemie zal ook voelbaar zijn in kwetsbare economieën van lagelonenlanden. Deze landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika zijn immers economisch nog kwetsbaarder en gevoeliger voor financiële schokken. Zij hebben bovendien doorgaans een minder sterke overheid. Het is zeer de vraag hoe de pandemie deze landen zal treffen en wat de impact zal zijn op het MKB daar.
Kleine ondernemingen
De vrees is immers dat de pandemie de ongelijkheid die er al is in de wereld verder zal vergroten. Evenals hier zullen ook in Afrika, Azië en Latijns-Amerika met name kleine ondernemers hard worden getroffen. Deze kleine ondernemers zijn belangrijk voor de economie. Een goed voorbeeld in deze is India. Meer dan 90% van de ondernemers in de verwerkende industrie in India vallen in de categorie kleine ondernemingen. Meer dan 80% van de werkgelegenheid wordt gegenereerd door kleine ondernemingen. De bijdrage van kleine ondernemingen aan de output, ondanks de kleine omvang en schaal waarop zij werken, is ook aanzienlijk. Meer dan 30% van het BNP wordt gegenereerd door kleine ondernemers. Als kleine ondernemers worden geraakt in India, heeft dit dus grote gevolgen voor de economie van dit land. En ze zullen geraakt worden, want ook India is in een lockdown.
Microfinancieringsorganisaties die kleine ondernemers financieren dienen hierop te acteren. En dit gebeurt gelukkig ook. Zo bieden thans veel (micro)kredietverstrekkers hun klanten uitstel van betaling op hun lening voor een maand of drie (zogeheten repayment holidays).
Steunmaatregelen
Als impactinvesteerder staan we in nauw contact met partnerorganisaties in Latijns-Amerika, Afrika en Azië die door ons worden gefinancierd. Het gaat daarbij onder andere om microfinancieringsorganisaties die veelal de onderkant van het MKB in deze regio’s bedienen. Juist in deze tijden kunnen deze organisaties extra steun gebruiken. Waar mogelijk proberen we met hen mee te denken en oplossingen te vinden wanneer de continuïteit van de bedrijfsvoering op de tocht staat.
Van onze partners ontvangen wij gelukkig berichten over steunmaatregelen van overheden om het midden- en kleinbedrijf te helpen, zoals tijdelijke belastingverlichting. Overheden sporen instellingen ook aan betalingsregelingen te treffen. In sommige landen, zoals Peru, krijgen mensen in kwetsbare groepen een bescheiden geldbedrag voor de ergste nood. In Afrika zijn er een aantal microfinancieringsinstellingen die het nu mogelijk maken om mobiele geldtransacties kosteloos te laten plaatsvinden en worden rentepercentages verlaagd om toegang tot krediet makkelijker mogelijk te maken voor het MKB.
Veel activiteiten in lagelonenlanden vallen onder de zogeheten informele economie. Het is daarom lastig op dit moment maar ook als we wat verder zijn te duiden wat de impact zal zijn voor kleine ondernemers.
Thans ervaren we in ons land en in Europa een grote onderlinge solidariteit. Het is te hopen dat we deze kunnen vasthouden. Niet alleen in ons eigen land of in Europa maar ook jegens landen in Latijns Amerika, Afrika en Azië. Impact investing: zo investeren dat er rekening wordt gehouden met de sociale impact, is actueler dan ooit.
Eric Holterhues , Directeur Oikocredit Nederland
