Nederlandse banken moeten de productie en consumptie van vlees en zuivel actiever terugdringen, en een plantaardig voedingspatroon meer stimuleren. Dat stelde de Eerlijke Bankwijzer op basis van onderzoek naar het beleid van acht Nederlandse banken. Het rapport werd afgelopen week gepubliceerd, in de aanloop naar de Internationale Dag van de Biodiversiteit (22 mei). Alleen Triodos Bank blijkt een duidelijke strategie te hebben, gericht op een overgang naar meer plantaardig voedsel.
De overconsumptie van dierlijke eiwitbronnen heeft grote negatieve gevolgen voor biodiversiteit, klimaat, dierenwelzijn en de volksgezondheid. Maar banken hebben die ontwikkeling nog niet of nauwelijks vertaald naar hun investeringsbeleid en -praktijk. Ze lijken de noodzaak te onderschatten van een overgang van het eten van dierlijke- naar plantaardige eiwitten. Alleen Triodos Bank heeft hier expliciet beleid op gemaakt en heldere doelstellingen geformuleerd.
Concrete doelen
De ‘Transitieagenda Biomassa en voedsel’ van de Nederlandse overheid stelt dat het aandeel dierlijke eiwitten in 2030 moet zijn gedaald van 60% naar 40% van de totale eiwitconsumptie om te komen tot een houdbaar voedselsysteem. Dirk-Jan Verdonk, directeur van World Animal Protection namens de Eerlijke Geldwijzer: “Naast de energietransitie, is een eiwittransitie noodzakelijk om de klimaat- en biodiversiteitscrisis het hoofd te bieden.” De Eerlijke Bankwijzer roept banken daarom op om concrete doelen te stellen voor vermindering van de vleesproductie en -consumptie en hier de investeringspraktijk op in te richten.
Miljarden naar vlees
Banken zoals ING en Rabobank investeren nog altijd miljarden euro’s in alle schakels van de keten van vlees- en zuivelindustrie, zoals: boeren, vlees- en zuivelverwerkers, veevoerbedrijven, fastfoodketens en supermarkten. Het gaat om bedrijven die bijdragen aan ontbossing van de Amazone en grootschalig dierenleed, zoals JBS, Tyson Foods, McDonalds en Cargill. Rabobank verwacht in haar beleid zelfs expliciet van klanten dat zij bijdragen aan de groei in vleesproductie.
Knelpunten voor alternatieven
De markt voor plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel groeit snel. De Eerlijke Bankwijzer roept banken op om bij te dragen aan een systeemverandering. Zo is het voor boeren vaak moeilijk om over te stappen naar plantaardige landbouw of minder intensieve veehouderij, de toegang tot kapitaal voor beginnende alternatieve bedrijven is lastig, en het businessmodel van supermarkten is gebaseerd op lage vleesprijzen en kiloknallers.
Dirk-Jan Verdonk: “Met het geld van hun klanten ondersteunen banken bedrijven die op ramkoers liggen met de natuur en het klimaat. In plaats daarvan moeten banken geld mobiliseren voor innovatieve bedrijven in de voedingsindustrie, boeren ondersteunen in hun transitie naar meer plantaardige productie, en grote klanten zoals voedingsbedrijven en supermarkten bewegen om hun businessmodel te veranderen. Die stimulering van plantaardige eiwitten moet samengaan met een financieringsstop op de productie van dierlijke eiwitten. Op termijn moeten we zelfs toe naar het volledig afbouwen van die financiering.’
