De Nederlandse financiële sector is in een vroeg stadium gestart te rapporteren over de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties (sustainable development goals, SDG’s). In dit blog bespreekt Joukje Janssen (partner bij PwC Nederland) de verschillen die er bestaan tussen Nederlandse financiële instellingen onderling bij het inbedden van de SDG’s in hun organisaties, en hoe dit zich verhoudt tot de financiële sector wereldwijd. Aansluitend toont Joukje welke kansen de SDG’s bieden en hoe financiële instellingen deze kunnen integreren in hun organisaties, van strategische doelstellingen tot het ontwikkelen van indicatoren om de voortgang hierop te monitoren.
SDG’s, wereldwijde standaard voor duurzame ontwikkeling
De Verenigde Naties lanceerden in 2015 zeventien SDG’s als onderdeel van de 2030 Sustainable Development Agenda. Deze SDG’s adresseren de meest urgente mondiale problemen, zoals klimaatverandering, ongelijkheid, gezondheid, educatie en honger. Elk van de doelen heeft een concrete ambitie met onderliggende doelstellingen. De SDG’s vormen de wereldwijde standaard voor duurzame ontwikkeling, waarbij economische, sociale en ecologische uitdagingen bij elkaar komen. Het huidige decennium (2020-2030) vereist aanzienlijke publieke en private investeringen om de doelstellingen van de SDG’s te halen. Het hanteren en het integreren van de SDG-doelen in de kernactiviteiten van financiële instellingen speelt hierbij een prominente rol. De financiële sector kan via haar investerings- en financieringsbeleid vormgeven aan toekomstige markten en economieën, wat versterkt wordt door de wetgeving rondom sustainable finance, die financiële instellingen dwingt om hier inhoudelijk invulling aan te geven. De recent goedgekeurde EU taxonomy die ingaat in 2021 is daar een voorbeeld van. Onderzoek van PwC laat zien hoe financiële instellingen in Nederland en wereldwijd de SDG’s in hun organisaties inbedden
Hoe presteren Nederlandse financiële instellingen in verhouding tot elkaar?
- Vrijwel alle financiële instellingen in Nederland rapporteren over de SDG’s.
Vrijwel alle banken, verzekeraars, pensioenfondsen en asset managers in Nederland benoemen de SDG’s in hun rapportages. Van de financiële instellingen geeft 81 procent de voorkeur aan het rapporteren van de SDG’s in het (geïntegreerde) verslag.
- Banken en verzekeraars benoemen de SDG’s in hun bedrijfsstrategie
Van de banken en verzekeraars noemt 85 procent de SDG’s in de sectie waar zij de bedrijfsstrategie en het waardecreatiemodel bespreken. Bij pensioenfondsen en asset managers noemt 33 procent van de ondervraagden de SDG’s in de strategie sectie. - Weinig financiële instellingen committeren zich aan onderliggende doelstellingen
Hoewel er een focus is op de doelen blijkt bijna geen van de onderzochte financiële instellingen onderliggende SDG-doelstellingen te hanteren. Het committeren aan de SDG’s is een eerste stap, maar het rapporteren over de onderliggende doelstellingen zie ik als een volgende grote uitdaging voor de financiële sector. De 169 geformuleerde doelstellingen op de zeventien SDG’s helpen concrete acties te identificeren en te formuleren die nodig zijn om de doelen te implementeren en uiteindelijk de voortgang te meten.
Hoe presteert de Nederlandse financiële sector in vergelijking met de financiële sector wereldwijd?
