Morningstar helpt beleggers die meer aandacht willen geven aan duurzaamheid. Daarvoor zijn er de Morningstar Sustainability Rating en de Carbon Risk Rating, die beleggingen beoordelen op hun mate van duurzaamheid. Deze hele week staat in het teken van het thema duurzaamheid. We beginnen met een overzicht van het landschap van klimaatfondsen, een tamelijk nieuwe categorie voor beleggers die willen inspelen op klimaatbewuste bedrijven, groene energie en nieuwe technologie.
De corona-crisis toont aan hoe schadelijk een plotselinge verstoring van de economie kan zijn. Zo’n plotselinge overgang door vraaguitval raakt iedereen. De klimaatverandering is een veel trager proces, maar zal op de lange termijn ook een enorme impact gaan hebben. In de beleggingswereld is de aandacht voor duurzaamheid in de afgelopen jaren sterk gegroeid. Veel fondshuizen spelen daar op in door duurzaamheid een grotere rol te geven in hun beleggingsproces en door nieuwe duurzame beleggingsfondsen op de markt te brengen die inspelen op het duurzaamheidsthema.
Klimaatbewustzijn
Fondsen die zijn gericht op beleggingen die te maken hebben met klimaatbewustzijn, nemen een specifieke plaats in het universum in. Morningstar licht deze fondsen door aan de hand van de inmiddels bekende criteria die Morningstar heeft ontwikkeld voor duurzaamheid en dan met name CO2-risico.
We onderzoeken de fondsportefeuilles op betrokkenheid bij fossiele brandstoffen, gebruik van CO2-intensieve processen en oplossing daarvoor en het risico dat gepaard gaat met de overgang naar het gebruik van duurzame energie uit hernieuwbare bronnen. Dit onderzoek helpt beleggers om hun weg te vinden in het alsmaar uitdijende landschap van klimaatbewuste fondsen.
Snelle groei
Dat Europese landschap bestaat inmiddels uit 405 klimaatbewuste fondsen die samen een beheerd vermogen hebben van 60 miljard euro per 31 maart 2020. In de afgelopen paar jaar is het aantal fondsen snel gegroeid door veel nieuwe introducties. In 2018 kwamen er 67 nieuwe fondsen bij en in 2019 waren dat er 76.
Niet allemaal zijn dat volledig nieuwe fondsen. Sommige zin bestaande conventionele of duurzame fondsen die hun mandaat hebben gewijzigd in een gericht klimaat-thema of die specifieke klimaat-gerelateerde criteria aan hun beleggingsbeleid hebben toegevoegd.
Zes typen
De klimaatfondsen zijn volgens Morningstar’s Hortense Bioy, hoofd duurzaamheidsresearch, onder te verdelen in zes typen: Low Carbon, Ex-Fossil Fuel, Climate Conscious, Climate Solutions, Green Bond en Clean Energy/Tech. Deze indeling is gebaseerd op de doelen van de fondsen, hun uitsluitingen, diversificatie en sectorblootstellingen.
De zes typen mikken op verschillende doelstellingen omtrent klimaat en op verschillende doelgroepen qua beleggers. Zo zijn bijvoorbeeld Low Carbon en Ex-Fossil Fuel interessant voor particuliere beleggers die vanwege klimaatzorgen hun portefeuille willen ontdoen van CO2-risico. En Climate Solutions en Clean Energy/Tech zijn meer geschikt voor institutionele partijen die willen aanhaken bij grotere trends in de energietransitie.
Onderstaande afbeelding brengt de zes typen, het aantal fondsen daarin en het beheerd vermogen in beeld:
De kenmerken van de zes zijn als volgt te omschrijven:
1. Low Carbon
Dit betreft bedrijven met een lagere CO2 intensiteit of uitstoot dan het gemiddelde van een benchmark index. Zulke strategieën bieden doorgaans brede blootstelling doorheen alle sectoren. Hun prospectus maakt expliciet melding van een aanpak die op low carbon gericht is.
2. Ex-Fossil Fuel
Deze fondsen sluiten bedrijven uit die te maken hebben met de winning, productie, distributie of bovengemiddeld gebruik van fossiele brandstoffen. Vaak is die uitsluiting onderdeel van een breder palet aan uitsluitingen, waarbij ook wapens, tabak en andere controversiële activiteiten buiten de portefeuille worden gehouden. Het verschil met Low Carbon is dat Ex-Fossil Fuel een negatieve uitsluiting van met name energiebedrijven toepast, terwijl Low Carbon breed inzet op een zo laag mogelijk CO2-risico voor alle sectoren.
3. Climate Conscious
Deze fondsen richten zich op bedrijven die klimaatverandering hebben opgenomen in hun strategie en daardoor beter voorbereid zijn op de overgang naar een low carbon economie. Het gaat om bedrijven die klimaatbewust opereren en oplossingen voor de klimaatverandering aandragen.
4. Climate Solutions
Deze fondsen richten zich volledig op bedrijven die bijdragen aan de transitie naar een low-carbon economie met hun producten of diensten. Zulke bedrijven hebben hun businessmodel en groeiperspectief geheel gebaseerd op technologieën die de uitdagingen van de klimaatverandering te lijf gaan. Het verschil met Climate Conscious is dat die breder georiënteerd is, terwijl Climate Solutions geconcentreerd is op bedrijven die oplossingen voor klimaatvraagstukken bieden.
5. Clean Energy/Tech
Dit gaat om bedrijven die de transitie naar schone energie direct faciliteren. Dus energie uit hernieuwbare bronnen zoals wind, zon, waterkracht, getijden en geothermie. Ook verbeteringen aan het distributienetwerk van energie en opslag en innovatieve nieuwe technologie komen in aanmerking. Dit type is het meest geconcentreerd van allemaal en omvat relatief veel mid- en small-cap bedrijven vanwege de nadruk op innovatie.
6. Green bonds
Deze fondsen beleggen in obligaties en schuldpapier van bedrijven en projecten die de transitie naar een groene economie begeleiden. Het kan gaan om projecten op het gebied van schone energie, afvalbeheer, tegengaan van vervuiling, transport en water, duurzaam vastgoed, etcetera. Ook obligatiefondsen met een iets breder duurzaam mandaat vinden een plek in dit type.
Introductie van nieuwe fondsen
De opkomst van klimaatbewuste fondsen begon pas echt na de ondertekeing van het klimaatakkoord van Parijs in 2015. Onderstaande grafiek toont de versnelling in de groei van het aanbod van nieuwe fondsen vanaf 2015. Daarbij is te zien in welk van de 6 typen de nieuwe producten vallen:
Robert van den Oever, Research editor bij Morningstar
