Plastic is zowel een zegen als een plaag. Veel gebruiksvoorwerpen worden ervan gemaakt. Ruim een kwart van alle plastic wordt gebruikt als verpakkingsmateriaal. Dat kan bijvoorbeeld voedselbederf voorkomen, maar de verpakking zelf moet niet het probleem worden. Feit is dat plastic verpakkingsmateriaal in 95% van de gevallen maar één keer gebruikt wordt en dan weer wordt weggegooid. We zitten dus steeds meer met al dat plastic in ons maag. Want hoe kom je er weer van af? Maar 14% van alle gebruikte plastic verpakkingen wordt namelijk verzameld om te recyclen.*
Veel, heel veel plastic eindigt als zwerfafval. Soms duidelijk zichtbaar maar veel vaker microscopisch klein. Inmiddels schijnt er op de Grote Oceaan een plastic soep,- een verhoogde concentratie plastic deeltjes, rond te drijven die een oppervlakte heeft van 34 keer Nederland. Het werkelijke probleem is nog groter want er zijn wereldwijd meerdere van dit soort concentraties plastic.**
Dat plastic in zee zorgt voor problemen. Dieren die het eten, kunnen hierdoor sterven. Ook komt het plastic terecht in onze voedselketen. Maar de gevolgen reiken verder. Een maand geleden zag ik foto’s van de stranden van Bali. Het eiland word elk jaar, met name rond deze tijd, letterlijk overspoeld met plastic. Dagelijks zijn honderden mensen in de weer om de stranden te ontdoen van tonnen plastic. De situatie is inmiddels zo schrijnend dat de lokale autoriteiten de “noodtoestand” hebben uitgeroepen. Plastic haalde vaker de headlines de afgelopen weken: bijvoorbeeld het bericht dat China ons Europese plastic niet meer wil recyclen.
Maar er was ook positief nieuws. De Europese Commissie wil namelijk dat in 2030 alle plastic verpakkingen recyclebaar zijn. Op het World Economic Forum in Davos beloofden elf multinationals daar vijf jaar eerder al aan te zullen voldoen. Daaronder zijn bedrijven als CocaCola, PepsiCo en Unilever.
Ook beleggers laten zich niet onbetuigd. Plastic (her)gebruik, afvalscheiding of in bredere zin de impact van een bedrijf op het milieu, zijn aspecten die doorgaans worden meegewogen door beleggers die de duurzaamheid van bedrijven beoordelen. Naast vele andere duurzaamheidsaspecten overigens.
Er zijn ook steeds meer beleggers die bedrijven hierop aanspreken. Actiam is één van de fondshuizen die zich onlangs aansloot bij een initiatief van As you Sow. Deze Amerikaanse niet-gouvernementele organisatie riep door middel van een aandeelhoudersresolutie McDonald’s op om definitief afscheid te nemen van piepschuimverpakkingen van polystyreen. Daar worden bijvoorbeeld meeneemcups voor koffie van gemaakt. Deze plastic bekers eindigen gemakkelijk als zwerfafval en zijn ook moeilijk te recyclen. McDonald’s laat het niet tot een stemming over dit onderwerp komen en heeft toegezegd om dit jaar wereldwijd het gebruik van piepschuim verpakkingen te staken. Geen grote stap aangezien er al een begin was gemaakt door het concern, maar wel één in de juiste richting. Het agendapunt is daarop ingetrokken en wordt niet ter stemming gebracht. Zowel Actiam als Northern Trust, wiens verantwoorde indexfondsen een belangrijke positie innemen in onze beheerportefeuilles, hadden een jaar eerder ook al vóór een gerelateerde resolutie op de jaarvergadering gestemd. Toen werd McDonald’s gevraagd om een onderzoek naar de impact van dergelijke verpakkingen op het milieu.
Dat is actief eigenaarschap in de praktijk. Nota bene van “passieve” indexbeleggers.
Gert van de Paal, Specialist Maatschappelijk Verantwoord Beleggen – Rabobank Particulieren & Private Banking
Bronnen:
*The New Plastics Economy: Rethinking the future of plastics. World Economic Forum & the Ellen MacArthur Foundation (2016).
** Flotsametrics and the Floating World (2009), C. Ebbesmeyer.