- Nederlandse financiële instellingen rapporteren vaker over de SDG’s
Nederlandse financiële instellingen hebben meer aandacht voor het rapporteren over de SDG’s: vrijwel alle financiële instellingen noemen de SDG’s in hun rapportage, terwijl dit percentage wereldwijd 73 procent is. Qua rapportage hebben. Nederlandse instellingen – buiten het jaarverslag – een voorkeur voor een geïntegreerd rapport, terwijl wereldwijd de voorkeur uitgaat naar een apart duurzaamheidsverslag. - Nederlandse financiële instellingen benoemen de SDG’s vaker in de bedrijfsstrategie
De financiële sector in Nederland (71 procent) geeft de SDG’s vaker weer in combinatie met hun bedrijfsstrategie dan financiële instellingen wereldwijd (33 procent). Daarmee lijkt de aandacht voor de SDG’s in de bedrijfsstrategie een prominente plaats te hebben in Nederland. - Nederlandse financiële instellingen brengen meer focus aan in de gekozen SDG’s
Nederlandse financiële instellingen rapporteren gemiddeld over zeven SDG’s, wereldwijd: negen. Uit kwalitatieve analyse blijkt dat er regelmatig een top 3 van SDG’s is opgenomen in de Nederlandse bedrijfsstrategie. Het actief sturen en het focussen op de SDG’s lijkt daarmee realistischer en nauwer verbonden met de kernprocessen van de Nederlandse financiële instellingen. - Het rapporteren van de kwantitatieve bijdrage aan de doelen blijft een uitdaging voor Nederland en de rest van de wereld
Relatief weinig financiële instellingen rapporteren kwantitatieve gegevens en concrete bijdragen aan de SDG’s. Het percentage van de Nederlandse financiële instellingen dat over de onderliggende doelstellingen rapporteert komt overeen met wat we wereldwijd zien. - De SDG’s die het meest worden genoemd in Nederland en wereldwijd
Figuur ‘Meest genoemde SDG’s’ toont een overzicht van de SDG’s waarop het meest wordt gerapporteerd door Nederlandse financiële instellingen en wereldwijd. Thema’s als inclusieve groei (SDG 8 – Decent work and economic growth) en klimaatverandering (SDG 13 – Climate action) hebben zowel internationaal als in Nederland prioriteit.
SDG’s als kansen voor financiële instellingen
Het integreren van de SDG’s in de rapportages geeft financiële instellingen perspectief om te voldoen aan aankomende wet- en regelgeving, innovatie in producten en diensten te stimuleren en strategische voordeel te behalen door keuzes te maken in welke bijdrage wordt nagestreefd.
- Voldoen aan wet- en regelgeving
Het identificeren van individuele SDG-doelen helpt financiële instellingen bij het identificeren van concrete acties om doelstellingen te implementeren, het vaststellen van KPI’s en het meten van de voortgang. Vooruitkijken is essentieel om te voldoen aan vergelijkbare wet- en regelgeving en afgegeven initiatieven waaraan instellingen zijn gecommitteerd. Neem de implementatie van de regulations, directives en guidelines vanuit het EU action Plan, die van asset managers vragen de ESG-voorkeuren van hun beleggers helder te krijgen. Met het gebruik van de 169 SDG-doelstellingen kunnen zij invulling geven aan de focus van hun investeerders.
- Innovatie in producten en diensten
De doelstellingen helpen ook om in het product- en het dienstenportfolio – expliciet in de processen en de data – aandacht te geven aan de bijdrage. Daarmee kunnen de SDG’s dienen als structuur binnen de herijking van de kernprocessen binnen financiële instellingen. Een verdere uitsplitsing langs klimaat en gelijkheid binnen de SDG’s helpt bijvoorbeeld in het risicomanagement en het verder implementeren van good practices binnen instellingen. De impact van extreem weer en hoe producten en diensten daarbij kunnen helpen, zou bijvoorbeeld werken voor klimaat stress testing voor verzekeraars (onder meer TCFD in relatie tot Solvency II). Ook zie ik in opzet sterke beleidsstukken rondom mensenrechten. De implementatie en de dataverzameling blijft echter achter. Met gebruik van de SDG-doelstellingen kunnen financiële instellingen de voortgang op deze thema’s beoordelen en per functieniveau gebruiken. - Strategische voordeel
Naast interne structurering helpen de SDG’s ook in het bepalen van het toekennen van investeringen binnen het portfolio. Zoals nu blijkt in de coronacrisis hebben dergelijke portfolio’s gemiddeld een beter rendement. Ook zijn zij weerbaarder voor economische schokken, waarschijnlijk door de langere termijn én de bredere visie van deze portfolio’s.
