Tegenwoordig hoor je iedereen er over: crypto’s. Maar wat zijn crypto’s nou eigenlijk? En waarom is iedereen er mee bezig? In dit blog kun je lezen hoe crypto’s werken, hoe duurzaam crypto is en kan zijn, hoe wij denken over investeren in crypto’s en nog veel meer. Na het lezen van dit blog ben je volledig op de hoogte van crypto.
Wat zijn crypto(coin)s?
Crypto’s, cryptocoins, cryptocurrency of cryptovaluta zijn digitale munteenheden. Crypto’s zijn niet tastbaar, ze bestaan voor 100% uit computercode. Crypto heeft geen tastbare, achterliggende waarde en daarom zijn er veel mensen sceptisch over crypto’s. Anderzijds zorgt dit voor nieuwe mogelijkheden en innovaties. Crypto’s hebben vaak een beperkte hoeveelheid aanbod. Bij Bitcoin staat deze beperkte hoeveelheid op net geen 21 miljoen coins. Op dit moment bestaan er ongeveer 18 miljoen Bitcoins. Er worden dus nog maximaal 3 miljoen Bitcoins gemined. De verwachting is dat alle bitcoins gemined zijn rond 2040.
Wat is blockchain?
Crypto’s werken door middel van blockchain. Met blockchain maak je gebruik van een systeem dat data opslaat in een ‘chain’ (keten) van ‘blocks’ (blokken). De data in de blokken kan niet worden aangepast, het is alleen mogelijk om nieuwe blokken aan het einde van de keten toe te voegen. De data op de blokken staat op meerdere plekken opgeslagen. Op deze manier kun je verzekeren dat er niks aangepast kan worden aan bestaande blokken.
Hoe werkt het minen van crypto?
Het minen van crypto is het vastleggen van transacties die in het netwerk van een crypto gebeuren. Je kan ook wel stellen dat je als miner, blokken genereerd om deze toe te voegen aan de chain (vandaar blockchain 😉 ). Om bitcoins en andere crypto te minen heb je veel rekenkracht nodig, dit komt doordat computers een stuk enorm complexe code moeten schrijven op basis van een zware computerberekeningen. Voor deze berekeningen is veel computerkracht en dus elektriciteit nodig. Onder het kopje “Duurzaamheid van crypto” kun je lezen hoeveel precies. In ruil voor het minen, krijg je een vergoeding in de betreffende crypto.
De risico’s van crypto
Volgens het AFM kunnen crypto’s een erg risicovolle belegging zijn. Dit komt door de grote schommelingen in waarde. Hierdoor kun je snel veel geld verliezen of snel veel geld verdienen. Als je bijvoorbeeld op 12 april €1000 aan Dogecoin (een crypto) had gekocht, had je binnen een maand (precies op de piek) bijna €800.000 gehad. Dit klinkt natuurlijk fantastisch, maar er zijn ook enorm veel voorbeelden waar je net zo hard je geld had kunnen verliezen.
Verder zit er risico aan crypto omdat er geen achterliggende waarde is. Bijvoorbeeld aandelen, vastgoed en obligaties hebben een achterliggende waarde. Bij aandelen zijn dit de bedrijven waar je een aandeel in koopt. Op basis van de activiteiten, financiële situatie, ESG factoren en toekomstige plannen kun je bepalen wat een bedrijf waard is. Het is ook bekend hoe er geld verdiend wordt en op welke manier je hier als aandeelhouder van kan profiteren. Bij crypto’s is dit niet zo. Er is geen achterliggende waarde en maar vooral vraag en aanbod.
Whales
‘Whales’ zijn mensen die een groot percentage van een bepaalde crypto in bezit hebben. Whales kunnen erg gevaarlijk zijn als je wilt beleggen in crypto. Één van de grootste bitcoin transacties ooit is $1,15 miljard waard. Dat is een enorm bedrag die de markt kan ontregelen. Als een whale besluit om een flinke positie te verkopen, komt er opeens groot aanbod aan bitcoins op de markt waardoor de waarde kan instorten. Omdat crypto anoniem is, is het ook niet mogelijk om een idee te krijgen wanneer deze whales gaan verkopen. Daarnaast is er geen toezichthouder die het marktverloop controleert, waardoor whales de markten gemakkelijk kunnen manipuleren.
