In een gediversifieerde beleggingsportefeuille kunnen edelmetalen als goud en zilver eigenlijk niet ontbreken. Ook de duurzame belegger is op zoek naar veilige havens, maar in de praktijk is goud kopen vaak geen duurzame keuze. Toch hoeft dit niet automatisch het geval te zijn. De ecologische impact van gerecycled goud is bijvoorbeeld veel beperkter, terwijl er ook fairtradegoud bestaat.
Het merendeel van het goud is niet duurzaam
Het grootste gedeelte van het beschikbare goud komt uit goudmijnen. Dergelijke goudmijnen zijn niet bepaald duurzaam te noemen. Ze hebben vaak een schadelijke invloed op hun omgeving en zijn verantwoordelijk voor onder meer ontbossing en watervervuiling. Tegelijkertijd wordt er vaak chemisch afval in de natuur gedumpt en komen misstanden als kinderarbeid en uitbuiting wel vaker voor. Daarbovenop verbruiken goudmijnen ongelofelijk veel water en dit in regio’s waar het water al schaars is.
Ongeveer twee derde van het jaarlijks beschikbare goud is afkomstig uit de mijnbouw. Hoewel lang niet alle goudmijnen even kwalijke praktijken aan de dag leggen, is de duurzaamheidsproblematiek toch een goede reden om niet in goud te beleggen. Meer over de ecologische impact van goud lees je in deze briefwisseling van ACTIAM.
Gerecycled goud
Toch hoef je goud niet per se links te laten liggen, want er zijn ook duurzamere alternatieven voor mijnbouwgoud. Gerecycled goud is hier een voorbeeld van. Goudhandelaars als Goudstandaard.com kopen vaak goud op, ook als het elders is gekocht. Daarnaast gebruikt men ook goud uit elektrische apparaten en uit de medische sector. Hoewel al dit goud wellicht ooit uit een vieze goudmijn werd gehaald, blijft dit de duurzaamste keuze. Onder meer het sieradenmerk GOLLD maakt alleen nog gebruik van 100% gerecycled goud.
Bovendien kan het gerecycled goud zelfs een positieve invloed op het milieu hebben, bijvoorbeeld bij goud dat afkomstig is van e-waste. Dergelijke e-wastesites zijn vooral in ontwikkelingslanden een groot probleem. Langzaamaan ontstaan er projecten om het afval op te ruimen en te recyclen, waarbij onder meer goud uit het afval wordt gehaald en verkocht. Met de opbrengsten van het goud en de andere gerecyclede grondstoffen wordt de afvalproblematiek aangepakt.
Fairtradegoud
Een andere oplossing is kiezen voor fairtradegoud. Hierbij gaat het wel gewoon om goud dat uit mijnen afkomstig is, maar dan uit zogenaamde fairtrademijnen. De mijnwerkers krijgen dan een eerlijke vergoeding en hun leefomstandigheden worden stap voor stap verbeterd. Tegelijkertijd worden deze mijnen aangemoedigd om milieubewuste methodes te hanteren en moeten ze zich aan allerlei regels met betrekking tot de veiligheid, de gezondheid en de arbeidsvoorwaarden houden.
De redenering is dat armoede mensen hoe dan ook tot illegale mijnbouw dwingt en dat ze sowieso zullen mijnen. Daarom zetten organisaties als Fairtrade zich in voor een verandering van binnenuit. Op termijn moeten de mijnwerkers een betere toekomst krijgen. Hiervoor krijgen de mijnwerkers een premie die ze mogen besteden aan hun gemeenschap, bijvoorbeeld voor beter onderwijs, sanitaire voorzieningen of gezondheidszorg.
In 2020 heeft Max Havelaar Nederland fairtradegoud uit de Nederlandse portfolio gehaald omdat er in Nederland te weinig draagvlak voor was. In het buitenland is fairtradegoud wel nog te verkrijgen.
