Op dit moment kent de Nederlandse energietransitie een aantal grote uitdagingen. Een van die uitdagingen is het vinden van voldoende financiering voor de (kleinere) energieprojecten. Een andere uitdaging is acceptatie en begrip van de samenleving voor dit soort projecten. Financiële participatie van burgers in de vorm van crowdfunding kan hier een oplossing voor bieden. Crowdfunding voor hernieuwbare energieprojecten is een relatief nieuw concept. Om in kaart te brengen wat crowdfunding kan betekenen voor de energietransitie is stilgestaan bij leerervaringen op basis van gefinancierde energieprojecten. Daarnaast heeft Stephanie Platschorre (Erasmus Universiteit) wetenschappelijk onderzoek verricht naar hoe de crowd aankijkt tegen bio-energie proposities om beter inzicht te krijgen in de behoeften van crowdfunders zodat proposities hier beter op aan kunnen sluiten. Hiervoor heeft zij een enquête en interviews afgenomen onder relaties van Oneplanetcrowd en Crowdfundmarkt. In dit artikel worden deze inzichten gedeeld.
Voorbeelden uit de praktijk
Voorbeelden van projecten die succesvol zijn gefinancierd door middel van crowdfunding via het crowdfunding platform Oneplanetcrowd zijn: Peters Biogas in Luttelgeest, Van Eijck Groen Gas in Alpen en een bio-energie installatie van BeGreen in Hilversum. Voor van Eijck Groen Gas heeft er zelfs een succesvolle tweede financieringsronde plaatsgevonden voor de financiering van een uitbouw van de bio-energie installatie. Ook op het gebied van zonne-energie en windenergie hebben er een aantal succesvolle campagnes plaats gevonden zoals bijvoorbeeld het Zonnepark Apeldoorn en het Windpark Westermeerwind.
Perspectief van de ondernemer
Op basis van deze ervaringen kan geconcludeerd worden dat de initiatiefnemers het betrekken van burgers bij de ontwikkeling van hun hernieuwbare energieproject als erg positief ervaren. Crowdfunding biedt initiatiefnemers de mogelijkheid om hun energieprojecten uit te leggen aan het grotere publiek. Op deze manier wordt de energietransitie tastbaar waardoor crowdfunders enthousiast worden en zich ontpoppen tot ambassadeurs van de projecten. Dit komt mede doordat het grotere publiek op deze manier de mogelijkheid wordt geboden om baten te ontvangen uit een hernieuwbaar energieproject.
Perspectief van investeerders
Voor succesvolle campagnes is het belangrijk om als initiatiefnemer en crowdfundplatform de crowd goed te begrijpen. Op basis van het onderzoek van Stephanie Platschorre komen drie motivaties naar voren voor de crowd om te investeren via crowdlending: financieel rendement, impact en persoonlijke ontwikkeling.
De meeste crowdfunders streven een duurzame en/of sociale impact na met hun investering. Echter is investeren via crowdlending niet een vorm van filantropie, want deze impact dient hand in hand te gaan met een aantrekkelijk financieel rendement.
Ook hebben sommige crowdfunders sterk het gevoel dat onder andere banken niet voldoende geld beschikbaar stellen voor de kleinere ondernemers en nemen daarom het heft in eigen handen.
Verder draagt crowdlending bij aan de ontwikkeling van de investeerders doordat ze op een laagdrempelige manier in aanraking komen met verschillende initiatieven en innovaties. Investeerders maken hun investeringsbeslissing deels op basis van een afweging of de investeringspropositie invulling geeft aan deze motivaties.
Belangrijke factoren in investeringsbeslissing
Op basis van het onderzoek zijn ook factoren geïdentificeerd die belangrijk zijn in de investeringsbeslissing. Dit zijn (on)zekerheden in het project, innovatie, duurzaamheid en het financieel rendement.
Over het algemeen is de crowd ervan overtuigd dat bio-energie proposities een goed financieel rendement bieden. Aangezien de crowd duurzaamheid belangrijk vindt voldoen alleen bio-energieprojecten waarbij biomassa een duurzame herkomst heeft of waarbij duurzame innovaties worden toegevoegd aan de verwachtingen van de crowd. Op deze manier kan crowdfunding voor een mooie wisselwerking zorgen tussen investeerders en de bio-energiesector waarbij de investeerders sturen richting een (nog) duurzamer gebruik van biomassa. Verder wordt de SDE+ subsidie door sommige investeerders als een zekerheid gezien in de business case en een reden om te investeren in hernieuwbare energieprojecten. Het is voor investeerders daarbij wel belangrijk dat ze de overheid kunnen vertrouwen in het nakomen van de afspraken van deze toegekende subsidie. Dit vertrouwen is nog niet altijd aanwezig.
Om zorgen te ontnemen bij de crowd is er een belangrijke rol weggelegd voor transparante informatieverstrekking over de SDE+ subsidie en certificering in de communicatie rondom de duurzaamheid van de gebruikte biomassa. Als aan het bovenstaande voldaan wordt dan kan crowdfunding een effectieve manier zijn om de energietransitie en de samenleving dichterbij elkaar te brengen en kan dit samen een stimulans geven aan de energietransitie in het algemeen.
Stephanie Platschorre, student Erasmus Universiteit Rotterdam