Soorten crypto
Je hebt allerlei soorten crypto. De meest bekende is Bitcoin, maar er zijn in 2021 wel 7.500 verschillende cryptomunten die samen 400 miljard euro waard zijn. Een andere veelgebruikte term is altcoin, een samentrekking van alternative Bitcoin. Het is een begrip dat je kunt gebruiken voor eigenlijke alle coins, behalve Bitcoin.
Bekende voorbeelden van cryptocoins zijn:
- Bitcoin
- Ethereum
- Litecoin
- Ripple
- Dogecoin
Hoewel de meeste coins ingericht zijn als handelsmiddel, bestaan er ook crypto’s die gefocust zijn op betalen, goud als reserve hebben, focussen op het beperken van elektriciteitverbruik, specifieke andere codes gebruiken en zelfs eigendomsrechten uit wisselen. Er zijn daarnaast nog veel meer mogelijkheden en crypto’s die zich op een specifieke toepassing richten.
Beleggen in crypto
De meest voorkomende manier om te beleggen in crypto is door middel van een wallet. In je wallet kun je cryptocoins bewaren. Wallets kunnen online staan, maar ook op een externe harde schijf of op de opslag van een mobiele telefoon, computer of laptop. Elke vorm heeft voor- en nadelen. Een wallet online is makkelijker, maar kan een doelwit zijn van hackers. Een externe harde schijf is minder gemak, maar is moeilijker te stelen. Als je crypto ‘offline’ opslaat, is het wel belangrijk om je er van bewust te zijn dat crypto niet terug te halen is als het apparaat kapot gaat of als je een wallet per ongeluk verwijderd. In dat geval zijn al je crypto’s weg en verlies je dus ook al het geld dat je geïnvesteerd hebt in die crypto. Verder is het erg belangrijk om je wachtwoord niet te vergeten. In sommige gevallen is je wachtwoord namelijk niet aan te passen. Zonder wachtwoord ben je in dat geval ook al je crypto kwijt.
Duurzaamheid van crypto
Om het simpel te houden, nemen we Bitcoin even als voorbeeld. Het minen van Bitcoins, en dus het onderhouden van de blockchain waar Bitcoin gebruik van maakt, kost enorm veel elektriciteit. Het probleem is dat volgens onderzoek ongeveer driekwart van alle miningactiviteiten voor Bitcoin, gedaan wordt in China. Er wordt namelijk gezocht naar een locatie met een relatief lage prijs voor elektriciteit. In China zijn dit de regio’s met veel steenkoolcentrales of gebieden met een overcapaciteit van duurzaam opgewekte stroom. Uit onderzoek blijkt dat (zonder maatregelen) het energieverbruik van het minen van Bitcoins kan pieken naar 297 miljard kilowattuur. Het totale energieverbruik van Nederland is ongeveer 115 miljard kilowattuur per jaar. Daar komt bij dat een gedeelte hiervan uit hernieuwbare energie komt in Nederland. De gevolgen voor het milieu zijn dus enorm, terwijl je eigenlijk helemaal niet zoveel kan met Bitcoin. Vergeet daarnaast ook niet dat Bitcoin slechts 1 van de 7.500 crypto’s is. Denk daarom goed na wat je hier van vindt, voordat je besluit om Bitcoins of andere crypto te kopen. Er moet wel bij gezegd worden dat de manier waarop Bitcoin werkt, zeker niet de meest efficiënte manier is. Er zijn namelijk ook crypto’s die op een andere manier werken en daardoor aanzienlijk minder elektriciteit verbruiken.
Toch draait het niet alleen om het soort elektriciteit dat gebruikt wordt voor het netwerk van Bitcoin. Het is ook belangrijk om oog te hebben voor de toegevoegde waarde van de munt. Als je de toegevoegde waarde van crypto en het totale verbruik aan elektriciteit met elkaar vergelijkt, is het de vraag of dit het waard is. Het kan dus wel zo zijn dat er hernieuwbare elektriciteit gebruikt wordt, maar dan is het de vraag of deze elektriciteit niet beter ergens anders voor gebruikt kan worden.
Ook is het belangrijk om te kijken naar de apparaten die gebruikt worden om Bitcoins en andere crypto te minen. De meeste crypto hebben specifieke apparaten nodig om te minen. Deze apparaten worden elk jaar vervangen voor nieuwere en efficiëntere versies. De oude apparaten genereren enorm veel afval en worden vaak niet herbruikt. Sommige onderdelen van deze elektronische apparaten gebruiken grondstoffen die moeilijk of niet te recyclen zijn.
