Nu de zomerperiode voorbij is, ligt er voor veel organisaties een mooie opgave: zorgen dat ze op tijd klaar zijn voor de EU-taxonomie. Op 1 januari 2022 treedt het eerste deel van dit Europese classificatiesysteem voor ecologisch duurzame activiteiten in werking. Voor organisaties die financiële producten aanbieden en ondernemingen van openbaar belang (OOB) met meer dan vijfhonderd werknemers heeft dit grote gevolgen voor hun jaarverslagen over 2021. Het einde van het jaar lijkt nog ver weg, maar het is belangrijk dat organisaties zich nu al voorbereiden op de EU-taxonomie. De nieuwe Europese regelgeving is namelijk direct van invloed op de informatievoorziening over duurzaamheid in het jaarverslag over 2021. In de praktijk merk ik dat veel organisaties die urgentie nog niet voelen of dat ze niet precies weten wat ze moeten doen. In dit blog geef ik daarom een stappenplan, maar eerst ga ik in op de gedachte achter de EU-taxonomie.
Financiering van duurzame groei
In het bekende Akkoord van Parijs, dat alweer bijna zes jaar oud is, hebben een kleine tweehonderd landen afgesproken de opwarming van de aarde een halt toe te roepen. De Europese Unie heeft zich daarnaast ten doel gesteld om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Om deze doelstellingen te realiseren, heeft de EU in maart 2018 een actieplan gelanceerd voor de financiering van duurzame groei. Dit actieplan is onderdeel van de Europese Green Deal om de Europese economie te vergroenen. Volgens de Europese Commissie biedt het financiële stelsel de sleutel tot economische vergroening en verduurzaming.
De drie belangrijkste doelen van het EU-actieplan zijn:
- kapitaalstromen heroriënteren naar een duurzamere economie;
- duurzaamheid tot vast onderdeel van risicomanagement maken;
- transparantie en langetermijndenken stimuleren.
In kaart brengen van duurzame activiteiten
Een belangrijke stap om deze doelen te realiseren is het opzetten van een uniform classificatiesysteem of ‘taxonomie’. Met dit systeem wil de EU organisaties helpen bij het in kaart brengen van duurzame activiteiten en hoe ze die moeten kwalificeren in hun rapportages. Als een economische activiteit aan de screeningcriteria van de taxonomie voldoet, leidt dit tot meer transparantie en betere mogelijkheden om te vergelijken. De EU wil ook de mogelijkheden tot ‘greenwashing’ daarmee verminderen.
De EU-taxonomie moet in eerste instantie worden gehanteerd door organisaties die financiële producten aanbieden en door ondernemingen die verplicht zijn niet-financiële informatie te publiceren. Dit zijn dus ondernemingen van openbaar belang (OOB) met meer dan vijfhonderd werknemers. Verder moeten EU-lidstaten de taxonomie gebruiken bij het vaststellen van de vereisten waar financiële producten en bedrijfsobligaties aan moeten voldoen om als ecologisch duurzaam te worden aangemerkt.
Huidige taxonomie kent zes milieudoelstellingen
De taxonomie richt zich nu nog alleen op ecologisch duurzame doelstellingen. Op termijn komt er ook een classificatie voor duurzaamheidsaspecten op het gebied van maatschappij en governance, en een ‘bruine’ taxonomie voor activiteiten die de ecologische duurzaamheid ernstig aantasten. De huidige taxonomie kent zes milieudoelstellingen:
- mitigatie van klimaatverandering;
- adaptatie aan klimaatverandering;
- het duurzaam gebruik en de bescherming van water en mariene hulpbronnen;
- de transitie naar een circulaire economie;
- de preventie en bestrijding van verontreiniging;
- de bescherming en het herstel van de biodiversiteit en ecosystemen.
Op dit moment zijn alleen voor de eerste twee doelstellingen criteria ontwikkeld om te beoordelen of een economische activiteit aan de taxonomie voldoet. In de loop van 2022 worden de criteria voor de overige doelstellingen ook bekend. Vanaf 1 januari 2023 moeten niet-financiële bedrijven ook voor de andere vier doelstellingen rapporteren over het deel van hun inkomsten dat afkomstig is van activiteiten afgestemd op de EU-taxonomie.
Welke stappen u nu kunt nemen
De eerste toelichtingsvereisten gelden dus vanaf 1 januari 2022. Dit betekent dat alle periodieke rapportages die na deze datum door genoemde organisaties worden gepubliceerd, de volgens de taxonomie vereiste informatie moeten bevatten. Deze organisaties moeten dus eigenlijk al bezig zijn om dit in kaart te brengen. Of er nu zeker mee moeten beginnen. Om te bepalen wat u precies moet doen, zijn de volgende stappen belangrijk:
1. Bepaal eerst welke regeling voor u van toepassing is.
Zoek uit of u volgens de nieuwe regelgeving moet rapporteren en wanneer dat voor uw organisatie van toepassing is. Dit is niet voor alle organisaties even duidelijk.
2. Bepaal waarover u precies moet rapporteren.
Als u verplicht bent de EU-taxonomie te hanteren bij uw rapporteren, is het belangrijk dat duidelijk is voor welke activiteiten dit geldt. Breng dit duidelijk in kaart.
3. Bepaal de kwaliteit van uw data.
Als uw de activiteiten weet, moet u de data hierover verzamelen. Zoek uit welke data beschikbaar zijn en waar de ‘gaten’ zitten. Onderzoek ook of de data betrouwbaar zijn en welke interne controles worden toegepast.
4. Richt een analyseproces in.
Zorg ervoor dat u in staat bent om de verzamelde informatie te beoordelen en te analyseren. Op die manier bent u in staat bepaalde trends te signaleren en vast te stellen of bepaalde informatie zinvol is of minder belangrijk.
5. Neem uw mensen mee in het proces.
Misschien wel de belangrijkste stap is dat u uw mensen het belang van het proces laat inzien en ze daarin meeneemt. Een duurzaamheidsbeleid is niet het ‘speeltje’ van de raad van bestuur, maar moet door iedereen binnen de organisatie worden gedragen. Anders is het gedoemd te mislukken.
Hoewel de informatie die u over 2021 moet verstrekken nog beperkt van aard is, is de eerste fase van de EU-taxonomie het startschot voor de verplichte publicatie van veel meer duurzaamheidsinformatie. Beleggers, maatschappelijke organisaties en veel andere stakeholders zullen met argusogen naar deze informatie kijken, en vergelijken.
Alexander Spek, Partner PwC Nederland
