Zoals diverse media al berichtten, gaat met name in de Verenigde Staten de kritiek op ESG (environment, social, governance) – en meer specifiek het beleggen op basis van ESG-criteria – een nieuwe fase in. Steeds meer critici noemen ESG een vorm van ‘woke capitalism’, in plaats van wat het is: een beweging die ondernemingen niet alleen aanmoedigt het goede te doen voor mens en klimaat, maar ook gericht is op de lange termijn. De laatste tijd moesten ook grote vermogensbeheerders het ontgelden. Zij kregen onder meer het verwijt te veel aandacht te besteden aan ESG-criteria bij hun investeringskeuzes.
Meer in het algemeen is elke vorm van weerstand tegen een focus op klimaat, werknemers en diversiteit – door een politicus of bedrijf – juist nu uiterst onwenselijk. Geopolitieke ontwikkelingen, klimaatverandering en uitputting van grondstoffen vragen meer dan ooit om zo’n focus. Het is eigenlijk een no-brainer. Maar politici, bedrijven en organisaties die (investeren in) ESG afwijzen, doen iets dat zorgelijker is: ze ontkennen of negeren de voorkeuren en wensen van een hele grote groep mensen, zonder solide basis of overtuigend argument.
Uit onderzoek blijkt dat een aanzienlijk en steeds groter aantal particuliere beleggers hun beleggingen expliciet selecteert op basis van ESG-criteria. Dat betekent eigenlijk dat ze twee fundamentele zaken verbinden: hun persoonlijke financiële situatie en een focus op de toekomst van mens en planeet. Beleggen op basis van ESG-criteria gebeurt dus niet ‘willekeurig’, maar heel bewust en weloverwogen. Veel van deze beleggers verwachten bovendien dat ESG-beleggingen op de lange termijn beter presteren, wat betekent dat er een belangrijke economische overweging meespeelt bij het alloceren van hun geld.
Hoewel er legitieme punten van kritiek zijn op ESG en de wijze waarop daar invulling aan wordt gegeven, blijft het essentieel om niet het hele concept aan de kant te schuiven, zoals dat momenteel gebeurt door een verontrustend aantal machtige mensen en bedrijven. Wat in dit verband zeker zou helpen, is het beter definiëren en kaderen van de multi-interpretabele en vage term. Het EU-classificatiesysteem of concepten zoals SRI (Socially Responsible Investment) of de op Parijs afgestemde benchmarks zijn een goed begin.
De kritiek op bedrijven en fondsen die ESG hebben geïncorporeerd is overwegend gericht op de – vaak jonge – mensen die heel bewust kiezen voor een lange termijn aanpak en in dat kader besluiten te beleggen op basis van ESG-criteria en in specifieke bedrijven. Vooral vanwege hun toenemende aantal kunnen juist zij een grote bijdrage leveren aan positieve verandering. Ze moeten dan ook niet worden bekritiseerd, maar juist aangemoedigd en gefaciliteerd. Zoals de Franse minister van Economische Zaken en Financiën Bruno Le Maire terecht opmerkte: Europa kan de digitalisering en het koolstofvrij maken van zijn economie alleen financieren door enorme hoeveelheden particulier kapitaal te mobiliseren.
Daarom een oproep aan particuliere beleggers om ESG-kritiek beleefd te negeren en te blijven handelen op basis van een duidelijke realiteit en die is dat ESG-beleggingen zinvol zijn in economische, maar ook in maatschappelijke en ecologische zin. Aan bedrijven en fondsen een oproep om op koers te blijven en ESG-beleggen toegankelijk en de moeite waard te maken en houden.
Marc Braun, directeur Scalable Capital Nederland
