Verzekeraars investeren meer dan vijf miljard euro in bedrijven die wapens leveren aan strijdende partijen in conflictgebieden zoals Jemen. Verreweg de grootste investeerders zijn Aegon, Allianz en NN Group. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Eerlijke Verzekeringswijzer naar de beleggingen van de negen grootste verzekeraars in Nederland. Het gaat om wapenleveranties van 14 bedrijven aan bijvoorbeeld Saoedi-Arabië. Dat land maakt in Jemen veel burgerslachtoffers met luchtaanvallen.
“De oorlog in Jemen maakt ongelooflijk veel burgerslachtoffers. Deze verzekeraars zijn daar via hun beleggingen in wapenbedrijven bij betrokken en profiteren daar zelfs van”, stelt Cor Oudes van PAX, dat namens de Eerlijke Verzekeringswijzer het onderzoek uitvoerde. Bij verzekeraars ASR, CZ, Menzis en VGZ werden geen beleggingen in deze bedrijven gevonden.
Allianz, Aegon en NN Group grootste investeerders
Veruit de grootste investeerder in de wapenbedrijven is Allianz. Deze Duitse verzekeraar met 1,3 miljoen klanten in Nederland heeft 3,8 miljard euro geïnvesteerd in alle 14 wapenbedrijven. Allianz investeert bijvoorbeeld meer dan een miljard euro in General Electric, het bedrijf dat de gevechtsvliegtuigen van Saoedi-Arabië van motoren voorziet en deze ook onderhoudt. Bij de gevechten in Jemen zijn sinds 2015 meer dan 112 duizend mensen gedood, luchtaanvallen spelen daarbij een grote rol. Aegon investeert in vrijwel dezelfde bedrijven bijna 1,1 miljard. De Nederlandse verzekeraar investeert bijvoorbeeld 250 miljoen in Lockheed Martin, dat Saoedi-Arabië de afgelopen jaren voorzag van gevechtshelikopters en raketten. NN Group investeert iets meer dan 100 miljoen euro in zes bedrijven.
Verschillen
Er zijn grote verschillen tussen de verzekeraars: zo investeren ASR, CZ, Menzis en VGZ volgens het onderzoek niet in de wapenbedrijven. Achmea en Vivat (bekend van merken als Zwitserleven en Reaal) beleggen relatief kleine bedragen in 1 van de 14 bedrijven. Uit onderzoek van de Eerlijke Verzekeringswijzer in 2015 bleek ook al dat verzekeraars investeerden in de wapenbedrijven. Bij Allianz, Aegon en NN Group verbeterde sindsdien weinig tot niets. Dit ondanks een convenant over verantwoord beleggen dat de verzekeraars, maatschappelijke organisaties en de Nederlandse overheid in 2019 sloten. En ondanks Kamervragen na onderzoek van de Verzekeringswijzer in 2015. Achmea en Vivat verbeterden hun beleggingsbeleid rond wapens wel.
Oorlog en mensenrechtenschendingen
Het onderzoek is gericht op de 14 grootste bedrijven die wapens leveren aan 49 landen die nu in gewapend conflict zijn of de mensenrechten ernstig schenden. Het leveren van wapens aan zulke landen staat op gespannen voet met een EU-richtlijn. Daarin staat namelijk dat een land geen wapens zou moeten leveren als het risico bestaat dat deze worden gebruikt in oorlog of voor mensenrechtenschendingen. Desondanks zijn er bedrijven die wapens leveren aan landen als SaoediArabië, de Verenigde Arabische Emiraten, India, Pakistan of Tsjaad. De Nederlandse overheid beperkte vanwege de oorlog in Jemen al in 2016 de wapenexport naar Saoedi-Arabië vrijwel volledig en eind 2018 ook voor wat betreft de VAE.
Reactie op verzekeraars
Inmiddels hebben de verzekeraars gereageerd via het Verbond van Verzekeraars. Het Verbond van Verzekeraars herkent zich niet in de conclusie van de Eerlijke Verzekeringswijzer dat “Nederlandse verzekeraars voor miljarden euro investeren in foute wapenleveranciers die wapens leveren aan conflictgebieden.” De bedragen die de onderzoekers noemen hebben geen betrekking op de premies van Nederlandse verzekerden, terwijl de Eerlijke Verzekeringswijzer (EVW) zich met haar publicaties wel richt op Nederlandse consumenten.
