Bedrijven staan in de startblokken om metalen te gaan winnen op zee, en wel op 4,5 kilometer diepte. Hier liggen zogenaamde mangaanknollen. Mangaanknollen bevatten onder meer kobalt en nikkel, metalen die worden gebruikt voor bijvoorbeeld elektrische auto’s. Mogen deze beleggingen geclassificeerd worden als ecologisch duurzaam onder de Taxonomie verordening? Of als duurzame belegging onder de SFDR? Het doel is immers om er batterijen voor elektrische auto’s mee te produceren. Klaske Beyer, ESG specialist bij Projective Group, zoekt het uit.
Taxonomy aligned
Een investering kan alleen taxonomy aligned zijn, als de economische activiteit die het betreft beschreven is, en voldoet aan de criteria uit een Annex van een van de zes milieudoelstellingen. Is een activiteit niet beschreven of voldoet het niet aan de criteria, dan mag het niet als taxonomy aligned worden gekwalificeerd. Zelfs al wordt de activiteit op zichzelf als duurzaam gezien.
Nieuwe reeks EU Taxonomy criteria
Afgelopen juni heeft de Europese Commissie (EC) een nieuwe reeks EU Taxonomy-criteria goedgekeurd voor economische activiteiten die een bijdrage leveren aan een of meer van de niet-klimaat gerelateerde milieudoelstellingen.
- het duurzaam gebruik en de bescherming van water en mariene hulpbronnen
- de transitie naar een circulaire economie
- de preventie en bestrijding van verontreiniging
- de bescherming en het herstel van de biodiversiteit en ecosystemen
Dat betekent dat hiermee de set voor ecologische duurzame activiteiten van deze verordening nu in principe compleet is. Voor alle zes milieudoelstellingen zijn de criteria voor activiteiten die onder de Taxonomie verordening vallen beschreven in Annexen. Wel kunnen er op basis van input van Platform Duurzaamheid activiteiten worden toegevoegd aan deze Annexen.
Een voorbeeld van deze werkwijze, is dat de EC tegelijk met de publicatie van de vier niet-klimaat gerelateerde milieudoelstellingen ook een aantal nieuwe activiteiten aan de bestaande milieudoelstellingen die zien op klimaatmitigatie en -adaptatie heeft toegevoegd. Deze nieuwe activiteiten zien met name op activiteiten in de sectoren industrie en vervoer.
Vlak na die publicatie trok op een artikel over diepzeemijnbouw mijn aandacht.
Taxonomie belegging?
Om te bepalen of een belegging ecologisch duurzaam is, moet de economische activiteit voldoen aan de volgende criteria:
- substantieel bijdragen aan een of meer van de hiervoor genoemde milieudoelstellingen;
- geen ernstige afbreuk doen aan de andere – hiervoor- genoemde milieudoelstellingen;
- worden uitgevoerd met inachtneming van de vastgestelde minimumgaranties op het gebied van arbeid;
- voldoen aan de technische screeningcriteria die door de Commissie zijn vastgesteld voor de hiervoor genoemde milieu doelstellingen.
Voor de eerste eis, dient te worden nagegaan of deze activiteit beschreven is in de Annexen die horen bij de zes milieudoelstellingen van de Taxonomie verordening.
Er zijn momenteel geen activiteiten in de Taxonomie verordening die betrekking hebben op deze specifieke economische activiteit. Ook niet voor het winnen van grondstoffen op land. Andere delen in het productieproces voor elektrische batterijen, bijvoorbeeld de verwerking van deze grondstoffen, wel. Het winnen van metalen, en al helemaal het winnen van ervan uit diepzeewater, valt buiten het toepassingsgebied van de Taxonomie verordening. Dus ondanks dat het winnen van grondstoffen bijdraagt aan de energietransitie, kan je deze activiteit niet laten meetellen als een Taxonomie-belegging.
Duurzame belegging?
Om als duurzame belegging te kwalificeren onder de SFDR:
- dient de belegging bij te dragen aan het bereiken van een milieudoelstelling en/of een sociale doelstelling;
- mag deze geen ernstige afbreuk doen aan andere milieu- of sociale doelstellingen; en
- de onderneming waarin is belegd dient de praktijken op het gebied van goed bestuur te volgen.
Aan het criterium onder punt 1 kan nu wel worden voldaan; het winnen van de mangaanknollen draagt bij aan de energietransitie en heeft hiermee een milieudoelstelling. Onder de SFDR wordt dus niet gekeken of het winnen van mangaanknollen is opgenomen op een lijst (Annex) zoals dat dus wel het geval is bij de Taxonomie verordening.
Dan het tweede criterium onder de SFDR. Het is bekend dat het risico op uitbuiting van arbeiders van mijnbouw op land hoog is. Slechts een paar bedrijven uit de VS en de EU zijn momenteel in staat om de techniek voor diepzeemijnbouw toe te passen. Met de bedrijfsinformatie die nu van die bedrijven voorhanden is, zou je kunnen concluderen dat er geen ernstige afbreuk wordt gedaan aan sociale doelstellingen. Maar omdat er nog te weinig bekend is over de effecten van diepzeemijnbouw op het zeeleven op 4,5 kilometer diepte, kan je (nog) niet volhouden dat er geen ernstige afbreuk wordt gedaan aan een milieudoelstelling. Denk hierbij aan verlies van biodiversiteit.
Dus ook hier vangen we bot. Het winnen van mangaanknollen op 4,5 kilometer diepte is geen duurzame belegging onder de SFDR en geen duurzame ecologische activiteit onder de Taxonomie. In de toekomst zou dit wellicht kunnen veranderen. Er zijn inmiddels geluiden dat de Europese Unie de ontginning van kritieke grondstoffen als “prioriteit” zal gaan opnemen in haar regelgeving voor groene investeringen. Hiermee zou dan misschien ook het winnen van mangaanknollen – net als fossiele gas/kernenergie -‘groen’ kunnen worden bestempeld.