Regulering crypto
Duurzaamheid gaat veel verder dan alleen uitstoot en elektriciteitsverbruik. Ook de regulering is van belang voor een duurzame wereld. Crypto worden niet gereguleerd door een centrale bank of andere instelling, zoals dit bij normale valuta’s wel gebeurd. Veel enthousiastelingen zien dat als een sterkte. De waarde van een crypto is namelijk niet te beïnvloeden door een kunstmatige rente of inflatie. Op zich is dit ook wel een interessante eigenschap. Toch is het wel belangrijk om te beseffen dat dit wel andere risico’s met zich meebrengt.
Op normale valuta’s zoals de euro of beleggingen zoals aandelen wordt er streng gecontroleerd op fraude, witwassen, afpersing en marktmanipulatie. Bij crypto’s is er geen controle op marktmanipulatie. Iemand met veel invloed op de markt in een cryptomunt kan grote winsten halen door die markt te manipuleren. De particulier die een extraatje wil verdienen is hiervan de dupe. Mogelijk wordt dit probleem op termijn opgelost, maar voorlopig hebben kwaadwillende rijken vrij spel.
De invloed van Elon Musk op de koers van cryptocoins is veelbetekenend. Elon Musk is bekend van Tesla, heeft geholpen met het opbouwen van PayPal en heeft zijn eigen raketbedrijf, SpaceX. Bijna iedereen heeft wel eens gehoord van Elon Musk. In januari 2021 tweette Musk dat je binnenkort een Tesla kan kopen met Bitcoin. Tesla kocht voor $1,5 miljard aan Bitcoin. De koers van Bitcoin ging hard omhoog naar een recordniveau. Een paar maanden later tweette Musk dat Tesla stopt met Bitcoins accepteren omdat ze de hoeveelheid elektriciteit die nodig is voor Bitcoin niet vinden passen bij de missie van Tesla. Dit is natuurlijk een bijzonder verhaal, omdat al jarenlang bekend is dat het netwerk waar Bitcoin op werkt enorm veel elektriciteit verbruikt. Daarnaast kregen Tesla en Elon Musk veel commentaar, Tesla ontvangt namelijk jaarlijks milieusubsidies en met een groot deel hiervan werden Bitcoins met een enorm vervuilende achtergrond gekocht.
Ik vertel je dit omdat je op deze manier de keerzijde van een markt kan zien zonder regulering. Als iemand op deze manier de markt van aandelen of consumentengoederen zou beïnvloeden, staan daar grote boetes tegenover. In dit geval komt Elon Musk er waarschijnlijk mee weg, terwijl enorm veel beleggers hun beslissingen hebben gebaseerd op de berichten in de verwachting dat die langer dan een paar maanden geldig zouden zijn.
Conclusie
Duurzaamheid en crypto, gaat dat samen?
Sommige partijen hopen en denken dat Bitcoin(miners) en andere crypto’s gedwongen worden om na te denken over de footprint van cryptovaluta. Er komen ook steeds meer crypto’s die met een andere technologie werken dan Bitcoin, waardoor er veel minder rekenkracht nodig is.
Het lijkt ondenkbaar dat alle elektriciteit die crypto nodig heeft binnen korte tijd duurzaam opgewekt wordt. Daarnaast is er geen reden om te geloven dat de elektronische apparaten die gebruikt worden om crypto’s te minen duurzaam gebruikt of herbruikt worden. Duurzaamheid en crypto lijkt dus lastig samen te gaan.
Wij raden het beleggen in crypto’s niet aan, vooral als je net komt kijken in de financiële wereld is het de vraag of wel zoveel risico wilt lopen. Wij geloven meer in het spreiden van je kansen en je risico’s. Daarnaast vinden we het belangrijk om te kijken naar het verdienmodel van een bedrijf, en hoe dat past in de toekomst. Vervolgens investeren we in bepaalde bedrijven vanwege een verdienmodel met een gedachte. Omdat er bij crypto geen verdienmodel is of achterliggende waarde is, vinden wij crypto een te risicovolle belegging.
Hoe wij beleggen? Dat kun je lezen in dit blog.
Sabine Pronk, Manager Opleiding & Training bij Duurzaam Beleggen Academie