Integratie van de SDG’s in de organisatie
Financiële instellingen kunnen de SDG’s integreren in hun organisaties, van strategische doelstellingen tot het ontwikkelen van indicatoren om de voortgang hierop te monitoren.
- Strategie: neem de SDG’s integraal op van strategie tot uitvoering
Financiële instellingen nemen de bijdrage aan de SDG’s vaak niet integraal op in het verslag, maar beschrijven haar in een apart hoofdstuk. Financiële instellingen die de doelen integreren in de structuur van het verslag maken snel duidelijk waar de SDG’s de operatie raken; cruciale informatie voor zowel stakeholders als aandeelhouders. Een Nederlandse ontwikkelingsbank integreerde de SDGs consequent in verschillende hoofdstukken van het jaarverslag, van strategie tot uitvoering. - Prioritering: Probeer doelstellingen en ambities kwantitatief te onderbouwen
Financiële instellingen geven de voorkeur aan een kwalitatieve onderbouwing van de doelstellingen en de ambities van de SDGs. Gevallen die zowel de positieve als de negatieve impact omschrijven, geven een genuanceerd beeld. Een volgende stap is kwantitatief rapporteren over de ambities en de doelen. Onlangs heeft een Nederlandse bank de positieve effecten van drie specifieke SDG’s gerapporteerd in euro’s. Rapporteren over geprioriteerde doelen verdient de voorkeur boven rapporteren over alle SDG’s. Zo voorkom je dat – hoewel je laat zien hoe je bijdraagt aan het verbeteren van de wereld – de focus van het bedrijf vertroebelt.
- Methodologie: Maak een heldere beschrijving van de methodologie die is gebruikt om de SDG’s te prioriteren
Veel bedrijven prioriteren de SDG’s om focus aan te brengen op een aantal doelen. Bedrijven die de SDG’s prioriteren, rapporteren weinig over de manier waarop deze SDG’s zijn geprioriteerd. Door een heldere beschrijving te geven van de totstandkoming van de prioriteiten kan een bestuur ingewikkelde afwegingen transparant maken naar aandeelhouders en stakeholders.
- Rapportage: Laat de SDG’s terugkomen in het waardecreatiemodel
SDG’s komen vaak terug in het waardecreatiemodel, een overzichtelijk instrument om te laten zien hoe de doelen worden ingedeeld.
Onderzoeksverantwoording
Om te begrijpen in hoeverre financiële instellingen de SDG’s omarmen en integreren in hun strategie en activiteiten heeft PwC de gepubliceerde rapportages van 200+ financiële instellingen wereldwijd geanalyseerd, waarvan zeventien Nederlandse banken, verzekeraars, pensioenfondsen en asset managers. In de analyse zijn vier hoofdtypen bedrijfsrapportages bestudeerd: het jaarverslag, het duurzaamheidsverslag, de verklaring van de CEO of de voorzitter en het strategisch beknopt verslag of geïntegreerd verslag. De belangrijkste vragen die het onderzoek beantwoordt, zijn:
- noemt het bedrijf de SDG’s?
- waar vermeldt het bedrijf de SDG’s?
- noemt het bedrijf specifieke SDG’s?
- noemt het bedrijf specifieke SDG-doelstellingen?
- verankert het bedrijf de SDG’s in de bedrijfsstrategie?
- in hoeverre wordt de voortgang op SDG-doelen meetbaar gemaakt?
PwC heeft onderzocht hoe de SDG’s worden vermeld in de rapportages van financiële instellingen en hoe de instellingen rapporteren over de meetbaarheid en de strategische inzet van de doelen. De verschillende meetmethoden die hiervoor zijn benut kunnen teruggevonden worden in de methodologie van PwC’s ‘SDG Challenge 2019’. Dit onderzoek maakt een vergelijking tussen het detailniveau waarmee financiële instellingen binnen en buiten Nederland met de SDG’s werken.
